တရုတ််ပြည်နှင့် မြန်မာ၊ အမေရိကန် - Reform to our Country (စီးပွားရေး)

ယခုမြန်မာပြည်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလုပ်နေသည်ကို သံသယဖြစ်နေသူများ၊ နောက်ကြောင်းပြန်သွားမည်စိုးရိမ်နေသူများ၊ ဦးသိန်းစိန်၊ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့ကိုတော့ ယုံကြည်လာကြပြီဟု မျှော်လင့်ပါသည်။ ယခုဆောင်းပါးသည် စီးပွားရေးစိတ်ဝင်စားသူ လူငယ်၊လူကြီးများကို ရည်ရွယ်ပါသဖြင့် နိုင်ငံရေးစိတ်ဝင်စားသူများအတွက် ပေါ့ရွှတ်နေမည်ဖြစ်သည်။ စီးပွားနှင့်အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းလုပ်ငန်းများ၊ မြန်မာပြည်တွင်းတွင် တွင်ကျယ်နေသော ခရိုနီ၊မိုနိုပိုလီနှင့်စစ်အာဏာရှင်တဖြစ်လဲ၊ လက်ရှိစီးပွားလုပ်နေသောစစ်ခေါင်းဆောင်များအား ယှဉ်ပြိုင်ရန်နည်းလမ်းမှာ ပညာရေးနှစ်စီးပွားရေးသာဖြစ်သည်။ မြန်မာပြည်တွင်းတွင် ဝင်ရောက်မယှဉ်ပြိုင်နိုင်သော်လည်း စိတ်ပျက်စရာမလိုပါ။ ကမ္ဘာတွင်ကြီးကျယ်နေသော ဂျာမဏီ၊ဂျပန်၊အမေရိကန်နှင့်တရုတ်၊ကိုးရီးယားတို့လည်း ပြည်ပရောက်သူတို့နိုင်ငံ သားများ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုသည် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍတွင်ပါဝင်သည်။

ပြည်တွင်းတွင် သမ္မတဦးသိန်းစိန်အစိုးရအားထုတ်မှုနှင့်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ပံ့ပိုးမှုတို့ကြောင့်

၁။ မြန်မာပြည်တွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာများ လွတ်လပ်စွာကိုင်တွယ်၊ရောင်းဝယ်နိုင်ခြင်း

၂။ ကျပ်ငွေကို မှောင်ခိုဈေးပပျောက်သွားခြင်း၊ ငွေလဲနှုန်းတည်ငြိမ်လာခြင်း

၃။ လေဆိပ်အဝင်အထွက်များတွင် မြန်မာအချင်းချင်း ပြသနာမလုပ်တော့ခြင်း (သြော်..အမေရိကန်နိုင်ငံသားဆိုတော့ တော်တော်ကြာ ပြီပေါ့နော်…ဟူသော် နမိတ်ပြ၊ပိုက်ဆံတောင်းသည့် ဝန်ထမ်းများမရှိတော့ခြင်း)

၄။ မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းတွင်လည်း ကုန်အဝင်ထွက်များလွယ်ကူချောမွေ့လာခြင်း

၅။ ပြည်ပရောက်မြန်မာများအား 2012 မှစတင်ပြီးအခွန်ကောက်မှုရပ်စဲလိုက်ခြင်း (Singapore DTSG Double Tax မပေးရေးလှုပ်ရှားမှုအားမှတ်တမ်းတင်ပါသည်)။

၆။ နိုင်ငံတကာဘဏ်များ၊ ကုမဏီများ အခြေချလာခြင်း

နိုင်ငံရေးအားဖြင့်လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်အတိုက်ခံ NLD ပါတီအား လွှတ်တော်တွင်ပါဝင်ခွင့်ရစေခြင်း၊ အမေရိကန်သမ္မတအိုဘားမားနှင့်မြန်မာသမ္မတဦးသိန်းစိန်တို့ အပြန်လှန်လည်ပတ်ပြီးစီးခြင်း၊ သမ္မတဦးသိန်းစိန်နှင့်လွှတ်တော်ဥပဒေကော်မရှင်ဥက္ကဌ ဒေါ်အောင် ဆန်းစုကြည်တို့၏ ပြည်ပခရီးစဉ်များ၊ တိုင်းရင်းသားများနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေး၊ (ကချင်ပြည်နယ်စစ်ပွဲ၂နှစ်တာရပ်ဆိုင်းခြင်း)။ သယံဇာတကျိန် စာများ ဖြစ်သည့် ကျောက်စိမ်း၊ ပုလဲ၊ ကြေးနီ၊ရွှေနှင့်သတ္တုများ၊ လျှပ်စစ်၊ လူသားများပြည်ပထွက်လုပ်ကိုင်မှုအရေး စသည်တို့မှာ ပိုမိုကောင်းမွန်လာသည်ကိုတွေ့ရသည်။

● အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် မြန်မာ

မြန်မာများ စစ်အာဏာရှင်အောက်တွင် ဖိနှိပ်အုပ်ချုပ်ခံရပြီး၊ မွဲတေနေစဉ် မည်သူ့ကိုကျေးဇူးတင်ရမည်နည်းဟူသော မေးခွန်းကိုဖြေရလျှင် တရုတ်ပြည်မဟုတ်ပါ..ဟု ဖြေလိုပါသည်။ နံပါတ်(၁)မှာ ထိုင်းနိုင်ငံဖြစ်ပြီး၊ နံပါတ်(၂)မှာ မလေးရှားနိုင်ငံဖြစ်သည်။ ထို့နောက် အမေရိကန်ကို နံပါတ်(၃)သတ်မှတ်ပြီး တရုတ်ကို နံပါတ်(၄)ဟုသတ်မှတ်လိုသည်။ အဘယ့်ကြောင့်တရုတ်ကို နံပါတ်(၁) မသတ်မှတ်ရသနည်း..ဆိုသော် တရုတ်သည် မြန်မာနိုင်ငံမှ သယံဇာတများကို မတရားဈေး၊ ရေနစ်ရာဝါးကူထိုး ဆိုသကဲ့သို့ ကမ္ဘာကအဆက်ဖြတ်ခံထားရသော မြန်မာစစ်အစိုးရအား ပစ္စည်းအကြွေး ဈေးကြီးစွာရောင်းပြီး၊ အတိုးကြီးစွာငွေချေး၊ သော ချစ်တီးကုလားထက်ပင်ဆိုးဝါးသည့် စီးပွားရေးအမြတ်ထုတ်မှုများဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် အလွန်ဈေးကြီးလှသော တရုတ်စစ်တပ်မှ အဟောင်းစစ်လက်နက်၊ လေယဉ်၊ရေယဉ်၊သံချပ်ကာ၊အမြောက်၊ဒုံးပျံများကို ဈေးကြီးပေးဝယ်ပြီး ပိုက်ဘောမိသွားသော မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်များအတွက် အမေရိကန်ကိုချဉ်းကပ်ခြင်းရသည်။ ထိုနည်းသာ သူတို့ဆွေမျိုးဆက်အတွက်သာမက၊ နိုင်ငံအတွက်လည်း အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်ဟု သိရှိသွားဖြင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်မလေးရှားနိုင်ငံတို့သည် အလုပ်လက်မဲ၊ဆင်းရဲမွဲတေနေသော မြန်မာများ သန်းပေါင်းများစွား (ထိုင်း – ၆သန်းခန့်၊ မလေးရှား-၁သန်းခန့်) အလုပ်ပေးပြီး၊ တရားမဝင်နေထိုင်ခွင့်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကျေးဇူးတင်ခြင်း အဆင့်(၁)၊ အဆင့်(၂) သတ်မှတ်ပါသည်။

