ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ ရွာေသာသူမ်ားသို႔ ႏွင့္ စကၤာပူေရာက္ ျမန္မာမ်ား ဘ၀ေရွ႕ေရး

စြန္႔စားရွာေဖြျမန္မာမ်ားအေၾကာင္း ၂၀၀၇ ေဆာင္းပါး၂ပုဒ္ကို ျပန္လည္ေဖၚျပပါသည္။

ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ ရွာေသာသူမ်ားသို႔
အဂၤါေန႔၊ ဇူလုိင္လ ၀၁ ရက္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ၁၉ နာရီ ၂၉ မိနစ္ ေဆာင္းပါး
၂၄ ရက္ ဇြန္လ ၂ဝဝ၈ မွာ မဇိၩမက ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ စာေရးဆရာ ဆန္းသစ္ ေရးတဲ့ “စကၤာပူေရာက္ ျမန္မာမ်ား ဘဝေရွ့ေရး” ေဆာင္းပါးကို ဖတ္မိၿပီး၊ အလြန္အားက်တာေၾကာင့္ ဒီစာကို ေရးပို႔လိုက္ရပါတယ္။ စာပါ အေၾကာင္းအရာေတြ အလြန္ေကာင္းပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားထြက္ၿပီး တကယ္ စြန္႔စားလိုသူေတြ မျဖစ္မေန ဖတ္သင့္တဲ့ စာတမ္းတခု ျဖစ္ပါတယ္။ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို သီးသန္႔ခြဲၿပီး တင္ျပပံုေတြလည္း မွတ္သားေလာက္ပါတယ္။ ဆက္ၿပီး တင္ျပဘို႔လည္း ဖိတ္ေခၚပါတယ္။ အခုလို ျပည့္စံုတဲ့ စာတမ္းတေစာင္ ရွိေနရက္နဲ႔ က်ေနာ္က ဘာ့ေၾကာင့္ ေရးရပါသလဲလို႔ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ က်ေနာ္ အားျဖည့္ကူညီ ေျမေတာင္ေျမႇာက္ေပးျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာလုပ္ျခင္း မဟုတ္ပါ ဆိုတာကို ႐ုိး႐ိုးပဲ ဝန္ခံပါရေစ။ 

စာ႐ႈသူေတြ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားမွာထြက္ၿပီး အလုပ္ရွာ စြန္႔စားလိုသူေတြ သတိထားဘို႔ <!--more-> အခ်က္ကေလးေတြကို ထပ္ျဖည့္လိုပါတယ္။ ေအာက္မွာ က်ေနာ္ တင္ျပထားတဲ့ ေယဘုယ် အခ်က္ကေလးေတြဟာ က်ေနာ့္ အယူအဆေတြ မဟုတ္ပါ။ ကမၻာေက်ာ္ ဒႆနိက ဆရာႀကီးေတြရဲ့ အယူအဆေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ မူကြဲေတြ ရွိေကာင္း ရွိပါမယ္။ ဘယ္မူက မွန္တယ္ ဆိုတာကို က်ေနာ္ ဉာဏ္မမီလို႔ မသိပါ။ ဒႆနိက ဘြဲ႔ရတေယာက္လည္း မဟုတ္ပါ။ စြန္႔စားရေတာ့မယ္၊ ဆံုးျဖတ္ရေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေအာက္ပါ အခ်က္ေလးေတြကို သတိျပဳပါ။

၁။ General Knowledge လို႔ေခၚတဲ့ အေထြေထြ ဗဟုသုတ ရွိရပါမယ္။ ရွိတဲ့သူနဲ႔လည္း ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ရပါမယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခား အေတြ႔အၾကံဳရွိေတြရဲ့ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို ေလ့လာ မွတ္သားရပါမယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ရွင္းေနလို႔ အထူးတင္ျပဘို႔ မလိုေတာ့ပါ။

၂။ Common Sense သာမန္အသိဉာဏ္ ရွိရပါမယ္။ ကိုယ့္အေၾကာင္းကို သူမသိေသးခင္ ကိုယ္လိုခ်င္တာကို ေတာင္းဆိုခဲ့ရင္၊ သာမန္ အသိဉာဏ္ရွိိတဲ့သူ တေယာက္လို႔ ေခၚႏိုင္ပါသလား။

၃။ Skepticism လို႔ေခၚတဲ့ သံသယ အယူဝါဒလည္း ရွိသင့္သေလာက္ ရွိရပါမယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ပါက လြယ္လြယ္နဲ႔ အလိမ္ခံရပါမယ္။ အားလံုးကို သံသယ အယူဝါဒ မ်က္ေစ့နဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနဘို႔ မဟုတ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံျခားမွာ အလိမ္ခံရရင္ ဘဝပ်က္ဖို႔ ျပင္ထားရလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ မိန္းကေလးေတြ သတိထားရမယ္။

၄။ တရားသူႀကီးေတြရဲ့ ျငင္အတိုင္း အလယ္လမ္းေၾကာင္း ေရြးၿပီး ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရမယ္။ 

၅။ Decisive Settlement အထက္ပါ ေပတံေတြနဲ႔ တိုင္းထြာၿပီး ယတိျပတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ရမယ္။ 

စြန္႔စားသူေတြရဲ့ လက္စြဲစာအုပ္မွာ အထက္ပါအတိုင္း ေရးထားတာကို အက်ဥ္းခ်ဳံးၿပီး ေဖာ္ျပပါတယ္။ ေခတ္စကားနဲ႔ ေျပာရရင္၊ ဉာဏ္ကို ပါးပါးလွီးၿပီး အသံုးခ်ႏိုင္ရမယ္။ စာေရးဆရာ ဆန္းသစ္ ေရးသားတဲ့ “စကၤာပူေရာက္ျမန္မာမ်ား ဘဝေရွ့ေရး” ေဆာင္းပါးဟာ ထမင္း ခြံ႔ေႂကြးေနတဲ့ ေဆာင္းပါးမ်ဳိး မဟုတ္ပါ (Spoon feeding) ၊ ကြယ္လြန္သူ ဆရာတင္မိုးရဲ့ “ဖန္မီးအိမ္” ကဗ်ာထဲက အပိုင္းေလးလို ...

ဖန္မီးအိမ္သည္
မၿငိမ္မသက္၊ စိတ္ေယာက္ယက္ႏွင့္
လမ္းပ်က္တူ႐ႈ၊ ေလွ်ာက္လာသူကို
အားကူမွ်သာထြန္းမည္တည္း။

အဘယ့္ေၾကာင့္ အခုလို တင္ျပရသည္မွာ၊ ျမန္မာျပည္ရဲ့ ပညာေရးစံနစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ထမင္းခြံ႔ေႂကြးတဲ့ စနစ္ေအာက္မွာ ေက်ာင္းသားေတြ ျပားျပားဝတ္ေအာင္ ခံစားေနရပါတယ္။ ေလွနံ ဓားထစ္မွတ္တဲ့ စနစ္မ်ဳိးနဲ႔ မူလတန္းေက်ာင္းက စၿပီး ပညာေရးဝန္ႀကီးအထိ “ျပန္မေျပာနဲ႔ ... ငါ ခြန္႔ေႂကြးတာ စား” ဆိုတဲ့ သံမိႈ ေခါင္းထဲမွာ ႐ိုက္သြင္းထားတာေၾကာင့္ ျမန္မာေတြ ျပည္ပမွာ အလုပ္လုပ္ေတာ့ အခက္အခဲမ်ားစြာနဲ႔ ၾကံဳေတြ႔ေတာ့တာပါပဲ။ တခ်ိန္က အာရွထိပ္တန္း တကၠသိုလ္ေတြထဲမွာ အၿမဲပါေနတဲ့ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ႀကီး အခု ဘယ္အဆင့္မွာ ရွိေနပါသလဲ။ ကမၻာ့ အဆင့္အမီဆံုး တကၠသိုလ္ ၂ဝဝ မွာမေျပာနဲ႔၊ အာရွအဆင့္ တကၠသိုလ္ ၂ဝဝ မွာေတာင္ ျမန္မာ့တကၠသိုလ္ တခုမွ မပါဘူးဆိုတာ ယံုတမ္းစကား မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ပညာေရးဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ ခ်မ္းျငိမ္း သိရဲ့လား။ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ စာမေတာ္လို႔ မဟုတ္ပါ၊ စနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ မေကာင္းလို႔ပါလို႔ေျပာရင္ အေပၚနဲ႔ေအာက္ အဆင့္ဆင့္ လက္ညိဳးထိုးေနေတာ့မွာပဲ။

