စင္ကာပူမွာ Public Transportation ဘတ္စ္ကား၊ ရထားေတြက ႏိုင္ငံေပါက္စေလးဆိုေတာ့ အဆင္သိပ္ေျပပါတယ္။ ကားေမာင္းတဲ့လူတန္းစားက နည္းပါတယ္။ ကုမ႑ီ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ တကၠစီ၊ လီေမာင္စင္း စတဲ့ အလုပ္သေဘာအရ ေမာင္းရတဲ့ ဒရိုင္ဘာလုပ္သူေတြလည္း ကားပိုင္သူစာရင္းထဲထည့္လို႔ရပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ကားရွိသူမ်ားနည္းတူ အလုပ္ရႈပ္ရတာကိုး။
အေမရိကားမွာ ဓါတ္ဆီဆိုင္ေတြက ေပါသလားမေမးနဲ႔၊ ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ား အေမရိကားအလုပ္သြားလုပ္ရင္ ဓါတ္ဆီဆိုင္က ထိပ္ဆံုးေနရာမွာရွိပါတယ္။ စားေသာက္ဆိုင္၊ အိမ္ေဆာက္လုပ္ငန္း ေတြမွာလည္း ျမန္မာေတြေပၚပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အေမရိကားမွာ လူတိုင္းနီးပါး ကားပိုင္ၾကပါတယ္။ ကားေစ်းကေတာ့ ေဒၚလာ၅၀၀ (သို႔မဟုတ္) အလကား ကေန သိန္းဂဏန္းအထိ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ဓါတ္ဆီဆိုင္ေတြလည္း မႈိလိုေပါပါတယ္။
စင္ကာပူမွာေတာ့ ဓါတ္ဆီဆိုင္ ေကာင္တာထိုင္သူမ်ားက မိန္းကေလးမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ဆီထည့္ေပးသူမ်ားကေတာ့ အသက္ရြယ္ ၆၀ေက်ာ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ လစာေငြ နဲနဲပဲရၾကေတာ့ လူငယ္ အမ်ိဳးသားေတြ မလုပ္ခ်င္ဘူး၊ ေကာင္တာေငြကိုင္ကေတာ့ မိန္းကေလးပါ။ အေမရိကားကေတာ့ ေငြကိုင္ေရာ၊ ဆီထည့္သူေရာ ေယာကၤ်ားပဲလုပ္ရတယ္။ ဓါတ္ဆီဆိုင္ဆိုတာ ၂၄နာရီဆိုေတာ့ အေမရိကားမွာ ညပိုင္းဆိုရင္ ဓါးျပလာတိုက္ခံရတာ သိပ္မထူးဆန္းပါဘူး။ ဓါတ္ဆီဆိုင္ သူေဌးကလည္း ဓါးျပလာတိုက္ရင္ အကုန္ေပးဖို႔ မွာထားရတယ္။ လူကိုခ်မ္းသာေပးဖို႔အဓိကပဲ။
ထူးဆန္းတာကေတာ့ အေမ၇ိကားက ဓါတ္ဆီဆိုင္ေတြမွာ ေငြအရင္ေခ်ရတယ္။ ဘဏ္ကဒ္ (သို႔မဟုတ္) ေငြစကၠဴနဲ႔ အရင္ေပးရတယ္။ ခရက္တစ္ကဒ္ နဲ႔ေပးရင္ေတာင္ ခရက္တစ္ကဒ္ အရင္ထိုးလိုက္ရတယ္။ ေငြအရင္မေပးရင္ ဆီပန္႔ေတြက မပြင့္ဘူး၊ ေငြအရင္ေပးရတယ္ဆိုေတာ့ စင္ကာပူမွာ ေငြေနာက္မွသြားေပးတဲ့စနစ္နဲ႔ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ၾကည့္ရတာ ေငြမေပးပဲ ဓါတ္ဆီထည့္၊ ေမာင္းေျပးတဲ့လူေတြ မ်ားလို႔ ေငြအရင္ေပးရတဲ့ စနစ္ျဖစ္သြားပံုရပါတယ္။ အခ်ိဳ႔ေနရာမ်ားမွာ စင္ကာပူ၊မေလးရွားလိုပဲ ေငြေနာက္မွေပးတဲ့ ဓါတ္ဆီဆိုင္ေတြရွိေပမဲ့ အလြန္ရွားပါတယ္။