အမေရိကန်သည် ၂၀၀၇ သဃာအရေးအခင်းနောက်ပိုင်း ထိုင်း၊မလေးရှားရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သများများကို အလွန်မြောက်များစွာ လက်ခံ၊အလုပ်ပေး၊ဘဝသစ်ထူထောင်ပေးသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။ အမေရိကန်ငွေစက္ကူတွင် IN GOD WE TRUST ဆိုသော စကားလုံး ရေးထားသည်။ ဘုရားသခင်သည် ဆင်းရဲသားနှင့်မုဆိုးမများကို ပြုစုစောင့်ရှောက်သူအား နှစ်သက်ပါသည်။ ထိုစိတ်ထားမျိုးရှိသော အမေရိကန်အစိုးရက မြန်မာစစ်အစိုးရကို မပြောင်းလဲနိုင်သော်လည်း၊ ကုလသမဂ္ဂအကူအညီဖြင့် ဒုက္ခသည်များစွာလက်ခံပေးသဖြင့် ကျေးဇူးကြီးပါသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကို အင်္ဂလိပ်များတည်ထောင်ခဲ့သော်လည်း အမေရိကန်လူမျိုး ဆရာကြီးယုဒသန်ကို မြန်မာ့အရေး အထူးလုပ်ဆောင်မှု ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် ယုဒသန်ကောလိပ်ဟု စတင်တည်ထောင်ပေးခဲ့သည်။ ဆရာကြီးယုဒသန် Mr. Judson (ဂျပ်ဆန်) ဆိုသူမှာ ၁၈၁၂တွင် မြန်မာပြည်သို့ အမေရိကန်မစ်ရှင်အဖြစ် စတင်ရောက်ရှိခဲ့သည်။ သူသည် မြန်မာ-အင်္ဂလိပ်-ပါဠိ (၃)ဘာသာ အဘိဓါတ်ကိုပြုစုခဲ့သည်။ အလွန်ပျင်းစရာကောင်းလှပြီး အချိန်ကုန်လှသော အဘိဓါတ်ပြုစုခြင်းကို ဆရာကြီးလုံးဝမ လုပ်ချင်သော်လည်း တိုက်တွန်းသူများခြင်း၊ မြန်မာလူမျိုးများအတွက် အလွန်အကျိုးရှိခြင်းတို့ကြောင့် မိမိမလုပ်ချင်သော အလုပ်ကို နှစ်ပေါင်းများစွာ အဘိဓါန်ပြုစုခြင်းဖြင့် အချိန်ကုန်ခဲ့သည်။ ဆရာယုဒသန် ဟေဗရူနှင့်ဂရိဘာသာမှ မြန်မာဘာသာပြန်သော ခရစ်ယာန်သမ္မာ ကျမ်းစာ အုပ်သည် ယခုတိုင်၊ မြန်မာစာပေလိုက်စားသူများ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ ဘာသာပြန်ရေးအတွက် လက်စွဲစာအုပ်ဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ ဘာသာပြန်လေ့လာလိုသူများ www.burmesebible.com/zawgyi.htm တွင်လေ့လာနိုင်သည်။ ထိုအမေရိကန်လူမျိုး မစ္စတာဂျပ်ဆမ် အား အင်္ဂလိပ်-အမေရိကန်စစ်ပွဲကြောင့် အင်္ဂလိပ်အစိုးရက မနှစ်သက်ခဲ့ပါ။ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ ပထမစစ်ပွဲဖြစ်ပြီး မြန်မာတို့စစ်ရှုံး၊ မော်လမြိုင်၊တနင်္သာရီများကို ပေးအပ်ရသော စစ်ပြေငြိမ်းစာချုပ်အား မြန်မာဘုရင်က ဆရာကြီးဂျပ်ဆမ်ကို ယုံကြည်သောကြောင့် စကားပြန်အဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ကလည်း ဆရာကြီးဂျပ်ဆမ်ကို ယုံကြည်သည်။ ၂ဖက်စလုံးယုံကြည်သော ဆရာကြီးဂျပ်ဆပ်မှာ အံ့ဘွယ်ဖြစ်သည်။ မြန်မာပြည်သို့ ထိုစဉ်ကအလွန်းဈေးကြီးသော ဂူဒင်းဘတ်ပုံနှိပ်စက်ကို တင်သွင်းပြီး၊ မြန်မာစာအုပ်များ စတင်ရိုက်နှိပ်သူဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ်နှင့်မြန်မာများကို ဂုဏ်ပြုသည့်အနေဖြင့် ပထမဆုံးမြန်မာကောလိပ် Judson College ဟု အမည်ပေးခဲ့ပြီး ယခုအခါ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ဖြစ်လာသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၏ Symbol အမှတ်သညှာအဖြစ် ကဗျာဆရာ၊သီချင်းဆရာများကရေးဖွဲ့ခြင်း၊ ဓါတ်ပုံမှတ်တမ်းတင်ခြင်းများတွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ဝင်းအတွင်းရှိသော အင်းယားကန်၊ ဘွဲနှင်းသဘင်ခမ်းမ၊ သစ်ပုတ်ပင်၊ ဂျပ်ဆင်ဘုရားရှိခိုးကျောင်း…တို့ဖြစ်သည်။ မြန်မာလူမျိုးပထမဆုံး ဆရာဝန်၊ အင်ဂျင်နီယာကြီးများသည် အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သူများဖြစ်သည်။ ကချင်လူမျိုးများအတွက် ကချင်စာပေကို တီထွင်ပြီး၊ အဘိဓါန်ရေးသားခဲ့သူ အိုလာဟယ်ဆင် ဆိုသူမှာလဲ အမေရိကန်နိုင်ငံသားဖြစ်ပြီး၊ သူ့အုတ်ဂူမှာ အမေရိကန်၊အိုမဟာမြို့တွင်ရှိရာ အမေရိကန်ရောက်မြန်မာနိုင်ငံသား၊ ကချင်လူမျိုးများစွာ အိုမဟာမြို့တွင် နှစ်စဉ်တွေ့ဆုံအမှတ်တရပွဲများလုပ်နေဆဲဖြစ်သည်။