နာဂစ္ ေလမုန္တိုင္းေၾကာင့္ ၿပိဳသြားတဲ့ မူလတန္းေက်ာင္းက အိမ္မဲ့ယာမဲ့ မိဘမဲ့ ကေလးေတြ ေက်ာင္းသြားအပ္ေတာ့ ေက်ာင္းဝင္ေၾကး ေတာင္းလႊတ္လိုက္တာေၾကာင့္၊ ကမၻာ့ အစြန္အဖ်ားမွာ ရွိေနတဲ့ နယူးဇီလန္ႏိုင္ငံက မူလတန္း ေက်ာင္းသားေတြက အလွဴေငြ ဝိုင္းထည့္ၿပီး အဲဒီ ေက်ာင္းသားေလးေတြအတြက္ ေက်ာင္းဝင္ေၾကး ပို႔ေပးတယ္ဆိုတာ သိရေတာ့ “ဗိုလ္ႀကီးရယ္ ... က်မႏြားကေလး ျပန္ေပးပါ” လို႔ မေျပာေတာ့ဘဲ၊ “ႏြားႀကီးရယ္ က်မသားကေလး ေက်ာင္းအပ္ခြင့္ ေပးပါ” လို႔ ေျပာရရင္ လြန္မယ္မထင္ပါ။

ဒါေပမဲ့ ဒီျဖစ္ရပ္ဟာ ကမၻာေက်ာ္ေနတာေၾကာင့္ ေအာက္က ဆရာဆရာမေတြ လုပ္ေနတာ ပညာေရးဝန္ႀကီး မသိဘူး၊ မၾကားဘူး ဆိုၿပီး ဘူးခံေနလို႔ မရပါ။ ဒုကၡေတြ ပင္လယ္ေဝေနတဲ့ မူလတန္းေက်ာင္းသားေလးေတြ ေက်ာင္းဝင္ေၾကးေပးဘို႔ မလိုဘူး ဆိုတာေလာက္ေတာ့ ပညာေရးဝန္ႀကီး ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ခြင့္ ရွိတယ္လို႔ ထင္တယ္။ အဲဒါကို ၾကပ္ေျပး ေနျပည္ေတာ္က ကက္ဘိနက္အထိ တင္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ရယူေနရရင္၊ ဒီႏိုင္ငံရဲ့ ပညာေရးအဆင့္ မီပါတယ္လို႔ ေျပာရင္ ယံုတဲ့လူ အမွားပဲ”

ဒါေပမဲ့ ျမန္မာေတြ စိတ္ပ်က္ဖို႔ မလိုပါ။ ပင္ကိုယ္က ခံႏိုင္ရည္ရွိၿပီးသား၊ ေလ့က်င့္ၿပီးသား ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ျမန္မာလုပ္သား အမ်ားစုဟာ နာမည္ရၿပီးသား ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႀကိဳးစားမႈ၊ အနစ္နာခံမႈေတြေၾကာင့္ တျခား ႏိုင္ငံသား အလုပ္သမားေတြနဲ႔ စာရင္ အလုပ္ရွင္ အႀကိဳက္မ်ားပါတယ္။ တခုပဲ ျမန္မာ အလုပ္သမားေတြရဲ့ အားနည္းခ်က္က ႏိုင္ငံနဲ႔ လူမ်ဳိးကို ထိလာရင္ ေႁမြေပြးႀကီးလို ထေပါက္ ပစ္လိုက္တာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုး နစ္နာတာပဲ၊ အဲဒီလို ထေပါက္လိုက္မယ့္အစား ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်းနဲ႔ ဒို႔ယဥ္ေက်းမႈအရ လူတေယာက္ရဲ့ ႏိုင္ငံကို မေစာ္ကားပါဘူးလို႔ ေျပာလိုက္ရင္ တီေကာင္ကို ဆားနဲ႔ တို႔လိုက္သလို ျဖစ္သြားတဲ့ အလုပ္ရွင္ေတြလို ခ်က္ခ်င္း ျပန္ေတာင္းပန္တာ မၾကာခဏ ေတြ႔ရပါတယ္။ မယံုရင္ စမ္းၾကည့္ပါ။

အထက္ပါ လူမႈေရး ျပင္ဆင္မႈမ်ားႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံျခားမွာ အလုပ္ ထြက္လုပ္လိုသူမ်ားအား ပိုမို အလုပ္ရလြယ္ၿပီး အဆင္ေျပေစရန္ တင္ျပလိုက္ပါတယ္။ ထို႔အျပင္ နယူးဇီလန္ႏိုင္ငံမွ ကၽြမ္းက်င္ အလုပ္သမားေတြ ေခၚယူေနေၾကာင္း အစိုးရရဲ့ ေၾကညာစာကုိလည္း ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ သင့္ေတာ္သလို ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ပါတယ္။ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ ဆိုသလို၊ နယူးဇီလန္ ႏိုင္ငံေလာက္ ေရၾကည္တဲ့၊ ျမက္ႏုတဲ့ႏိုင္ငံ ရွိမယ္မထင္ပါ။ လာၾကည့္ပါက ပိုသိပါမယ္၊ အထူးေျပာစရာ လိုမယ္မထင္ပါ။

ေမတၱာျဖင့္

မြန္ဦးေျမ

စကၤာပူေရာက္ ျမန္မာမ်ား ဘ၀ေရွ႕ေရး
| ဗုဒၶဟူးေန႔၊ ဇြန္လ ၂၅ ရက္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ၀၀ နာရီ ၀၀ မိနစ္

စကၤာပူမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနခဲ့တဲ့ အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ ျမန္မာျပည္၊ စကၤာပူ၊ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနမ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီး ဒီစာကို ေရးပါတယ္။ ကိုယ့္အျမင္နဲ႔ေရးေတာ့ တဦးခ်င္းရဲ႕ ဘ၀ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို မသိေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ သင့္တင့္သလို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္မႈမွာ အေထာက္အကူ အနည္းအက်ဥ္း ရတယ္သိရရင္ ေရးရက်ဳိးနပ္ပါတယ္။

ျမန္မာေတြ စကၤာပူ ေရာက္လာတာကေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာ အဆင္မေျပလို႔ပါပဲ။ ပိုခ်မ္းသာ၊ ၾကီးပြား၊ ပညာတတ္လာေအာင္ စင္ကာပူ ထြက္လာသူကေတာ့ အနည္းအက်ဥ္းပဲ ရွိမွာပါ၊ ကိုယ္ႏိုင္ငံတြင္းမွာ လစာေငြ ေကာင္းရင္ ၀င္ေငြနဲ႔ထြက္ေငြ ဖူလံုေလာက္ငရင္ ျပည္တြင္းမွာပဲ ေနမွာပါ။ ထားပါေတာ့။

အရင္ အပိုင္း (၁) မွာေတာ့ လက္ရွိ ေပၚပင္ျဖစ္ရပ္မ်ားကို အေျခခံၿပီး ေရးထားပါတယ္။ အခုအပိုင္းကေတာ့ ဘ၀ကိုမွန္ကန္စြာ ၾကိဳးစား တိုးတက္ခ်င္တဲ့ သူမ်ားအတြက္ အထူးျပဳပါမယ္။

အသက္အပိုင္းအျခားအလိုက္ သတ္မွတ္ရရင္

၁။ အသက္ ၂၀ နဲ႔ ၃၀ ၾကား လူငယ္ေက်ာင္းသား
၂။ အသက္ ၃၀ နဲ႔ ၄၀ ၾကား ပညာအသင့္တင့္ရွိသူ လူငယ္
၃။ အသက္ ၄၀ အထက္ ပညာ၊ လုပ္ငန္းအေတြ႔အၾကံဳ၊ လူမႈေရး အေတြ႔အၾကံဳ ရင့္က်က္စျပဳတဲ့ လူၾကီး စသျဖင့္ ၃ ဆင့္ ခြဲျခားခ်င္ပါတယ္။