အေမရိကားေရာက္ရင္ ကားေမာင္းလိုင္စင္ ေျဖရတယ္။ ဧည့္သည္ Visit လာသူမ်ားကေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံက ယာဥ္ေမာင္းလိုင္စင္နဲ႔ အေမရိကားတခုလံုး ၾကိဳက္သလိုေမာင္းလို႔ရတယ္။ စင္ကာပူမွာလည္း အတူတူပါပဲ။ အေမရိကား၊စင္ကာပူမွာ အလုပ္ပါမစ္၊ ေက်ာင္းသားပါမစ္၊ ဂရင္းကဒ္ စတဲ့အေျခအေနမ်ားနဲ႔ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကားေမာင္းလိုင္စင္စာေမးပြဲေျဖရပါတယ္။ အေမရိကားမွာေတာ့ ေရးေျဖ၊ လက္ေတြ အေမာင္းစာေမးပြဲေတြ ေအာင္ျပီးရင္ အလြယ္တကူ ကားေမာင္းလိုင္စင္ရသြားပါတယ္။ စင္ကာပူမွာေတာ့ ကန္သတ္ထားလို႔ ေဒၚလာေထာင္နဲ႔ခ်ီျပီး သင္တန္းတက္ျပီးမွ ၃လ အနည္းဆံုးၾကာေအာင္ စာေမးပြဲေျဖ၊ေအာင္ရတယ္။ ေတာ္ေတာ္ခက္တယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ အေမရိကားကေတာ့ တစ္ပတ္အတြင္း ေရးေျဖ၊ လက္ေတြ စာေမးပြဲေျဖ၊ ေအာင္ျပီး အလြယ္တကူ လိုင္စင္ရပါတယ္။
စင္ကာပူမွာေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ကား၀ယ္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္အကုန္အက်မ်ားပါတယ္။
COE အစိုးရအခြန္ (၁၀ႏွစ္စာ ေဒၚလာ ၂ေသာင္းေလာက္ ၾကိဳေပးရပါတယ္။)
Road Tax တစ္ႏွစ္ ေဒၚလာ ၇၀၀ ခန္႔
Parking Fee တစ္လ ေဒၚလာ ၈၀ (တစ္ႏွစ္ေဒၚလာ၉၀၀ခန္႔)
အာမခံ Insurance တစ္ႏွစ္ ေဒၚလာ၅၀၀ မွ တစ္ေထာင္ေက်ာ္ .. စသျဖင့္ေပးရပါတယ္။ ကားတစ္စီး အိမ္မွာရပ္ထားရင္ေတာင္ တစ္လကို ေဒၚလာ ၄၀၀ေလာက္ကုန္ေနပါပီ။ ေမာင္းျပီဆိုရင္ေတာ့ ဆီဖိုးကလည္း အေမရိကားထက္ ၂ဆေလာက္ပိုေပးရတယ္။ ကားကို အေၾကြးနဲ႔၀ယ္တာဆိုေတာ့ လစဥ္အရစ္က် ေဒၚလာ၄၀၀ကေန တစ္ေထာင္ပတ္၀န္းက်င္ထိ ကားေစ်းကိုမူတည္ျပီး ေပးရတယ္။ သာမန္ကားတစ္စီးရဲ့ လစဥ္ကုန္က်စရိတ္ကေတာ့ ေဒၚလာ၇၀၀ခန္႔ပါ။ ေမာင္းရင္ေတာ့ ဓါတ္ဆီဖိုး ၃၀၀ ကေန႔ ၆၀၀အတြင္း ပ်ွမ္းမွ်ကုန္ၾကပါတယ္။