ယခုတွင်အမေရိကန်သည် မြန်မာများနှင့်ဘယ်မျှအဆက်စပ်ရှိနေပါသနည်း…။ ရန်ကုန်စက်မှုတက္ကသိုလ် ပါမေက္ခဟောင်းဆရာကြီး တစ်ပါးက ပြောသည်မှာ၊ အင်ဂျင်နီယာ၊ဆရာဝန်များ ပြည်ပထွက်လာကြရာတွင် အရမ်းတော်သူများမှာ အမေရိကန်သို့ရောက်ရှိလာကြပြီး၊ အလုပ်ကောင်း၊ လစာကောင်းများရရှိနေကြသည်။ အတင့်တင့်တော်သူများမှာ စင်ကာပူတွင်လုပ်ကိုင်နေကြသည်။ တော်ပေမဲ့ ကြောက်ရွံစိုးရိမ်တတ်သူ၊ မစွန့်စားချင်သူများမှာ မြန်မာပြည်တွင်ကျန်ရစ်သည်…ဟုဆိုသည်။ ပညာတတ်များ၏ သားသမီးများသာမက စစ်အာဏာရှင်များ၏ သားသမီးများပါ အမေရိကန်သို့ ပညာသင်သွားနေကြဆဲဖြစ်ပါသည်။ ပညာရေး၊ စစ်ရေး၊ စီးပွားရေးတွင် အမေရိကန်သည် နောင်အနှစ်၅၀အထိ တရုတ်ပြည်က မကျော်နီုင်သေးဟု မြန်မာအစိုးရအတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ အစီရင်ခံစာကြောင့် မြန်မာစစ်အစိုးရ၊ အမေရိကန်သို့ချဉ်းကပ်ခြင်းဖြစ်ပေါ်လာသည်ဟု ဆိုသည်။ မည်သို့ဖြစ်စေ အမေရိကန်အလွန်အရေးပါကြောင်း မည်သည့်မြန်မာလူမျိုးမှ မငြင်းနိုင်ပါ။

● တရုတ်ပြည်နှင့် မြန်မာ

လက်ရှိတရုတ်ပြည်ကြီးတိုးတက်နေသည်မှာ အံ့မခန်းဖြစ်သည်။ မြန်မာလူမျိုးများစွာ တရုတ်ပြည်သို့အလည်ဖြစ်စေ၊ စီးပွားရေးဖြစ်စေ၊ အစိုးရဝန်ထမ်း၊ စစ်ပစ္စည်းဝယ်ဖြစ်စေ သွားရောက်ဖူးကြသည်။ အထူးသဖြင့် တရုတ်စီးပွာရေးသည် အမေရိကန်ကိုမှီပြီး တိုးတက်သွားသည်မှာ ငြင်းမရပါ။ အမေရိကန်သမ္မတနစ်ဆင် တရုတ်ခေါင်းဆောင် (ထိုစဉ်က မော်စီတုန်း၊ ချုအင်လိုင်း) တို့နှင့်တွေ့ဆုံပြီးနောက် တရုတ်စီးပွားပေါ်လစီပြောင်းသည်။ သို့သော် သိပ်မတိုးတက်သေး။ နိုင်ငံရေးကွန်မြူနစ်များက အဟန့်အတားဖြစ်နေ သည်။ ယခုမြန်မာပြည်တွင် စစ်အာဏာရှင်ဟောင်းတစ်စုက ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမှုကို နောက်ပြန်ဆွဲနေသကဲ့သို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ၁၉၈၈တွင် မြန်မာပြည် ရှစ်လေးလုံးနိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုကြီးဖြစ်ခဲ့သည်။ မအောင်မြင်ခဲ့။ ၁၉၈၉တွင် ဆိုဗီယက်ရုရှားအင်ပါယာကြီးပြိုကွဲသွားပြီးး ရုရှားနိုင်ငံသည် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးများပြောင်းလဲသွားသည်။ ၁၉၉၀တွင် တရုတ်ပြည် ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှုကြီးဖြစ်လာပြီးနောက် တရုတ်ခေါင်းဆောင်တိန်ရှောင်ဖိန့်က ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို အလွန်လျှင်မြန်စွာ ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ မြန်မာပြည်သည် ၁၉၈၈တွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲခွင့်ရရှိခဲ့သော်လည်း မပြောင်လဲခဲ့သဖြင့် ကမ္ဘာအဆင်းရဲဆုံးဘဝသို့ ရောက်ခဲ့သော်လည်း၊ ၁၉၉၀နောက်ပိုင်း နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးပြောင်းလဲမှုများကို အမျိုးသားစိတ်ဓါတ်ဖြင့် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သော တရုတ်ပြည်ကြီးသည် အနှစ်၂၀အတွင်း အံ့မခန်းဖြစ်လာသည်မှာ မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ဖြစ်သည်။

တရုတ်အစိုးရ၏ အဓိကလုပ်ဆောင်မှုမှာ တရုတ်ခေါင်းဆောင်မိသားစုများ စီးပွားရေးမလုပ်ရေးပင်ဖြစ်သည်။ မလုပ်ရဟု မတာမြစ်ထားသော် လည်း၊ စီးပွားရေးလုပ်သူ၊ မိသားစုကြောင့် နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များ လပ်စားမှုဖြင့် သေဒဏ်ပင်ပေးခြင်းများစွာကို အနှစ်၂၀ တရုတ်တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးတွင် တွေ့မြင်ရသည်။ ယခု၂၀၁၃တွင် ထိပ်တန်းလပ်စားမှုကြီးမှာ တရုတ်ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင် XB ဖြစ်သည်။ တရားစီရင်နေဆဲဖြစ်သည်။ သူက သူ့မိန်းမနှင့်အမေရိကန်သို့ထွက်ပြေးသွားသော သူတို့ပြည်နယ်ရဲမင်းကြီး Police Head တို့၂ယောက် ဖေါက်ပြားနေခြင်းကို တရားရုံးတွင်ဖွင့်ဆိုသည်။ တရုတ်အစိုးရသည် လပ်ပေး၊လပ်ယူမှုများကို အပြင်ထန်အရေးယူသော်လည်း ဝိသမလောဘသများအချို့မှာ အစိုးရခေါင်းဆောင်များနှင့်ပေါင်းပြီးလုပ်စားနေဆဲဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် တရုတ်အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များသည် ပညာတတ်ဖြစ်ရန် အားပေးသည်။ ပြည်ပရောက်တရုတ်အမျိုးသားများကို PR Permanence Residence အဖြစ်လက်ခံပြီး၊ တရုတ်ပြည်တွင် အိမ်မြေဝယ်ခွင့်ပေးသည်။ တရုတ်အစိုးရ၊ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဆင့်အထိ ပြည်ပရောက်တရုတ်လူမျိုးများကို နေရာပေးပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံကဲ့သို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို သမ္မတမဖြစ်ရန်အတွက် အိမ်ထောင်ဖက်၊ သားသမီးများ အခြားနိုင်ငံသားဖြစ်နေပါက သမ္မတမလုပ်ရဟု သတ်မှတ်ထားသဖြင့်၊ ပြည်ပရောက်မြန်မာ တတ်သိပညာရှင်များ၊ မြန်မာပြည်ပြန်လာ၊ နိုင်ငံရေးလုပ်ဖို့ မလွယ်လှပါ။ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး ပဲလုပ်ရန်ရှိသည်။