၁။ အသက္ ၂၀ နဲ႔ ၃၀ ၾကား လူငယ္ေက်ာင္းသား

တခ်ဳိ႕ လူငယ္ေတြကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ မိဘ၊ ေမာင္ႏွမမ်ား အားကိုးနဲ႔ အေမရိကားကို အထူးသျဖင့္ ပညာသင္ဖို႔ ေရာက္လာတာပါ။ မိဘ၊ ဦးေလးမ်ားက အေမရိကားကို ေစာစီးစြာ ေရာက္ေနတဲ့အတြက္ ဂရင္းကဒ္ (သို႔မဟုတ္) အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ေနျပီဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ့ ႏွလံုးသားကို ရျပီးသူ လူငယ္ချမာ ဘာမွ ၾကိဳးစားစရာ မလိုဘဲ ျဖဳတ္ကနဲ ေရာက္လာပါတယ္။ ျမန္မာေတြ အေမရိကား ေရာက္ခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ေဆြမ်ဳိးစာရင္းကို အင္မီဂေရးရွင္းမွာ ေရးတင္ရေတာ့ သူတို႔ ခ်စ္ခင္တဲ့ တူ၊တူမ၊ ေမာင္ႏွမ နာမည္ေတြကို ေကာက္ေရး ထည့္ထားလိုက္တယ္။ အဲ - တေန႔ သူအဆင္ေျပတဲ့ အခ်ိန္ေတာ့ အေမရိကားကို အဲဒီလူေတြ ေခၚခြင့္ရတယ္။ ဒီေတာ့ သူတို႔ကို ေခၚဖို႔ တင္ေပးလိုက္တာေၾကာင့္ ဘ၀ေပးကုသိုလ္ (ေရွ႕ဘ၀ ကံ၊ တနည္းအားျဖင့္ ဘုရားသခင္ ေကာင္းခ်ီးရရွိသူ) လူငယ္မ်ား ျမန္မာတိုင္း တမက္တေမာ သြားခ်င္တဲ့ အေမရိကားကို ေရာက္လာရတယ္။

သူတို႔ကိုေတာ့ အေမရိကား အရင္ေရာက္ႏွင့္တဲ့ အေဒၚ၊ ဦးေလး၊ အေမ၊ အေမမ်ားက ေက်ာင္းပဲ တက္ခိုင္းတယ္။ ဒီလူငယ္ေတြကလည္း အလုပ္ပဲလုပ္ၿပီး ပိုက္ဆံရခ်င္တယ္။ အိမ္မွာထိုင္ျပီး စားေသာက္၊ ပညာသင္၊ အေဒၚဦးေလး ပူညံ ေျပာဆိုတာေတြ၊ အိမ္အလုပ္ေတြ ဘယ္လုပ္ခ်င္မလဲ၊ ဒီေတာ့ ပါးစပ္ အေျပာမတတ္တဲ့ အေဒၚဦးေလးအိမ္က ထြက္ျပီး ကိုယ္ဖာသာ အျပင္မွာေန၊ ေက်ာင္းမတက္ေတာ့ဘဲ တလကို ေဒၚလာ၂၀၀၀ ေလာက္ ရတဲ့အလုပ္ေတြမွာ ၀င္လုပ္တယ္။ ကားေကာင္း ၀ယ္စီးတယ္။ အိမ္မွာ စတီရီယို ဟိုင္ဖိုင္၊ တီဗီေတြ ၀ယ္ယူ ဇိမ္ခံျပီး ေလာကေက်းကြန္ဘ၀ ေရာက္သြားတယ္။ Rich Dad - Poor Dad စာအုပ္ကို ဖတ္ရင္ ဒီလူငယ္မ်ား သိပ္ၾကိဳက္ေပါ့။ လူတိုင္း သူေဌး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မင္းလည္း သူေဌးျဖစ္မယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆပါ။ ဟုတ္ပါတယ္။ သူေဌးအက်င့္အတိုင္း က်င့္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ေသခ်ာေပါက္ သူေဌးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မိဘ၊ ေဆြမ်ိဳးက အစိုးရ၀န္ထမ္း၊ သာမန္လုပ္ငန္းရွင္၊ သာမန္ဘြဲ႔ရ မိဘရဲ့ သားသမီးက ဘယ္လိုလုပ္ျပီး သူေဌးအက်င့္ ရပါမလဲ။ သူေဌး (သို႔မဟုတ္) သူေဌးသားနဲ႔ သြားေပါင္းရင္ သူတို႔ကြ်န္ဘ၀ပဲ ေရာက္ရံုပဲဆိုေတာ့ သူေဌးကြ်န္ မျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဒီလူငယ္လဲ သူေဌးမျဖစ္ဖို႔ လမ္းမ်ားပါတယ္။

ၾကံဳလို႔ေျပာရရင္ အခု အေမရိကားမွာ သမၼတေလာင္း အိုဘားမား ေတာ္ေတာ္ နာမည္ၾကီးေနပါတယ္။ လူမဲအမ်ိဳးသား ပထမဆံုးေသာ သမၼတေလာင္းပဲ။ ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီၾကီးက အရင္ သမၼတကေတာ္ ဟီလာရီ ကလင္တန္ကို အႏိုင္ယူျပီး ေရပန္း အရမ္းစားေနပါတယ္။ ေနာက္ နာမည္ၾကီး လူမဲ အမ်ိဳးသမီးကေတာ့ သမၼတ ေဂ်ာ့ဘြတ္ခ်္ရဲ့ လက္စြဲ၊ အၾကံေပး အရာရွိနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး ကြန္ဒိုလီစာ ရိုက္စ္ ပါ။ အဲဒီလူမဲ နာမည္ၾကီးေတြဟာ ငယ္စဥ္ဘ၀က အေမရိကားမွာ အႏွိမ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ သူတို႔လည္း ဘ၀နာခဲ့ေတာ့ လူျဖဴေတြ ေလးစားျပီး၊ တန္းတူအခြင့္အေရး ျဖစ္သြားေအာင္ ဘာလုပ္ရမလဲ စဥ္းစားေတာ့ သူတို႔ရဲ့ အေဖေျပာတယ္ - ဆင္းရဲ၊ ႏွိမ့္က်ျခင္းက ထာ၀ရ လြတ္ေျမာက္ေအာင္  "ပညာကို အစြမ္းကုန္ၾကိဳးစား၊ ေလ့လာလိုက္စားျခင္း"  တခုတည္းရွိတယ္လို႔ ဆံုးမေျပာဆိုခဲ့တယ္။

သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္ကလည္း လက္ခံျပီး ငယ္ရြယ္စဥ္မွာပဲ ပညာကို ထြန္းေပါက္ေအာင္ အရမ္းၾကိဳးစားတယ္။ ႏွိမ့္ခ်စြာ ဆရာေကာင္းမ်ားနဲ႔ ၾကိဳးစားေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈကို ရရွိတယ္။ အခုဆိုရင္ လူျဖဴေတြ ၾကီးစိုးတဲ့ အေမရိကားမွာ  အစိုးရ ထိပ္တန္းရာထူးေတြကို လူမည္းေတြ ရယူႏိုင္ျခင္းဟာ စံျပသက္ေသ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးကမၻာဦးကတည္းက ၾကိဳးစားတဲ့ သူကိုပဲ ေျမွာက္စားတဲ့ ပံုသက္ေသ ဥပမာေတြ အမ်ားၾကီးပါ။

မိဘ ေဆြမ်ိဳးမရွိေပမဲ့လည္း ၾကိဳးစားခ်င္တဲ့ စိတ္နဲ႔ အေမရိကား ထြက္လာသူ၊ ရွိပါရက္ မိမိဖာသာ ၾကံဖန္ ၾကိဳးစားထြက္လာတဲ့ လူငယ္ေတြ အမ်ားၾကီးပါ။ ဒီေနရာမွာ အၾကံတခု ေပးခ်င္တာကေတာ့ မသြားခင္မွာ အေသအခ်ာ ေလ့လာစုံစမ္းပါ။ ေမးျမန္းပါ။ စနစ္က်တဲ့ ျပင္ဆင္မႈ ျပဳလုပ္ပါ။