အေမရိကားက ကားေတြကေတာ့ Tax မေပးခ်င္ရင္လည္း ေမာင္းလို႔ရပါတယ္။ Insurance မရွိပဲလဲ ေမာင္းၾကတယ္။ Car Incident ျဖစ္ရင္ေတာ့ Insurgence မရွိသူကို ရွိသူက နင္းကန္ေတာင္းေလ့ရွိပါတယ္။ မေပးႏိုင္ရင္ အစိုးရဆီတင္ျပျပီး လူမြဲစာရင္းခံရဖို႔ပဲရွိပါတယ္။ အေမရိကားမွာ ကားေစ်းေတြကလည္း ခ်ိဳသာလွပါတ္ယ။ စင္ကာပူမွာ ေဒၚလာ ၄ေသာင္းေက်ာ္ ကားသစ္တစ္စီးကို အေမရိကားမွာ ေဒၚလာ ၂ေသာင္းမကုန္ပဲ ၀ယ္လို႔ရပါတယ္။ ကားေဟာင္းဆိုရင္ေတာ့ ရာဂဏန္းေလာက္ပဲ ေပးရတယ္။
ကားျပင္ရင္လည္း ကား၀ပ္ေရွာ့ေတြမွာ သြားျပင္ရင္ ပစၥည္းဖိုးက ေဒၚလာတစ္ရာ၊ လုပ္အားခက ေဒၚလာ ၂၀၀ ေပးရတယ္။ အေမရိကားမွာ လုပ္အားတန္ဖိုးက ကုမ႑ီေစ်းႏႈန္းအတိုင္းေတာင္းေတာ့ တစ္နာရီ ေဒၚလာ ၁၅၀ ကေန ၂၀၀ အတြင္း က်သင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ပိုင္၀ပ္ေရွာ့ဆိုင္ကေလးမ်ားဆီ ကားျပင္ရင္ေတာ့ ပိုသက္သာတယ္။ စင္ကာပူမွာေတာ့ ကားျပင္စရိတ္က ျမန္မာျပည္အတိုင္းပါ၊ ပစၥည္း၀ယ္ရင္ အခမဲ့ တပ္ဆင္ေပးေလ့ရွိပါတယ္။
ကား ဖိုင္းထိျခင္းကို အေမရိကန္မ်ားက တစ္ကက္ Ticket လို႔ေခၚပါတယ္။ ကားမရပ္သင့္တဲ့ေနရာ၊ မရပ္သင့္တဲ့အခ်ိန္၊ မ်ားမွာ ရပ္ထားမိရင္ ေဒၚလာ၇၀ နဲ႔အထက္ ဖိုင္းထိပါတယ္။ ကားအျမန္ႏႈံးေက်ာ္သြားလို႔ မိသြားရင္ ေဒၚလာ၃၀၀ ဖိုင္းထိပါတယ္။ အရက္ေသာက္ေမာင္းလာတာမိသြားရင္ေတာ့ စင္ကာပူလိုပဲ ဒဏ္ေငြ ငါးေထာင္ေလာက္ရိုက္ျပီး၊ လုိင္စဥ္ရုတ္သိမ္းခံရတဲ့အထိ ဒဏ္က်ႏိုင္ပါတယ္။ ျခံဳၾကည့္ရင္ေတာ့ အေမရိကန္ Ticket က ပိုေစ်းၾကီးပါတယ္။
ရဲကားမ်ား
အေမရိကားမွာ ရဲကားေတြ အလြန္မ်ားပါတယ္။ မုိင္၅၀ပတ္လည္ နယ္ေျမမွာ ရဲကား၂စီး တာ၀န္က်တယ္။ ကိုယ္နယ္ေျမမွာ ေန႔ဆိုင္း၊ ညဆိုင္း ရဲေတြအလုပ္လုပ္ၾကတယ္။ ျပႆနာတစ္ခုခုျဖစ္ျပီး (ဥပမာ အိုဗာစပိ over speed ျဖစ္သြားလို႔ ရဲကားလိုက္ရင္ ေဘးထိုးျပီးရပ္ေပးလိုက္ပါတ။္ ရဲကားက ကိုယ့္ကားေရွ႔ကို ရပ္ျပီး ကို္ယ့္ဆီ လမ္းေလွ်ာက္လာရင္ လက္၂ဖက္လံုး ေျမွ်ာက္ထားပါ။ ကုိယ့္မွာ လက္နက္မရွိဘူးဆိုတဲ့သေဘာပါပဲ။ ရဲေတြမွာ ေသနပ္ေတြပါေတာ့ အလွ်င္းမသင့္ရင္ ရဲက ပစ္ခ်လိုက္လို႔ ေသသြားရတဲ့ ဘုမသိ၊ကားေမာင္းသူမ်ားစြာ ရွိသလို၊ လူဆိုးကားေမာင္းသူက ပစ္သတ္လိုက္လို႔ ေသရတဲ့ ရဲေတြလည္း မနည္းလွပါဘူး။