လက်ရှိတရုတ်ပြည်ကို ကြည့်ပါက တရုတ်ကုန်ပစ္စည်းများသည် အပ်၊ ခရမ်းချဉ်သီးမှအစ ဒုံးပျံ၊ ဂြိုလ်တု၊ ကွန်ပြူတာ၊ တယ်လီဖုန်း၊ နာရီ၊အကျီအဆုံး တကမ္ဘာလုံးသို့ တင်ပို့ရောင်းချနေသည်။ ဥရောပနိုင်ငံများက ဘုံးဈေး EU ဖွဲ့ပြီး၊ တရုတ်ကုန်ပစ္စည်းများစွာ ရောက်မလာရန်ကြိုးစားသည်။ အမေရိကန်အစိုးရသည် ၂၀၀၈ စီးပွားကပ်အပြီးတွင် တရုတ်ကုန်ပစ္စည်းများက ဈေးချို၊ ဒလဟောဝင်နေခြင်းကို ကာကွယ်ရန်၊ အမေရိကန်နိုင်ငံသားများအား လစာအလွန်မပေးတော့ပဲ၊ ဆေးကု၊ခံစားခွင့် Benefits များကိုလည်း လျှော့ခကာ ချွေတာစုဆောင်းစေခြင်း၊ ပြည်တွင်ကုန်ထုတ်လုပ်မှုများကို တရုတ်ပြည်ဈေးနှုန်းနှင့်ယှဉ်နိုင်အောင် တရုတ်စက်ရုံများ အမေရိကန်ပြည်သို့ ရွှေ့ပြောင်းလာစေခြင်းများ အပြင်းအထန်လုပ်ဆောင်သဖြင့် အမေရိကန်စီးပွားရေး နလံထလာသည်။ အမေရိကားသည် အလွန်အံ့သြဘွယ်ဖြစ်သည်။ အလွန်များပြားလှသော သယံဇာတများကြွယ်ဝလှပြီး၊ ကမ္ဘာထိပ်တန်း တက္ကသိုလ်ကြီးများရှိသည်။ ကမ္ဘာ့စစ်အင်အားအကြီးဆုံးဖြစ်သောကြောင့် အမေရိကားသည် စစ်စရိတ် အလွန်များပြားနေခြင်းတစ်ခုမှာ အားနည်းချက်ရှိသည်။

မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ ..အမေရိကန်သည် မြန်မာပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအတွက် နံပါတ်(၁) အရေးပါသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။ အမေရိကန်ရောက် မြန်မာလူမျိုးများတွင် တာဝန်ရှိပါသည်။

● တရုတ်၊ အမေရိကန်နှင့်စီးပွားရေးလုပ်ရန်

မြန်မာ့လက်ရှိပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု ၂နှစ်ခွဲခရီးတာတွင် ဥပဒေစိုးမိုးရေးကို ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်သော်လည်း၊ ထုံးစံအတိုင်း ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ တတ်သိပညာရှင်များရှားပါးမှုကြောင့်၊ အဂတိလိုက်စားမှုများဖြင့် (အိမ်မြေဈေးအလွန်ကြီးသွားဖြင်းကဲ့သို့ စီးပွားရေးပြသနာများစွာ ရှိပါသည်။ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှတ်နှံမှုများကလည်း Infra Structure ဟုခေါ်သော Audit, Insurance များကို နိုင်ငံတကာအဆင့်မလုပ်နိုင်သေး။ ၂၀၁၅နောက်ပိုင်းမှာ လုပ်မည်ဆိုသဖြင့် စာရင်းစစ်များ အာဏာလုံးဝမရှိပါ။ မိမိရင်းနှီးသော စက်ရုံပစ္စည်းများအတွက် အာမခံ Insurance စနစ်လည်းမရှိသောကြောင့် ရင်းနှီးမြှတ်နှံသူများသည် ဗဟိုအစိုးရနှင့်သာ တိုက်ရိုက်စာချုပ်လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ဒေသအစိုးရကို လုံးဝမယုံသဖြင့် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှတ်နှံသူ ဥပမာ .. စားသောက်ကုန်စက်ရုံများ၊ လျှပ်စစ်ဓါတ်အားပေးစက်ရုံများ … အသေးစား၊ အလတ်စားစက်ရုံရင်းနှီးမှုများ မလာကြသေးပါ။ Service Industry ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများသာ များပြားစွာရောက်လာကြသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ စားသောက်ကုန်လုပ်ငန်းများစွာ ဝင်ရောက်လာသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ယခုအခါ တရုတ်ပြီးလျှင် ဒုတိယအကြီးဆုံးရင်းနှီးမြှတ်နှံသူ ကန်ဒေါ်လာ ၃၀ဘီလျှံ စာရင်းပေါက်နေပြီဖြစ်သည်။ စာရင်းပေါက်သော်လည်း တကယ် ငွေ၊ပစ္စည်းများ တင်သွင်း၊လုပ်ကိုင်ရန် စောင့်ကြည့်နေသူများစွာလဲရှိသည်။ Infra Structure မြင်သာသော လျှပ်စစ်၊ ရေ၊ လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေး၊ အခွန်အကောက်စနစ် စသည်တို့သည် လပ်စားမှုများ၊ ကြိုးနီစနစ် (အာဏာပြမှုများ) လွမ်းမိုးနေဆဲဖြစ်ပါသည်။

နိုင်ငံခြားနှင့်မြန်မာပြည် တိုက်ရိုက်စီးပွားရေးလုပ်ပါက ငွေ၊ ပစ္စည်း ပို့ပေးရေးတွင် ယုံကြည်မှု Trust Building အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ ၂၀၁၀ မြန်မာအလုပ်သမားများ ဂျပန်ကခေါ်မည်ဆိုသဖြင့် အလုပ်ပွဲစားကုမ္ပဏီအုပ်စုတစ်ခု ဂျပန်နိုင်ငံရောက်သွားသည်။ ဂျပန်အစိုးရနှင့်ကုမ္ပဏီများက တစ်ပတ်ကြာဆွေးနွေးပြီး၊ နောက်ဆုံးနေ့တွင် ဂျပန်အစိုးရအလုပ်သမား တာဝန်ခံက စကားတခုပြောသည်။ Sorry, I don’t want Myanmar Manpower ဟူသောစကားကို ယဉ်ကျေးစွာပြောသည်။ ခင်ဗျားတို့က မြန်မာအလုပ်သများ တော်ကြောင်း။ အမိန့်နာခံကြောင်း၊ ပညာတတ်ကြောင်းတွေချည်းပြောနေတာ ..ငါတို့မယုံဘူး။ မင်းတို့က လေပဲကျယ်နေတယ်။ ငါတို့ယုံတာ မင်းတို့နိုင်ငံမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တစ်ယောက်ပဲ ရှိသလိုပဲ …ဟု ပြောသွားပါသည်။ ဘာပဲဖြစ်ပါစေ..ယခုအခါ ဂျပန်များယုံသော၊ လေမကျယ်သောလူများတွင် သမ္မတဦးသိန်းစိန်လည်း ပါဝင်သွားပြီဖြစ်သည်။