ဒါေၾကာင့္ အမွတ္စဥ္ (၁) လူငယ္မ်ားကိုေတာ့ ပညာၾကိဳးစားဘုိ႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။ အေမရိကားကို ဗီဇာရဖို႔ မိဘေဆြမ်ိဳး ေခၚမဲ့လူမရွိရင္ အလြယ္ကူဆံုးကေတာ့ Student Visa နဲ႔လာပါ။ လာျပီးရင္ ေက်ာင္း ျပီးေအာင္ တက္ပါ။ ေငြရတဲ့ အလုပ္ေတြေနာက္ မလိုက္ဘဲ ေက်ာင္းတႏွစ္ကေန ၄ ႏွစ္အထိ ျပီးေအာင္တက္မယ္ ရဲရဲဆံုးျဖတ္ပါ။ အေမရိကားမွာ ေက်ာင္းတက္ရင္ Part Time အလုပ္လုပ္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ မိတ္ေဆြတဦးရဲ့ ဆန္ဖရန္စစၥကို State University မွာ အာဖရိက ဂါနာ၊ အီသီယိုးပီးယားေတြက လာေရာက္ ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ၂ ေယာက္ကို စကားေျပာခြင့္ ရပါတယ္။ သူတို႔ကို တကၠသိုယ္က တပတ္မွာ နာရီ ၂၀ အလုပ္လုပ္ခြင့္ ေပးတယ္။ တကၠသိုလ္က ဆရာေတြနဲ႔လည္း အဆင္ေျပေအာင္ေနေတာ့၊ မိတ္ေဆြ တကၠသိုယ္၀န္ထမ္းရဲ့ ဌာနမွာပဲ အခ်ိန္ပိုင္း၀င္လုပ္ေတာ့ သက္သက္သာသာ ကြန္ျပဴတာေရွ႔ ထိုင္ျပီး တလ ေဒၚလာ ၁၀၀၀ ေလာက္ ရေနတယ္။ ေထာက္ပံေၾကး Grant ကလည္း အေမရိကားမွာ သိပ္မခက္လွဘူး။ ျမန္မာဆိုရင္ ပိုေတာင္ လြယ္ေသးတယ္။ (ျမန္မာေတြ စစ္အစိုးရ လက္ေအာက္မွာ ေတာ္ေတာ္ခံေနရတာ အေမရိကန္မ်ား ဂရုဏာသက္တာ ရွိပါတယ္)။ ဒီေတာ့ အဲဒီေက်ာင္းသားေတြ အျပင္ စားေသာက္ဆိုင္၊ အလုပ္ရံုေတြမွာ သြားလုပ္စရာ မလိုေတာ့ဘူး။ သြားလုပ္ခ်င္ရင္လည္း အလုပ္ရွာရတာ လြယ္ပါတယ္။

Student ဗီဇာရရွိျပီး အေမရိကားကိုသာ အရင္၀င္ခဲ့ပါ။ က်န္တဲ့ အရာမ်ားကေတာ့ အေမရိကားက ျမန္မာေတြကို ေသခ်ာေျပာျပ အကူအညီ ေတာင္းရင္ စာတကယ္ ၾကိဳးစားမယ့္ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြကို ကူညီမယ့္ အဖြဲ႔အစည္း အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ 

အပိုင္း (၁) မွာ ေရးခဲ့တာကို ျဖည့္စြက္ေျပာရမယ္ဆိုရင္…

အေမရိကားမွာ H1 visa, Student visa, Business visa, Medication visa, Social Charity visa စတာေတြအနက္ ျမန္မာ Passport ကိုင္ေဆာင္ထားသူေတြ အမ်ားဆံုး အသံုးခ်တဲ့ ဗီဇာကေတာ့ Student Visa ပါပဲ။ လူသိနည္းတဲ့ အေမရိကန္ ျပည္နယ္ေလးတခုက တကၠသိုလ္ တခုကို ကိုယ့္ကို ခင္မင္သူ တေယာက္ရဲ့ Bank Statement တခုနဲ႔ အဲဒီ တကၠသိုလ္ရဲ့ Website ကတဆင့္ ဆက္သြယ္ျပီး ေက်ာင္း၀င္ခြင့္ တင္လိုက္ပါ။ အလြယ္တကူ ရပါတယ္။ ဘယ္တကၠသိုလ္လဲေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ နီးစပ္သူေတြကို ေမးပါ။ နယူးေယာက္၊ ၀ါရွင္တန္၊ ဆန္ဖရန္စစၥကို၊ ေလာ့စ္အိန္ဂ်လိ၊ ခ်ီကာဂို စတဲ့ျမိဳ႔ၾကီးေတြ၊ ျပည္နယ္ၾကီးေတြေတာ့ ေယာင္ျပီး သြားမေလွ်ာက္လိုက္ေလနဲ႔၊ ၀င္ခြင့္ ရေကာင္းရမယ္ - အဲ ေငြကေတာ့ ေသာက္ေသာက္လဲ ကုန္သြားလိမ့္မယ္။

၀င္ခြင့္ရေၾကာင္း တကၠသိုလ္က တရား၀င္စာ တလ၊ ႏွစ္လ နဲ႔ ရလိမ့္မယ္။ ရျပီးရင္ေတာ့ စကၤာပူ အေမရိကန္ သံရံုးကို သြားျပီး ဗီဇာေလွ်ာက္ေပ ေတာ့။  ဘယ္လိုေလွ်ာက္ရမလဲဆိုတာ http://singapore.usembassy.gov/general_information.html  အင္တာနက္ ၀ဘ္ဆိုဒ္မွာ အေသးစိတ္ ေရးထားတယ္။ အေမရိကန္ကေတာ့ Talent ေတြအတြက္ လမ္းအမ်ားၾကီး ရွိတယ္။ Google, Yahoo, Microsft, .. စတဲ့ ကမၻာေက်ာ္ေတြ၊ ကမၻာ့ အခ်မ္းသားဆံုး လူေတြရဲ့ တ၀က္ေလာက္ကလည္း အေမရိကားမွာ ေနၾကေတာ့ သေဘာေပါက္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲ - ပ်က္စီး၊ က်ဆံုးတဲ့လူေတြလည္း အေမရိကန္မွာ ပိုဆိုးတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သိပ္အထင္ၾကီးျပီး လူၾကီး၊ သူငယ္ခ်င္းေကာင္း စကားနားမေထာင္ဘဲ ထင္ရာ ဇြတ္လုပ္သူမ်ားအတြက္ေတာ့ ငရဲႏိုင္ငံၾကီးေပါ့။

၂။ အသက္ ၃၀ နဲ႔ ၄၀ ၾကား ပညာအသင့္တင့္ရွိသူ လူငယ္

ဒီလူငယ္ကေတာ့ အိမ္ေထာင္က်ျပီးသူ ျဖစ္ဖုိ႔မ်ားပါတယ္။ အိမ္ေတာင္က်ျပီးသူ အမ်ားစုဟာ ျမန္မာျပည္ကေန စကၤာပူကို ေျပာင္းေရႊ႔႕လုပ္ကိုင္ျပီး အေျခက်ေနသူ မ်ားပါတယ္။ စကၤာပူကေန အေမရိကားကို ေရြ႕ေတာ့ ေရြ႕ခ်င္ေပမယ့္ ေန႔စဥ္ လုပ္ငန္းေတြ၊ အေပ်ာ္အပါးေတြနဲ႔ အလုပ္မ်ားေနတာေၾကာင့္ ထပ္မံ ေရြ႕ေျပာင္းဖို႔ မလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။

စကၤာပူေရာက္ ျမန္မာမ်ား ႏိုင္ငံခုန္ရန္ ၾကိဳးစားေနတဲ့ အထဲမွာ နံပါတ္ (၁) ႏိုင္ငံကေတာ့ ၾသစေၾတးလ်ား ျဖစ္ပါတယ္ဆိုရင္ လက္ေတြ႔နဲ႔ ပိုကိုက္ညီပါတယ္။ အေမရိကားေရာက္ ျမန္မာမ်ားက သိန္းဂဏန္းေလာက္ ေရာက္ေနေပမယ့္ စကၤာပူကတဆင့္ ေရာက္သူေတြ အေတာ္နည္းပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ားက စကၤာပူရဲ့ ဘြဲ႔နဲ႔ လုပ္ငန္းအေတြ႔အၾကံဳ (Singapore Certificates and Experience) ကို အသိအမွတ္ ျပဳပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ားရဲ့ Permanent Resident ေလွ်ာက္တဲ့ ေပၚလစီအရ စကၤာပူမွာ ဘြဲ႔တခုရျပီး ၃ ႏွစ္အထက္ လုပ္သက္ရွိရင္ အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေအာက္ကို အလြယ္တကူပဲ PR ေပးလုိက္ပါတယ္။ ေအးဂ်င့္ကတဆင့္ ေလွ်ာက္ရရင္ ပိုက္ဆံ ေထာင္နဲ႔ခ်ီျပီး ေတာ္ေတာ္ကုန္ေတာ့ ေငြအရင္းအနွီး မရွိသူေတြ Australia PR မေလွ်ာက္ျဖစ္ဘူး။ ေလွ်ာက္ရင္လည္း တႏွစ္အထက္ ၾကာတတ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း ၾသစေၾတးလ်ားမွာ အလုပ္ရေအာင္ရွာျပီး Work Permit ရမွ သြားတယ္။ ဟိုမွာေနျပီးမွ PR ဆက္ေလွ်ာက္တယ္။