စင္ကာပူမွာေတာ့ ရဲဖမ္းရင္၊ လက္ေျမွာက္ထားစရာမလိုပါဘူး။ စင္ကာပူမွာ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္မႈမေပးပါ။ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္သူ မိသြားရင္ ေသဒဏ္ (ၾကိဳးေပး) သတ္ခံရမယ္ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကား နဲ႔ စင္ကာပူ ရဲမ်ားရဲ့ လစာေငြ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းပါတယ္။ ရဲဆိုရင္ ပညာတတ္ရပါတယ္။ စင္ကာပူမွာဆို ရဲလုပ္ရင္ေတာင္ ဒီပလိုမာအနည္းဆံုးအဆင့္ေအာင္ထားရပါတယ္။ လစာလည္း ေဒၚလာ ၂၅၀၀ အထက္ရပါတယ္။ အခြင့္အေရးေတြလည္း အမ်ားၾကီးရပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲကေတာ့ တစ္လ ေဒၚလာ ၅၀၀၀ အထက္ရပါတယ္။ ၂ဆပိုရေပမဲ့ အေမရိကားရဲ့ လူေနမႈစါးရိတ္က စင္ကာပူထက္ ၂ဆမက ေစ်းၾကီးလွပါတယ္။ ဒီေတာ့ စင္ကာပူရဲက ေငြပိုစုမိပါတယ္။
ကားငွားျခင္း
အေမရိကားမွာ ကိုယ္ပိုင္ကားမ်ားကို ခရီးနီးမ်ားသာ ေမာင္းၾကပါတယ္။ မိုင္ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ေနရာေမာင္းရမယ္ဆိုရင္ ကားငွားၾကတယ္။ ငွါးခကလည္း တစ္ရက္ ေဒၚလာ ၂၀ ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္ပဲရွိၾကတယ္။ ေလယာဥ္နဲ႔ခရီးသြားရင္ ေရာက္တဲ့ေလဆိပ္မွာပဲ ကားေကာက္ျပီးငွားသြားတယ္။ ကားငွားလုပ္ငန္းဟာ ေတာ္ေတာ္တြင္က်ယ္တဲ့လုပ္ငန္းျဖစ္ပါတယ္။ လူစီးကားသာမက ပစၥည္းတင္တဲ့ ေလာ္ရီ၊ကုန္ကားမ်ားလည္း ငွားၾကပါတယ္။ စင္ကာပူမွာေတာ့ ကားငွားခေစ်းႏႈန္းေတာ္ေတာ္ၾကီးပါတယ္။ တစ္ရက္ကို ေဒၚလာ ၅၀အထက္ေပးရပါတယ္။ ကားငွားလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူ နည္းပါးလွပါတယ္။
စင္ကာပူမွာေတာ့ ကားေစ်းၾကီးလို႔ လူေတြ ကားမ၀ယ္ပဲ၊ ရထား၊ ဘတ္စ္ကားစီးၾကတယ္။ ေငြကုန္သက္သာတာေပါ့။ အေမရိကားမွာေတာ့ ကားအၾကီးၾကိးေတြ အေၾကြးနဲ႔၀ယ္ၾကေတာ့ ျမန္မာမ်ား ကားဖိုး၊ လစဥ္အရစ္က်ျဖတ္ေငြနဲ႔ မြဲေနၾကတယ္ဆိုပဲ။ အိမ္ေတာ့မ၀ယ္ရေသးဖူး .. ကားကိုအရင္၀ယ္ၾကတယ္။ ျပီးေတာ့ ကားဖိုးလစဥ္ေၾကးနဲ႔ ဖိုင္း ticket ဖိုး တစ္လ ေဒၚလာတစ္ေထာင္ေက်ာ္ကုန္ေနၾကတယ္။ မလြယ္ပါဘူး....။
အေမရိကား ကြ်န္ေတာ့္ ကားေမာင္းအေတြ႔အၾကံဳ အခ်ိဳ႔ကို ဖတ္ရႈဖို႔ လင့္ခ္ေပးလိုက္ပါတယ္။
http://murann.com/documents/
၀တ္မႈန္
၅-ေမလ-၂၀၁၁