● အမေရိကန်ကို မြန်မာ၊ တရုတ်တို့ယုံကြည်ခြင်း

ကျနော် စင်ကာပူမှာနေသည်။ တရုတ်ပြည်မှ ကလေးအဝတ်အစားများ၊ မိန်မအဝတ်အစားများကို ကွာလတီကောင်းကောင်း၊ ဈေးနှုန်းချိုချိုဖြင့် တရုတ်ပြည်သို့ ကိုယ်တိုင်သွားရောက်ဝယ်ယူသည်။ DHL ဖြင့် စင်ကာပူသို့ ပြန်ပို့ပြီး အမြတ်၃ဆခန့်ဖြင့် ရောင်းချသည်။ မိမိပစ္စည်း အရည်သွေးကောင်းဖို့အတွက် ထုတ်လုပ်သူ တရုတ်စက်ရုံများကို ရွေးချယ်ရပါသည်။ တရုတ်ပြည်တွင်လည်း လူလည်ကြီးများစွာရှိသည်။ အမေရိကန်လူလည်ကြီး (အဖြူကောင်)က တရုတ်ပြည်တွင် စက်ရုံထောင်ပြီး တနပ်စား၊ အရည်သွေးနှိမ့်ပစ္စည်းများကို မြန်မာလူမျိုးကဲ့သို့ ဘုမသိ၊ဘမသိ စီးပွားရေးလုပ်သူများကို လိမ်စားနေသည်။ အမေရိကန်၊ စင်ကာပူမှ လာဝယ်ပါက သိပ်မလိမ်စားရဲကြပါ။ သူတို့လည်း ရေရှည်ရပ်တည်ဖို့ အမေရိကန်၊ ဥရောပဈေးကွက်ကို မှီနေရသဖြင့် အမေရိကန်၊ ဥရောပသို့ တင်ပို့ကုန်များကို အထူးအရည်သွေးကောင်းအောင် ISO များဖြင့် စနစ်တကျလုပ်ဆောင်သည်။ စင်ကာပူမှလာဝယ်လျှင် အသင့်တင့်လေးစားသော်လည်း၊ မြန်မာပြည်မှ တိုက်ရိုက်လာသာသူများကို အချဉ်ဖမ်းချင်သည်။ ထို့ကြောင့် စင်ကာပူမှငွေပေးချေပြီး၊ စင်ကာပူသို့ တင်ပို့စေသည်။ စင်ကာပူတွင် ဖေါက်ထုတ်စစ်ဆေးပြီးမှ တခြားနိုင်ငံသို့ ထပ်မံတင်ပို့သည်။ ဤပွဲစားနည်းလမ်းဖြင့် စင်ကာပူသည် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၏ ယုံကြည်မှုရရှိပြီး နေချင်း၊ညချင်း အနှစ်၄၀အတွင် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်လာသည်။

မိတ်ဆွေ အမေရိကန်နှင့်ဥရောပ၊ ဂျပန်၊ကိုးရီးယားမှာ နေသည်။ ပစ္စည်းများ တိုက်ရိုက် မြန်မာပြည်သို့ပို့ပါက စက်ပစ္စည်းများဆိုလျှင် အခွန်လွတ်ငြိမ်းခွင့်ပေးသည်ဟု မြန်မာအစိုးရက ပစ္စည်း၅၂၇မျိုး စာရင်းကျေငြာထားသည်။ သို့သော် …. ဆိပ်ကမ်းလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများတွင် အရိုးစွဲနေသောနည်းလမ်းများ မပျောက်နိုင်ပါ။ နောက်၅နှစ်ကြာလည်း ပျောက်ဖို့မလွယ်ပါ။ မိမိပစ္စည်း တင်ပို့၊တင်သွင်းလိုလျှင့် ပွဲစားကုမ္ပဏီတစ်ခုကို ယုံကြည်စွာအပ်နှံငှားရမ်းလိုက်ချင်းနည်းသာ အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ မိမိကိုယ်တိုင် ပစ္စည်းတင်ပို့၊ တင်သွင်း လုပ်ပါက အလွန်စိတ်ညစ်စရာကောင်းသည်။ ဥပမာ ဂျပန်ကားကို US$2000 ဖြင့်ဂျပန်တွင်ဝယ်သည်။ သင်္ဘောတင်သွင်းခ US$500 ပင်မပေးရ။ ရန်ကုန်ဆိပ်ကမ်းနှင့်ကားမှတ်ပုံတင်ခြင်းအလုပ်များတွင် အခွန်နှင့်အထွေထွေစရိတ် US$5000 ကျော်ကုန်သည်။ ကားဈေးကွက်တွင် US$15,000 ဖြင့်ရောင်း၊ဝယ်နေကြသည်။ Inflation ဖေါင်းပွမှုဆိုသည်မှာ လောလောဆယ် မြန်မာပြည်တွင် အလွန်ကြီးသည်။ အိမ်မြေဈေးကြီးသွားရခြင်းမှာ ဖေါင်းပွမှုဖြစ်သည်။ ရယ်စရာရေးရလျှင့် ဖေါင်းပွအောင်လုပ်သူများ မိမိခန္တာကိုယ်လည်း ဘီယာ၊ဝက်သားများဖြင့် ဖေါင်းပွပြီး ငွေဖိစီးမှုဖြင့် စောစောသေသွားနိုင်သည်။ သတိထားရန်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ရှိမိတ်ဆွေ၊ မြန်မာပြည်သို့ ဘယ်ပစ္စည်း တင်ပို့မည်နည်း၊ မြန်မာပြည်ထွက်ပစ္စည် ဘယ်ပစ္စည်းအမေရိကန်သို့ တင်သွင်းမည်နည်း။ စဉ်းစားနေသူများစွာရှိသည်။ လက်တွေ့လုပ်ဖို့ အကြံကြီးကြံနေသူ လူဦးရေများသည်။ အချို့သူများက ..ဟာ ဘလူးလေဘယ် အလုံး၂၀လောက်၊ ဒန်ဟီးဆေးလိပ်၊ ကျူးဘားဆေးပြင်းလိတ်၊ အမေရိကန်က အိုင်ဖုန်း၁၀လုံး၊ အမျိုးသမီးအိတ် ၂၀လုံး မြန်မာပြည်သယ်သွားလိုက်။ ရန်ကုန်လေဆိပ်မှာအခွန်ပေးလိုက်ပြီး ရန်ကုန်မှာကိုယ့်မိတ်ဆွေတွေကိုပဲ ပြန်ရောင်း။ အမေရိကန်ကို အပြန်မှာ ငါးဖယ်၊ လဘက်၊ ပုဇွန်၊ သီဟိုစေ့၊ တတ်နိုင်ရင်  ကျောက်စိမ်း၊ပတ္တမြား၊ပုလဲ သယ်ပြန်သွား … ပေးစရာရှိတာပေးလိုက်၊ အိုကေတယ် ..ဟုပြောဆို၊ လုပ်ကိုင်နေသူများလည်း ရှိသည်။ ဒါမျိုး တရားမဝင်လုပ်သူများကို ကျနု်ပ် အားမပေး။