ၾသစေၾတးလ်ား ဗီဇာကလည္း စကၤာပူက ထုတ္ေပးထားတဲ့ PR ဆိုရင္ ၁ နာရီအတြင္းမွာပဲ ထုတ္ေပးလုိက္ေတာ့ PR ရရွိထားသူေတြ အလည္အပတ္ ခရီးထြက္တဲ့ ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာမ်ား Touch and Go အေနနဲ႔ ၾသစေၾတလ်ားကို Tourist Visa eg. 3 days, 4 night စတဲ့ Tour Package နဲ႔ ခရီးသြားျပီး ျပန္လာသူ မ်ားပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ၾသစေၾတလ်ား ႏိုင္ငံမွာလည္း ျမန္မာေတြကို Work Permit လက္ခံေနပါတယ္။ အင္တာနက္မွာလည္း ပညာေရးအေၾကာင္း အမ်ားၾကီး ရွာေဖြ ဖတ္႐ႈႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ - http://www.mingalaronline.net/education/  ၾသစေၾတလ်ားကို ေျပာင္းေရႊ႕ဖို႔ အေျခခံ အေၾကာင္းေတြကိုလည္း အစိုးရ အင္တာနက္ ၀ဘ္ဆုိဒ္မွာ ေရးထားပါတယ္။ စကၤာပူမွာလည္း ၾသစေၾတလ်ား အလုပ္ပြဲစား အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ 

ထံုးစံအတိုင္း အၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ ရင္းႏွီးတဲ့ ၾသစေၾတးလ်ား ေရာက္ႏွင့္သူ မိတ္ေဆြေတြကို ဖုန္းဆက္ ေမးျမန္းပါ၊ တတ္ႏိုင္ရင္ Tourist Visa ယူျပီး သြားေရာက္လည္ပတ္ ေမးျမန္းပါ။

ကေနဒါ၊ အဂၤလန္၊ နယူးဇီလန္၊ ေနာ္ေ၀း စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို စကၤာပူကတဆင့္ ေျပာင္းေရႊ႕သြားသူေတြ ေတာ္ေတာ္ရွိေပမယ့္ သူတို႔ အေၾကာင္းထက္ အေမရိကန္၊ ၾသစေၾကးလ်ား အေၾကာင္းက ပိုစိတ္၀င္စားစရာ၊ လက္ေတြ႔ ပိုက်တယ္လုိ့ ထင္ပါတယ္။

အေမရိကန္ကို လာအလုပ္လုပ္ဖို႔ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ၾကိဳးစားရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းအရင္တက္တာကို တုိက္တြန္းပါတယ္။ အနည္းအက်ဥ္း ျမန္မာေတြ H1 Visa ရရွိပါတယ္။ ကံ၊ ဥာဏ္၊၀ီရိယ ေကာင္းသူမ်ား H1 Visa ရရွိသြားပါတယ္။ ကံကို နံပါတ္ (၁) မွာ ေရးထားပါတယ္။ ကံတရား (သို႔မဟုတ္) ဘုရားေကာင္းခ်ီးေပးျခင္း ဆိုတာ အင္မတန္ ထူးဆန္းေပမယ့္ ၀ိရိယ မရွိသူေတြဟာ ကံမေကာင္းသူေတြ ျဖစ္သြားေလ့ ရွိပါတယ္။ အဆင္ေျပေနသူေတြ ဘ၀ကို ေသခ်ာၾကည့္ရင္ ထင္သလို မိဘခ်မ္းသာလို႔ ဘာမွမလုပ္ပဲ သံုးျဖဳန္းေနသူ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘုရင့္သားဆိုတိုင္း ဘုရင္မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ မွားသြားရင္ ဘုရင့္သား အခ်င္းခ်င္း သုတ္သင္တဲ့ဘ၀ထဲ ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀ိရိယ ရွိရင္ ဥာဏ္နဲ႔ ကံ ေတြလည္း ေကာင္းလာေလ့ ရွိပါတယ္။

အပုိင္း (၁) တုန္းက ေရးျပီးသားကို ျပန္ထည့္ေပးလုိက္ပါတယ္။

အလုပ္ရွာခ်င္တဲ့ လူငယ္ေတြအတြက္ H1 Visa အေၾကာင္း နည္းနည္းပဲ ေရးပါမယ္။ အလုပ္ဗီဇာ H1 ကို ျမန္မာပတ္စ္ပို႔ ကိုင္သူေတြအတြက္ ရႏိုင္လမ္း ေတာ္ေတာ္နည္းပါတယ္။ စကၤာပူ Passport ကိုင္တဲ့ ျမန္မာေတြအတြက္ေတာ့ အိုေကေပမယ့္ ၂၀၀၈ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အေမရိကန္ စီးပြားေရးကပ္ ဆိုက္ေနေတာ့ စကၤာပူ လူငယ္ေတြက လစာ ပိုေကာင္းေနသလိုပါပဲ။ အေမရိကန္ ေဒၚလာေစ်းကလည္း သမၼတ ေဂ်ာ့ဘြတ္ခ်္ မတက္ခင္ US$1 = S$1.8 ကေန က်ဆင္းသြားလိုက္တာ အခုဆို US$1 = S$1.3 ေလာက္ ျဖစ္သြားေတာ့ စကၤာပူမွာ တလ ေဒၚလာ ၃၀၀၀ ေလာက္ရသူ အေမရိကားမွာ သြားလုပ္ရင္ ဒီေလာက္လစာ မ်ားမ်ားရဖို႔ နဲနဲခက္တယ္။ ရရင္လည္း လစာ ၅၀၀၀ အထက္ ရမယ္။ မရရင္လည္း ဆူရွိလိပ္ျပီး တလ ၂၀၀၀ ေလာက္နဲ႔ ေက်နပ္ေနရမယ္ ဆိုေတာ့ စကၤာပူက ျမန္မာမ်ား အေမရိကား အလုပ္လာရွာဖို႔ သိပ္မသင့္ေတာ္တဲ့ အခ်ိန္ကာလပါ။ အၿမဲတမ္း အေျခခ်ဘို႔ ဆိုရင္ေတာ့ တမ်ိဳးေပါ့။ 

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ H1 Visa ရခ်င္ရင္ အနည္းဆံုး ၆ လ  ကေန တႏွစ္ေလာက္ၾကာမယ္။ စကၤာပူလို အခု အီးပီ၊ အက္စ္ပတ္စ္၊ Work Permit တင္ျပီး တပတ္၊ ႏွစ္ပါတ္နဲ႔  အေျဖသိရတဲ့ ႏိုင္ငံမဟုတ္ဘူး။ Paper Work လုပ္တဲ့ေနရာမွာ Lawyer, Insurance ေတြနဲ႔ ရႈပ္ယွက္ခတ္ေနတာ တုိးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံၾကီးေတြရဲ့ သေဘာသဘာ၀ပါပဲ။ ျပီးေတာ့ အေမရိကားမွာ H1 Visa ဆိုရင္ အစိုးရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ လစာက တႏွစ္ကို US$65K အထက္ ေပးရမယ္ဆိုေတာ့ ပြဲစားကုမၼဏီေတြ အၾကိဳက္ေပါ့။ ကုမၼဏီေတြနဲ႔ ေပါင္းျပီး တႏွစ္ကို Us$30K ေလာက္ပဲေပးျပီး ပြဲစားနဲ႔ အလုပ္လုပ္သူ နားလည္မႈ ယူလိုက္တယ္။ စကၤာပူမွာလည္း ဒီလို ကလိန္ကက်စ္ လုပ္နည္းေတြ ရွိတယ္။ လစာကိုေတာ့ အမွန္အတိုင္း ဘဏ္ထဲ ထည့္ေပးျပီး ပြဲစားကို လစဥ္ Cash ျပန္ေပးရတဲ့ သေဘာပါပဲ။ အေမရိကား အရင္ ေရာက္ႏွင့္ေနတဲ့ တရုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဖိလစ္ပင္း၊ ဗီယက္နမ္၊ ကိုးရီးယားနဲ႔ မကၠဆီကို၊ အေမရိက အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံမ်ား ႏိုင္ငံေတြက လူေတြ လုပ္စားလာတာ ၾကာျပီပဲ။  ျမန္မာလူလည္ေတြ ေကာ္ပီ လိုက္လုပ္ရံုပါပဲ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေမရိကားလာျပီး အမွန္အကန္ H1 Visa လာရွာမယ္ဆိုရင္ ခန္႔မယ့္ ကုမၼဏီအသင့္ရွိေတာင္ ၆ လ ၾကာဦးမယ္။ ၂၀၀၈ အတြက္ H1 Visa ကိုတာ ကုန္သြားျပီလို႔ သိရတယ္။ အဲ - H1 Visa ရတိုင္း ဂရင္းကဒ္ မရႏိုင္ဘူး ဆိုတာလည္း သိထားရမယ္။

၃။ အသက္ ၄၀ အထက္ ပညာ၊ လုပ္ငန္းအေတြ႔အၾကံဳ၊ လူမႈေရး အေတြ႔အၾကံဳ ရင့္က်က္စျပဳတဲ့ လူၾကီး 

မႏွစ္က စကၤာပူက မိတ္ေဆြတေယာက္ ေရာက္လာပါတယ္။ သူက ျမန္မာျပည္မွာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းၾကီးကို ပိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔ အုပ္စု အနားယူသြားျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဘာမွ လုပ္စားလို႔မရေတာ့ဘူး။ စကၤာပူမွာ ေငြသိပ္မကုန္ဘဲ ေနထိုင္လုပ္စားဖို႔ အရင္ ၾကိဳးစားၾကည့္ပါတယ္။ Investment 1 millions ေပးရင္ေတာ့ စကၤာပူ ပီအာကို ခ်က္ခ်င္း ရပါတယ္။ အရင္ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ကေတာ့ Investment 0.1 million ဆိုရင္ အီးပီ ခ်က္ခ်င္းက်ျပီး ပီအာ ဆက္တိုက္ ရႏိုင္ေပမယ့္ အခုေတာ့ စကၤာပူက ေတာ္ေတာ္ တိုးတက္သြားေတာ့ အရင္ေလာက္ မလြယ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီေတာ့ စကၤာပူမွာ ေငြ ေဒၚလာ သိန္းခ်ီ ရင္းႏွီးမႈမရွိဘဲ စီးပြားေရးလုပ္ဖို႔ကို ၾကံတယ္။ ေငြဆိုတာ လူကလုပ္တာပဲ ခံယူထားေတာ့ နည္းလမ္းမ်ားစြာ စံုစမ္းေမးျမန္းတယ္။ ေရာက္ႏွင့္ျပီးသား အဆင္ေျပေနတဲ့ ျမန္မာ စီးပြားေရးသမားေတြကလည္း လုပ္နည္းကုိ မေျပာပါဘူး။

ဒီေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ျပီး စကၤာပူမွာ အဆင္ေျပေနတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြအေၾကာင္း စံုစမ္းတယ္။ ရိပ္ရိပ္ေတာ့ သေဘာေပါက္လာတယ္။ တုိးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံၾကီးေတြဟာ Talent ျဖစ္တဲ့ Entrepreneur ေတြကို အရမ္းလက္ခံပါတယ္။ အေမရိကား၊ ၾသစေၾတးလ်ားေတြမွာ ျမန္မာ အက ေကာင္းေကာင္း ကတတ္ရင္၊ (ပန္တ်ာေက်ာင္းဆင္း လက္မွတ္နဲ႔ ၾသစေၾတးလ်ားေရာက္ ျမန္မာအဖြဲ႔အစည္းတခုက ေထာက္ခံစာ) နဲ႔ Migrant Visa ရတတ္ပါတယ္။ ျမန္မာေတြအရင္ တရုတ္၊ အိႏိၵယ လူမ်ိဳးေတြ လမ္းေၾကာင္းျပ၊ လုပ္ျပီးသြားပါျပီ။ ျမန္မာေတြက Just copy and paste လုပ္လိုက္ရံုပါပဲ။   ဒီေတာ့ နည္းလမ္းသိသြားျပီး ၾကိဳးစားလုိက္တာ ၆ လအတြင္း ေငြသိပ္မကုန္ဘဲ စကၤာပူမွာ အေျခက်ေနထိုင္ခြင့္ ရသြားပါတယ္။ Entrepreneur Pass လို႔ ေခၚပါတယ္။

စကၤာပူ Immigration နဲ႔ Ministry of Labor / Company Registration စတဲ့ ေနရာေတြကို ေခါက္တံု႕ေခါက္ျပန္ သြားလိုက္ရတယ္။ အိႏၵိယက ႏြားႏို႔ကို စကၤာပူမွာ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ဖို႔ ဆိုင္ေလးဖြင့္ခ်င္တဲ့ အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ လူငယ္ေလးလည္း Entrepreneur Pass ၂ ႏွစ္ လုပ္ခြင့္ ေပးတယ္။ တရုတ္ျပည္က အသက္ ၄၀ ေလာက္ သြင္းကုန္၊` ထုတ္ကုန္ လုပ္ငန္း လုပ္ခ်င္သူကိုလည္း ေပးတာ မဟုတ္လား။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ့္ မိတ္ေဆြၾကီးက  ျမန္မာျပည္မွာ လယ္ယာလုပ္ငန္းကို အေျခခံတဲ့ စက္မႈလုပ္ငန္း စကၤာပူမွာလုပ္ဖို႔ တင္ျပေတာ့ အိုေကတယ္။

ဒီလိုကေန ရိုးသား ၾကိဳးစားလုပ္ကိုင္သူေတြ ေအာင္ျမင္လာတာ ရွိတယ္။ အဲ - မိတ္ေဆြတေယာက္ေတာ့ ေတြ႔ဖူးတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ႏွလံုးထီ၊ မိုးၾကိဳးသြား၊ က်ည္ႏိုင္ေဆး၊ ေရႊရွာေဖြေရး၊ ေရနံရွာေဖြေရး၊ ေရနက္ကြင္း၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္ လုပ္ငန္း စသျဖင့္ ျမန္မာျပည္တြင္းက ေပၚပင္ ျမန္မာ စီးပြားေရးသမားမ်ား လုပ္စဥ္အတိုင္း အကုန္ ေလွ်ာက္လုပ္တယ္။ ေငြအရင္း ထုတ္ေပးခ်င္သူေတြကို အာေဘာင္ရင္းသန္သန္ ေျပာရင္း အတူလုပ္၊ မိတ္ေဆြပ်က္၊ စစ္တပ္၊ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔လည္း နည္းမ်ိဳးစံု ေပါင္းသင္း လုပ္ကိုင္ေပမယ့္လည္း ေသြးသား မေတာ္စပ္ေတာ့ သူတို႔အထဲက အျဖစ္မရႏိုင္ဘူး။ ေသြးသားေတာ္စပ္ေအာင္လည္း ကိုယ္သမီးကို ေပးရေလာက္ေအာင္ သမီးလည္း မရွိ၊ ရွိေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးသားက ၾကိဳက္ဦးမွကိုး။

ေနာက္ဆံုးေတာ့ စကၤာပူေရာက္လာတယ္ - ျမန္မာျပည္က အက်င့္ဆိုးေတြ အားလံုး ဘုရားမွာ ကပ္လွဴပစ္လိုက္ေတာ့ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ ၾကီးပြားလာတယ္။ စကၤာပူ ပီအာျဖစ္လာျပိး အိမ္ပိုင္၊ ကားပိုင္ ျဖစ္လာတယ္။ အဲ - ဒီလို အဆင္ေျပလာေတာ့ အရင္က ဘုရားမွာ ကပ္ထားတဲ့ အက်င့္ဆိုးေတြ ျပန္ေပၚလာတယ္။ အခုေတာ့ အဆင္မေျပ ျဖစ္ေနျပီ ၾကားရတယ္။

အေမရိကားက ပညာတတ္သူ၊ ကြ်မ္းက်င္သူ၊ အတတ္ပညာရွင္၊ စီးပြားေရးပညာရွင္၊ ဆရာ၀န္၊ လုပ္ငန္း အေသးေလးကအစ အၾကီးအထိ လုပ္ႏိုင္သူမ်ားကို ၾကိဳဆိုေနပါတယ္။ ဒီမွာေတာ့ Credit Card System နဲ႔ အလုပ္လုပ္ေပမယ့္ ဆရာေဖျမင့္ ဘာသာျပန္တဲ့  ေဘဘီလံုမွ အခ်မ္းသာဆံုးပုဂၢိဳလ္ စာအုပ္ထဲက တကယ့္အျဖစ္အပ်က္ ဇာတ္လမ္းေတြလိုပဲ ခ်မ္းသာခ်င္ရင္ အက်င့္ေကာင္းေလးေတြ ရွိရပါမယ္။ ေငြကို ေငြလို ျမင္တတ္ရမယ္ဆိုတဲ့ ေရွးႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀၀ ေက်ာ္ ေဘဘီလံုေခတ္အတိုင္း အက်င့္ေကာင္းေလးေတြနဲ႔ ၾကိဳးစားရတာေတာ့ အဓိက အေျခခံအေၾကာင္းအရင္းပါ။