မြန်မာပြည်တွင် လခစားပြန်လုပ်ဖို့ မဖြစ်နိုင်ပါ။ စင်ကာပူ၊ အမေရိကန် လစာရရန် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရင်းနှီးမြှတ်နှံ၊ သွားရောက်လုပ်ကိုင်နေသော ကုမ္ပဏီကြီးများထံမှ အလုပ်ရရန် ချဉ်းကပ်ခြင်း၊ Job Fare များလုပ်ခြင်းဖြင့် လစာကောင်းကောင်း အလုပ်ရနိုင်သော်လည်း၊ မြန်မာလစာငွေဖြင့် ပေးလေ့ရှိသည်။ စင်ကာပူ၊အမေရိကန်လစာဖြင့် ပေးရန် မဖြစ်နိုင်သေးပါ။ ၂၀၁၅နောက်ပိုင်းမှ ဖြစ်လာနိုင်ပါသည်။ လောလောဆယ် တနိုင်လုပ်ရန် အကောင်းဆုံးမှာ တရုတ်ပြည်မှ အမေရိကန်၊ဥရောပသို့ တင်ပို့သော ပစ္စည်းများကို ရွေးချယ်ဝယ်ယူပြီး၊ မြန်မာပြည်သို့ တင်ပို့ရောင်းချသည့် တစ်နိုင်တစ်ပိုင် လုပ်ငန်း၊ ဒေါ်လာ ရာဂဏန်း၊ ထောင်ဂဏန်းမျှသာ ရင်းနှီးလုပ်ကိုင်၊ စမ်းသပ်ရန်ဖြစ်သည်။ ထိုအလုပ်ကို မြန်မာပြည်တွင်းမှ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ မလုပ်နိုင်ကြပါ။ နိုင်ငံခြားအတွေ့အကြုံရှိသော ဦးတေဇ၊ ဦးဇော်ဇော်တို့၏ မိတ်ဆွေ၊ ဆွေမျိုးများကတော့ မြန်မာ-နိုင်ငံခြား တိုက်ရိုက်လုပ်ကိုင်နိုင်ပါသည်။ သူတို့မှာ စီးပွားရေးတွင် နိုင်ငံတကာမှယုံကြည်မှု ရထားပြီးဖြစ်သည်။ ကျနော်တို့ိလို အမျိုးလဲမတော်၊ ပိုက်ဆံအတင့်သင့်ရှိသူများ၊ အခုမှစပြီး စီးပွားလုပ်သူများအတွက် ယုံကြည်မှုရအောင် ၂နှစ်လောက် ကြိုးစားရပါဦးမည်။

ပစ္စည်းဈေးနှုန်းကို အလွယ်တကူစုံစမ်းနိုင်ပါသည်။ တရုတ်ဘီလျှံနာသူဌေးကြီး (ယခင်က စက်ဘီးစီးပြီး၊ တိုးရစ်ဂိုက်လုပ်ခဲ့သူ) တီထွင်ဖန်တီးခဲ့သော အလီဘာဘာအင်တာနက်  www.alibaba.com တွင် ဘာပစ္စည်းမဆို ဈေးနှုန်းနှင့်သတ်မှတ်ချက် Price & Specification အလွယ်တကူကြည့်နိုင်သည်။ ကြိုက်နှစ်သက်ပါက ခလုပ်နှိပ်ပြီး Quotation & Latest Price, Shipment ဈေးနှုန်း၊ တရက်တည်းနှင့်ရသည်။ ဈေးနှုန်းကြိုက်ပါက အရည်အသွေးစစ်ဆေးရန်ဖြစ်သည်။ ဒေါ်လာထောင်ဂဏန်းပစ္စည်းမှာယူမှုအတွက် တရုတ်ပြည်သို့သွားကြည့်ရန် မသင့်ပါ။ ဒေါ်လာသောင်းဂဏန်း ပစ္စည်းမှာလိုပါက သွားကြည့်ဖြစ်အောင်ကြည့်ရမည်။ ပစ္စည်းဝယ်ပြီး သင်္ဘော၊လေယာဉ် DHL ပေါ်တင်ပြီးသည်အထိ မိမိကိုယ်တိုင်လိုက်ကြည်ဖို့လိုသလို၊ မြန်မာပြည်ရောက်လျှင်လည်း ပစ္စည်းထုတ်ဖို့ မိမိကိုယ်တိုင် (သို့မဟုတ်-ယုံကြည်သူတစ်ဦး) လိုအပ်သည်။ လူလိမ်လူညာများသည် မိမိဘယ်လောက် ရိုးသားဖြောင့်မတ်သလဲအပေါ် မူတည်သည်။ မိမိသည် သောက်စား၊ ပျော်ပါး။ စီးပွားရေးသမားဖြစ်ပါက ဟေးလားဝါးလာ၊ မိတ်ဆွေများသာရရှိပြီး မိမိစီးပွားလုပ်ငန်းနှင့်ရင်းနှီးမြှတ်နှံမှု ဒေါ်လာသန်းဂဏန်းလည်း တခဏတွင်း ဆုံးရှုံးသွားနိုင်သည်။  လူလိမ်များကြောင့်ဖြစ်စေ၊ မိမိမကျွမ်းကျင်၊ပျော်ပါးစိတ်ထားကြောင့်ဖြစ်သည်။

တရုတ်ပြည်အကြောင်း အောက်ဖေါ်ပြပါ မြေပုံဖြင့် အစပြုလေ့လာရမည်ဖြစ်သည်။ မည်သည့်ပစ္စည်းသည် တရုတ်ပြည် မည်သည့်မြို့တွင် အမြောက်အများထုတ်လုပ်ကြသနည်း…ဆိုသည်မှာ လုပ်ရင်းကိုင်ရင်း ကြွမ်းကျင်၊ သိရှိသွားမည်ဖြစ်ပါသည်။ အချိန်ရလျှင် အမေရိကန်မှ တပတ်ရစ်စက်ပစ္စည်းများ မြန်မာပြည်သို့တင်ပို့ရေး၊ တပတ်ရစ် လျှပ်စစ်ဓါတ်အားပေးစက်ရုံငယ်များ၊ စားသောက်ကုန်စက်ရုံကလေးများ ဈေးနှုန်းချိုသာစွာဝယ်ပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံသို့တင်ပို့ခြင်းကို ရေးသားလိုပါသည်။ ဇော်အောင် (မုံရွာ) စက်တင်ဘာ ၁၂၊ ၂၀၁၃ (မိုးမခမှပြန်လည်ဖေါ်ပြသည်)။



- See more at: http://moemaka.com/archives/38008#sthash.wb9X0FUH.dpuf

Babylon စာအုပ္အညြန္းႏွင့္ျမန္မာမ်ား၊ တိုးတက္ၾကီးပြားေရး ၂၀၁၇

Babylon စာအုပ္အညြန္းႏွင့္ျမန္မာမ်ား၊ တိုးတက္ၾကီးပြားေရး ၂၀၁၇
ယခု သမၼတအိုဘားမား၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးျဖင့္ အေမရိကန္စီးပြားေရးက ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားထက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္လာပါတယ္။ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားသည္ အီးယူ EU ဥေရာပအဖြဲ႔အစည္းျဖင့္ စုေပါင္းကာ အေမရိကန္ႏွင့္တရုပ္တို႔ကို ကာကြယ္ရန္ၾကိဳးစားေပမဲ့လည္း၊ ငါဝါဒ၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံဝါဒေၾကာင့္ အီးယူစီးပြားက်ဆင္းရပါတယ္။ အဂၤလန္လည္း အီးယူက ထြက္သြားျပီး၊ သေဘၤာသေဌးႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ ဂရိႏိုင္ငံသည္ ေဒဝါလီခံရတယ္။ ေပ်ာ္ပါးစီးပြားႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံလည္း စီးပြားမေကာင္းပါ။  ဂ်ာမဏီတစ္ခုသာ စီးပြားေတာင့္တင္းေသာ္လည္း စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္ဖို႔၊ ၂၀၁၇ အီးယူ ၂၈ႏိုင္ငံမွာ ပိုျပီးခက္ခဲေနၾကပါတယ္။