စိတ္နဲ႔ ကုိယ္ ၂ မ်ိဳးစလံုး ခ်မ္းသာဖို႔ ၾကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ စကၤာပူက ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဂိုေခ်ာက္ေထာင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ သူ အာဏာရွိစဥ္က စကၤာပူ ႂကြယ္၀ေစတဲ့ လူတန္းစား ၂ ရပ္အေၾကာင္းကိုို Straits Times သတင္းစာ မ်က္ႏွာဖံုးမွာ အျပည့္၊ အတြင္းထဲမွာေရာ အမ်ားၾကီး သူ႔မိန္႔ခြန္းကို ေဖၚျပခဲ့တယ္။ တမ်ိဳးက CEO Corporate နဲ႔ တကၠသိုလ္ ပညာတတ္အုပ္စု၊ ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ ပြဲစား၊ ေျမပိုင္ရွင္၊ ေငြတိုးေခ်းစား၊ ကုန္စံုဆုိင္ပိုင္ရွင္ အုပ္စု။ ႏိုင္ငံရဲ့ ႂကြယ္၀မွဳဟာ အဲဒီ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ခ်မ္းသာတဲ့ အုပ္စု ၂ စု လက္ထဲမွာ ရွိပါတယ္။ အစိုးရကေတာ့ အဲဒီအုပ္စုေတြနဲ႔ ေပါင္းလုပ္ေနရတဲ့ အေၾကာင္းေျပာခဲ့တယ္။

ခ်မ္းသာသူေတြကေတာ့ ခ်မ္းသာနည္းစာအုပ္ ေရးမွာ မဟုတ္ေပမယ့္ ပညာတတ္သူေတြကေတာ့ သူတို႔လိုပဲ ပညာတတ္ေစခ်င္တယ္။ ခ်မ္းသာသူေတြကေတာ့ သူတို႔ေဆြမ်ိဳးေတြကိုပဲ သို႔မဟုတ္ ကုိယ္ေစတနာ ရွိသူကိုလည္း ကိုယ္လုိ ခ်မ္းသာလာေအာင္ ကူညီတတ္ပါတယ္။ အဲ - ပညာတတ္ကေတာ့ ကုိယ့္ေဆြမ်ိဳးသာမက ကိုယ္နဲ႔နည္းစပ္သူေတြကိုလည္း ေျပာျပ၊ လမ္းျပ၊ လမ္းညြန္တတ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးေတာ့ အေမရိကားမွာ Opportunity ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ အေမရိကား ေရာက္ျပီး အနည္းဆံုး ၅ ႏွစ္ေလာက္ အခ်ိန္ယူ ၾကိဳးစားရတယ္လို႔ ရင္းႏွီးတဲ့ မိတ္ေဆြတဦးက ေျပာျပါပါတယ္။ ၾကီးပြားတိုးတက္ဖို႔ လုပ္နည္းကိုင္နည္း၊ အၾကံေပးမ်ား လိုအပ္သလို တုိက္ပြဲ၀င္ဖို႔အတြက္ လက္နက္ကရိယာ တန္ဆာပညာေတြလည္း ၀ယ္ယူ၊ တပ္ဆင္ရပါမယ္။ Certificates ေတြကေတာ့ အေရးၾကီးဆံုးပါပဲ။ Language and American Culture ကို ေကာင္းေကာင္း သိနားလည္ေအာင္ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီ  ၾကိဳးစားရပါမယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္ေတြဟာ အလုပ္အမ်ားၾကီး ေလွ်ာက္မလုပ္သလို၊ စကၤာပူ ကုမၸဏီေတြလို အလုပ္အားလံုး သိမ္းက်ံဳး မခိုင္းပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တခုခိုင္းရင္ ခိုင္းတာကို အေသးစိတ္ ေသခ်ာစြာ ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္တာ ၾကိဳက္တယ္။ မေအာင္ျမင္ရင္လည္း စကၤာပူ ကုမၸဏီေတြလို အလုပ္ျဖဳတ္၊ ဌာနေျပာင္း မလုပ္ပါဘူး၊ မေအာင္ျမင္ရတဲ့ အေၾကာင္းကို ေသခ်ာ ရွင္းျပေပးရင္ အိုေကပါတယ္။ Don't make the same mistake twice ကိုေတာ့ သတိထားျပီး အရင္ မေအာင္ျမင္တာကို သခၤန္းစာယူတတ္ဖို႔ပဲ လုိပါတယ္။

အေမရိကန္မွာ ျမန္မာတေယာက္ ၀င္လာလို႔ရွိရင္ ဗီဇာ ၆ လေပးပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ၆ လလည္း Extension အသာတၾကည္ ေပးပါတယ္။ စကၤာပူလို စေတးကုန္လို႔ အင္မီဂေရးရွင္း ေျပးျပီး Extension လုပ္ရ၊ တခါတိုးရင္ ၂ ပတ္ပဲ ရတယ္။ ၃ ခါတုိးေပးျပီးရင္ အင္မီဂေရးရွင္း အရာရွိက ဒါေနာက္ဆံုးပဲ၊ မေပးေတာ့ဘူး ခပ္မာမာ ေျပာခံရတာေတြ အေမရိကန္မွာ မရွိသေလာက္ပါ။ အေမရိကန္မွာ ေနာက္ထပ္ ၆ လ ဆက္ေနခ်င္ပါေသးတယ္ ေျပာျပီး Visa Extension ေတာင္းရင္ အေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ လည္ပတ္စရာေတြ အမ်ားၾကီး က်န္ေသးလို႔ပါ ေျပာလိုက္ရံုပါပဲ။

အေမရိကားမွာ ကုမၼဏီ ေထာင္ခ်င္ရင္ ႏိုင္ငံျခားသား Passport ျပျပီး ေထာင္လို႔ရတယ္။ ကုိယ့္မွာ Credit Card တခုရွိျပီးသားဆိုရင္ အေမရိကားမွာ ဘယ္ဘဏ္မွာမဆို အေကာင့္ဖြင့္လို႔ ရတယ္။ အေမရိကား Credit Card ရျပီးရင္ အေမရိကားမွာ လုပ္စားလို႔ နဲနဲေလး ရလာျပီေပါ့။ စကၤာပူ ကားေမာင္းလိုင္စင္ ရွိရင္ အေမရိကား တခြင္လံုးကို ၿပဲၿပဲစင္ ေမာင္းခ်င္ရင္ ေမာင္းလို႔ရျပီ။ စကၤာပူလို ကားေစ်းမႀကီးဘူး။

စကၤာပူ ကားေမာင္းလိုင္စင္ျပျပီး  အေမရိကန္အစိုးရရဲ့ DMV Department of Motor Vehicles ကုိသြားျပီး ျပည္နယ္ အိုင္ဒီ ID နဲ႔ Driving License Conversion လုပ္ခ်င္ပါတယ္ ေျပာရင္ လုပ္ေပးပါတယ္။ အေမရိကန္ကို တရား၀င္ လာတဲ့အေၾကာင္း ပတ္စပို႔နဲ႔ I-94 White Card ကိုေတာ့ ျပရမယ္။ ျမန္မာျပည္က တိုက္ရိုက္လာတဲ့ လူေတြကေတာ့ Driving License (In English) ရွိရင္ ေျပာတတ္ရင္ လုပ္ေပးပါတယ္။ မေျပာတတ္ရင္ေတာ့ စာေရးမက မင္းမွာ Social Security Number SSN  ရွိသလား ေမးခံရရင္ မရဘူးဆိုတဲ့ သေဘာပါပဲ။ ဒီမွာေတာ့ ျပည္နယ္ အိုင္ဒီ ID နဲ႔ ဒရိုင္ဘာ လိုင္စင္ ၂ခုရွိရင္ အေမရိကားမွာ သြားလာ၊ လုပ္ကိုင္ဖို ႔ အေတာ္အဆင္ေျပသြားပါတယ္။ SSN နံပါတ္ကေတာ့ အလုပ္လုပ္သူမ်ား မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ပါတယ္။ အေမရိကားကို ေက်ာင္းလာတက္သူ၊ Business Visa long term pass သမားေတြကိုလည္း ကုမၼဏီေထာက္ခံစာနဲ႔ SSN ထုတ္ေပးပါတယ္။

အေမရိကားမွာ ကုမၼဏီ အလြယ္တကူ ေထာင္ျပီးရင္ေတာ့ ကိုယ့္အေပၚမွာပဲ မူတည္ေတာ့တယ္။ စကၤာပူမွာ Bio Semiconductor လုပ္တဲ့ ကုမၼဏီတခုမွာ အလုပ္လုပ္တဲ့ ျမန္မာတဦး ေျပာျပခ်က္ကလည္း စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ အေမရိကားမွာ ပညာလာသင္တဲ့ လူတဦး ထူးခြ်န္ၾကိဳးစားလို႔ Stanford University က ေဒါက္တာဘြဲ႔ရျပီး၊ သူတို႔ ေက်ာင္းက အားေပးခ်က္နဲ႔ ေနာက္ဆံုး ကုမၼဏီတခုကို ေထာင္တယ္။ တကၠသိုလ္က နာမည္ၾကီးပဲ၊ သူတို႔ခ်င္း ေထာက္ခံစာေတြ ေရးေပးရင္း အေမရိကန္ သူေဌးကုမၼဏီ R&D လုပ္ဖို႔ စမ္းသပ္တဲ့စက္ Order ရတယ္။ စက္အမွာစာရေတာ့ ဘယ္မွာလုပ္ရမလဲ စဥ္းစားရင္း စကၤာပူ အစိုးရ EDB က Bio Technology လုပ္ငန္းေတြ အားေပးေနေတာ့ စကၤာပူ အစိုးရဆီကို Grant လွမ္းေလွ်ာက္တယ္။

အေမရိကန္ အစိုးရဆိုင္ရာနဲ႔ Stanford University မိတ္ေဆြေတြရဲ့ ေထာက္ခံစာေတြေရာ၊ အေမရိကန္မွာ ေအာ္ဒါ ရထားျပီးေၾကာင္း။ အေမရိကန္မွာ ၀ယ္မယ့္ ကုမၼဏီေတြ Potential Customers စာရင္းေတြနဲ႔ ဘယ္လိုဘယ္လို စကၤာပူမွာ ကုမၼဏီေထာင္ျပီး အရင္းအႏွီး ေဒၚလာ သန္း၂၀ လုိေၾကာင္း။ စကၤာပူ EDB ဆီက သန္း ၂၀ Grant ေတာင္းေတာ့ ၁၀ သန္း ေခ်းငွား ေပးလိုက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ငါတို႔ စကၤာပူ အတတ္ပညာရွင္ေတြ စာရင္းစစ္မႈ Audit ေအာက္မွာ လုပ္ရမယ္ဆိုျပီး အိုေကသြားပါတယ္။ အခုဆုိ အဲဒီ ကုမၼဏီက အေမရိကန္ ဆန္ဖရန္စစၥကိုမွာ ေတာ္ေတာ္ ၾကီးမားေနျပီး ျမန္မာ အင္ဂ်င္နီယာေတြကိုလည္း ခန္႔ထားပါတယ္။ စကၤာပူ ကုမၸဏီခြဲမွာလည္း အလုပ္သမား ၁၀၀ ေလာက္ တႏွစ္အတြင္း ျဖစ္လာျပီး စက္ေအာ္ဒါေပါင္း မ်ားစြာ ၃ ႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္ Research R&D ဌာနေတြကို ေရာင္းခ်ခဲ့ျပီးျပီလို႔ သိရတယ္။

ေနာက္တေယာက္လည္း ၅၀ ႏွစ္ မျပည့္ေသးပါဘူး။ သိပ္ခ်မ္းသာခ်င္တဲ့ ဇနီးသည္ အၾကံနဲ႔ ရိုးသားၾကိဳးစားတဲ့ သူငယ္ခ်င္းကို စီးပြားျဖစ္ မလုပ္ေတာ့ဘဲ သူတို႔ဖာသာ လုပ္ကိုင္လို႔ ခ်မ္းသာေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူမႈေရး မတည္ျငိမ္ေတာ့ အိမ္ေထာင္ေရး ဆံုးရွံဳးသြားပါတယ္။ အေမရိကားမွာ ႏွစ္ ၃၀ ေက်ာ္ေနျပီး စီးပြားေအာင္ျမင္လို႔ လင္မယားလည္း ေပ်ာ္ရြင္စြာရွိေနတဲ့ ျမန္မာဆိုင္ရာ အလႈဒါနျပဳ လုပ္ငန္းေတြမွာ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနတဲ့ မိတ္ေဆြ သူေဌး ဇနီးေမာင္ႏံွကိုလည္း ျမင္ရတာ စိတ္ခ်မ္းသာပါတယ္။ ျမန္မာလူငယ္မ်ားစြာကို တကၠသိုလ္ စေကာလားရွစ္၊ Grant ရေအာင္လုပ္ေပးျပီး အေမရိကားမွာ အေျခခ်ႏိုင္ေအာင္ အကူအညီေပးေနတဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳး တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡတဦးနဲ႔ မခ်မ္းသာေပမယ့္ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံေရးေတြမွာ ျမန္မာေတြကို ကူညီလုပ္ကိုင္ေပးေနတဲ့ ျမန္မာ ကူညီတတ္သူေတြကို ေတြ႔ရင္ အမ်ားၾကီး ေက်နပ္မိပါတယ္။ သူတို႔ကိုလည္း ေငြေၾကးအားျဖင့္ ပိုမိုဖူလံုေစလိုေပမယ့္ သူတို႔ဘ၀ဟာ Spiritual Rich ျဖစ္ေနေတာ့ ေလာကစည္းစိမ္ သိပ္လိုဟန္မတူပါဘူး။

ေနာက္ဆံုး နိဂံုးကေတာ့ အရင္ Revision 1 အတိုင္းပါပဲ။

စဥ္းစားၾကပါ မိတ္ေဆြတို႔။  ၾသစေၾတးလ်ားကို ေခ်ာင္းေနသူေတြလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ဆက္လုပ္ၾကပါ။ လူဆိုတာ ေရာက္ေနတဲ့ အရပ္ကေန တခါ စြန္႔စားေျပာင္းလဲဖို႔ရာ အင္မတန္ ၀န္ေလးပါတယ္။ ေၾကာက္တတ္ ရန္ကင္း၊ ေသမဲ့က်ား ေတာေျပာင္း စကားပံုေတြကို ယူထားတဲ့သူေတြက စကၤာပူ ပီအာတေယာက္ တျခားႏိုင္ငံကို မိုင္ဂရိတ္လုပ္ဖို႔ဆိုတာ ကန္ထုတ္ေလာက္တဲ့အထိ အေျခအေန ျဖစ္ေနမွ စကၤာပူက ထြက္မွာပါ။ 

ဘယ္သူမွ ကိုယ့္ေနရင္းေနရာကေန တျခားျပည္ကို Migrate မလုပ္ခ်င္ပါဘူး။ လုပ္သူေတြကိုေတာ့ ႏွစ္မ်ိဳး ခြဲျခားခ်င္ပါတယ္။

၁။ ကုိယ္ဘ၀ တိုးတက္ေရးအတြက္ စြန္႔စားခ်င္သူ
၂။ လက္ရွိ ႏိုင္ငံမွာ ေနလို႔မရႏိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္လာလို႔  စြန္႔စားရသူ

ဒီစာကိုဖတ္သူ မိတ္ေဆြကေတာ့ အဲဒီ ၂ မ်ိဳးထဲ ပါမယ္ မထင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီအဆင့္ ေရာက္ေနတဲ့ မိတ္ေဆြေတြကို ကူညီေျပာျပေပးႏိုင္ရင္ ဒီစာ ေရးရက်ဳိးနပ္ပါတယ္။

ဆန္းသစ္

မွတ္ခ်က္ ၂၀၁၃ မတ္လ
ယခုအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အလုပ္ကိုင္အခြင့္လမ္းမ်ား တိုးတက္လာျပီျဖစ္ေသာ္လည္း ဆင္းရဲတြင္းနက္လွေသာ ျမန္မာျပည္တြင္းမွ လူငယ္မ်ားအတြက္ ျပည္ပ အလုပ္အကိုင္၊ ျပည္ပ ေက်ာင္းတက္ခြင့္ (ပညာသင္ဆု)မ်ားမွာ အလြန္အေရးၾကီးလိုအပ္ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပည္ပသို႔ထြက္ခြာ စြန္႔စားရွာေဖြမႈမ်ားမွာ ေခတ္မကုန္ေသး၊ ေနာင္၁၀ႏွစ္အထိ ျပည္ပအလုပ္ကိုင္ႏွင့္ ပညာေရးမွာ ျမန္မာမ်ားအတြက္ အေရးပါေနဦးမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထပ္မံတင္ျပရျခင္းျဖစ္သည္။ အစိုးရသစ္ ေစတနာစိတ္ျဖင့္ တိုင္းျပည္အက်ိဳးအတြက္ Nationalists မ်ားကို ေနရာေပးႏိုင္ပါေစ...။ ေဇာ္ေအာင္