အေမရိကန္ကေတာ့ အံ့ၾသဘြယ္သယံဇာတမ်ားစြာကို အစိုးရက စနစ္ေကာင္း၊ လူေတာ္လူေကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ကမၻာ့အခ်မ္းသာဆံုး၊ ကမၻာ့စစ္အင္အားအေတာင့္တင္းဆံုး အျဖစ္၊ ဆက္လက္တည္ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္သမိုင္းမွာ အဆိုးဝါးဆံုး စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းေစ်းကြက္ ပ်က္သြားေသာ Great Depression ၁၉၃၀ အခ်ိန္က လူမ်ားအလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ျပီး၊ ေက်ာင္းပညာပဲတက္၊ စားေသာက္၊ေအးေအးေဆးေဆး ေနခဲ့ၾကသည္။ ေအးေအးေဆးေဆး ေနရေအာင္လည္း အေမရိကန္အစိုးရႏွင့္သူေဌးၾကီးတခ်ိဳ႕က ျပည္တြင္းဖူလႈံမႈ၊ လယ္ယာ၊အလုပ္ရံုဘံုစခန္းမ်ားစြာ ဖန္တီးေပးႏိုင္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထု ငတ္ျပတ္မသြားႏိုင္ေအာင္ သယံဇာတႏွင့္ျပည္သူနိတိ Moral Ethnic အေျခခံရွိပါတယ္။  တနည္းအားျဖင့္ အေမရိကန္စစၥတမ္ ဆိုေသာ ျမင့္ျမတ္သည့္စိတ္ထားကို ပညာတတ္အသိုင္းဝိုင္းတြင္ အေသရိုက္ထည့္ထားျပီးျဖစ္သည္။ ေငြစကၠဴတြင္ In God We Trust ဟု ဘုရားသခင္ကို အားကိုးသည့္ စိတ္ဓါတ္မ်ားျဖင့္ အေမရိကန္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အခုအခါမွာ အေမရိကန္လည္း တရုပ္ျပည္၏ တိုးတက္၊လႊမ္းမိုးမႈ အရိပ္ေအာက္ကို က်ေရာက္မသြားဖို႕ ၾကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနရပါတယ္။

အေမရိကန္သမိုင္း၏ စီးပြားေရးကပ္ ၂၀၀၈မွာ တဖန္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဘဏ္မ်ားစြာ ျပိဳလဲျပီး၊ အိမ္ေျမေစ်းကြက္ပ်က္စီးသြားခ်ိန္ျပန္ပါတယ္။ အေမရိကန္မွာ  ဗီယက္နမ္မ်ားစြာ ၁၉၇၅ စစ္ဒုကၡသည္အျဖစ္ အေျခခ်ခဲ့ၾကျပီး လူဦးေရ၂သန္းခန္႔အထိျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။  သူတို႔ၾကိဳးစားမႈေၾကာင့္ ဗီယက္နမ္-အေမရိကန္မ်ားစြာ ၾကီးပြားတိုးတက္လာခဲ့ၾကပါတယ္။  ျမန္မာမ်ားစြာလည္း ၂၀၀၇ စစ္အာဏာရွင္ဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ အေမရိကန္ကန္သို႔ အေျခခ်ခြင့္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ပထမမ်ိဳးဆက္က ပညာမတတ္ေတာ့ အလုပ္ၾကမ္းေတြ႔ဲလုပ္ၾကရပါတယ္။  နာက္မ်ိဳးဆက္သစ္ တစ္ခုမွာ သားသမီးေတြ ပညာတတ္၊လူလတ္တန္းစားမ်ားအျဖစ္ တိုးတက္လာၾကပါတယ္။ ေရာက္ကာစမွာ အမ်ားစုမွာ စီးပြားေရးၾကပ္တည္းမႈကို ခံေနရဦးမည္ျဖစ္ေပမဲ့ မိမိ မိသားစု လြတ္ေျမာက္ရန္ အေပ်ာ္အပါးေရွာင္ရွားျပီး အလုပ္ၾကိဳးစား၊ ေခြ်တာစုေဆာင္းရပါတယ္။

၂၀၀၈ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားမ်ား စီးပြားေရးအၾကပ္တည္းခံေနရျခင္း
အေမရိကန္က အၾကီးက်ယ္ဆံုးဆိုတဲ့ နံပါတ္၁ City Group Bank တံုလႈပ္မႈေတြနဲ႔အတူ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ေလာက္အေၾကြးတင္ေနတဲ့ US$ 7 Trillions (ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၇၀၀၀၀၀၀၀ ေက်ာ္) ကေန 11 Trillions ကိုရုတ္ခ်ည္းတက္သြားပါတယ္။

ေဘဘီလံုမွ ဆိုတဲ့ ေဖျမင့္ဘာသာျပန္တဲ့ စာအုပ္ကေတာ့ ေငြစုဖို႔ အားေပးပါတယ္။ အေမရိကန္ကေတာ့ အစိုးရက ေငြစုပါလို႔ ေအာ္ေနေပမဲ့လည္း သူကိုယ္တိုင္က ေငြကို အရမ္းသံုးျပတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးၾသဇာ၊ ဒီမိုကေရစီ ဘာညာေအာ္ျပီး စစ္အင္အားေတြမွာ အထူးသံုးစြဲျပတယ္။ ျပည္တြင္းမွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရးဆိုျပီး ေရွ႔ေနနဲ႔ဆရာ၀န္ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြမွာ ေငြအရမ္းသံုးျပီး မလိုတဲ့အလုပ္ေတြ အေသးစိတ္ေရွာက္လုပ္ျပေတာ့ ျပည္သူျပည္သားေတြလည္း ဖခင္အစိုးရလုပ္တဲ့အတိုင္းလိုက္လုပ္လိုက္ၾကတာ ၂၀၀၈မွာ အစိုးရကိုယ္တိုင္ ကယ္ပါဗ်ိဳ႔လို႔ ေအာ္ရေတာ့တယ္။ ဟို လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္၂၀ တံုးက ရုရွားႏိုင္ငံၾကီး စီးပြားေရးဒဏ္ေၾကာင့္ယညူကလီယာေတြစြန္႔ျပီး၊ ႏိုင္ငံငယ္မ်ားစြာ ကြဲထြက္သြားရတာ အမွတ္ရမိပါေသးတယ္။ အခုအေမရိကားကေတာ့ စီးပြားေရးအၾကပ္အတည္းေတြၾကံဳေတာ့ ေနာက္ဆံုး လူျဖဴေတြမႏွစ္သက္လွေပမဲ့လည္း မတတ္သာပဲ လူမည္းသမၼတ အိုဘားမား အႏိုင္ရရွိျပီး ေဂ်ာ့ဘြတ္ခ်္ခမ်ာ မွားသြားပါတယ္ ေတာင္းပန္ရင္း အေမရိကားသစ္ကို ၂၀၀၉မွာ ၾကည့္ရပါဦးမယ္။ ဘာေၾကာင့္ အေမရိကန္ေတြ မြဲသြားပါသလဲဆိုတာကို အၾကမ္းဖ်ဥ္း လူပိန္းတေယာက္အျမင္နဲ႔ တင္ျပခ်င္ပါတယ္။

၁။ စစ္အင္အားအတြက္ အသံုးလြန္လြန္းျခင္း
၂။ လူအခြင့္အေရးကို အရမ္းမ်ားတဲ့အတြက္ ယိုေပါက္ေတကြ ို ပိတ္မရျဖစ္ေနျခင္း
၃။ လူမ်ားကလည္း ထည္ထည္၀ါ၀ါေနလိုျခင္းေၾကာင့္ ကားၾကီးၾကီး၊အိမ္ၾကီးၾကီး၊တီဗြီၾကီးၾကီးအေၾကြး၀ယ္ေနၾကျခင္း။

ဒီအခ်က္၃ခ်က္ကို ေရးသားပါမယ္။

ပထမ အခ်က္၂ခ်က္ကေတာ့ ေငြစု၊စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္ျခင္းနဲ႔ မဆိုင္တဲ့ အစိုးရပိုင္း၊ အဖြဲ႔အစည္းဆိုင္ရာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ မထည့္ေတာ့ပါဘူး။ နံပါတ္(၃) ကိုပဲ ေရးပါမယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာမ်ား ျဖစ္ပ်က္ေနပံုကို အၾကမ္းဖ်င္းေဖၚျပမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ တခ်ိဳ႔လည္း တိုက္ဆိုင္သည္ရွိခဲ့ေသာ္ ထိုသူမ်ားကိုသာ ရည္ရြယ္ပါေၾကာင္း ၾကိဳတင္ေတာင္းပန္အပ္ပါတယ္။

၃။ လူမ်ားကလည္း မေယာင္ရာဆီလူးအလုပ္မ်ား၊ ကားၾကီးၾကီး၊အိမ္ၾကီးၾကီး၊တီဗြီၾကီးၾကီးနဲ႔ ထည္ထည္၀ါ၀ါေနလိုျခင္း ..
အေမရိကားေရာက္ျမန္မာမ်ား စိတ္ေနသေဘာထား
ကမၻာ့အင္အားအၾကီးဆံုးႏိုင္ငံကို ေရာက္လာတယ္ဆိုေတာ့ အလည္အပတ္ေရာက္တာေတာင္ ေရာက္ဖူးတယ္ဘ၀ျမင့္သြားေသးတာပဲ။ တကယ္ေရာက္ျပီး တကယ္ Green Card, Citizen ျဖစ္သြားျပီဆိုရင္ေတာ့ ေျပာမေနပါနဲ႔။ အရမ္းဘ၀ျမင့္စရာၾကီးပါပဲ။ ေရာက္ဖူးသူေတြလဲ အေမရိကား Green Card ဘယ္လိုရေအာင္ယူရင္ေကာင္းမလဲ စဥ္းစားမိၾကမွာပဲ။ ရဖိုကလည္း ပညာတတ္ အျပစ္မက်ဴးလြန္သူဆိုရင္ သိပ္ၾကီးမခက္ခဲပါဘူး။  အေမရိကားေရာက္ျပီး ၅ႏွစ္၊ ၁၀ႏွစ္ ၾကာတဲ့အခါ စုေဆာင္းေငြနဲ႕ အိမ္ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ဖို႕လဲ သိပ္မခက္ခဲပါဘူး အထူးသျဖင့္ ကာလီဖိုးနီးယား (အေနာက္ဖက္ကမ္းေျခ) နဲ႔ နယူးေယာက္၊၀ါရွင္တန္ (အေရွ႔ပိုင္းကမ္းေျခ) မ်ားမွာ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးျဖစ္လို႕ အေျခခ်စရာေကာင္းပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာမ်ား အိမ္ပိုင္ဆိုင္ဖို႕ ေတာ္ေတာ္ခက္တယ္၊ လူေနမႈစရိတ္နဲ႕ အိမ္ေစ်းေတြၾကီးတာကိုး။ အလယ္ပိုင္း Texas တ၀ုိက္ျပည္နယ္မ်ားကေတာ့ လူေနမႈစရိတ္ သိပ္မၾကီး၊ အိမ္ေစ်းလဲမၾကီးေတာ့ စုေဆာင္းမိတယ္၊ အိမ္ပိုင္ၾကတယ္။ အလယ္ပိုင္းေဒသကေတာ့ စီးပြားေရးကပ္ျဖစ္လာလည္း သိပ္မခံရပါဘူး။ အိမ္ေစ်းက တအိမ္ကို ၅ေသာင္းကေန တသိန္းေက်ာ္ေလာက္ပဲရွိတယ္။ ကာလီဖိုးနီးယားမွာ ၃သိန္းကေန ၇သိန္းအထိေစ်းရွိတယ္။ နယူးေယာက္မွာေတာ့ ၂သိန္းေက်ာ္ရွိတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေမရိကား ဘယ္ျပည္နယ္ေရာက္ေရာက္ပါေစ အလုပ္လုပ္ခက တနာရီကို ေဒၚလာ ၁၀ ပတ္ပန္းက်င္ေလာက္ရၾကေတာ့ တလဆိုရင္ ေဒၚလာ ၁၅၀၀ နဲ႔ ၂၅၀၀ ၾကားမွာ လူတိုင္းရၾကပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အမ်ားစုကေတာ့ မေလာက္ငွၾကပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျဖဳန္းတဲ့အလုပ္ကို အားေပးေနတဲ့ အစိုးရလုပ္ပံုေတြကို အတုယူျပီး အေၾကြးေပးတဲ့စနစ္နဲ႔ အေမရိကန္ေတြ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ျပိဳင္ဆိုင္ေနၾကတာေၾကာင့္ပါ။ ဘယ္လို ေငြေတြကုန္သြားပါသလဲ ဆိုတာေတာ့ ေတာ္ေတာ္စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းပါတယ္။

၁။ အိမ္အေၾကြး (သို႔မဟုတ္) အိမ္လခ ေပးရျခင္း
အိမ္ေစ်းက ၾကီးေတာ့ အေမရိကားမွာ စားစရိတ္နဲ႔အစားအစာေပါေပမဲ့ ေနစရိတ္ကေတာ့ အေတာၾကီးလွပါတယ္။ အိမ္စရိတ္ကို တလ ေဒၚလာ ၂၀၀၀ ကေန ၃၀၀၀ ေက်ာ္ ေပးရေတာ့ေတာ္ရံုနဲ႔ မခံႏိုင္ပါဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ႏွစ္ေလာက္က အလုပ္ရရင္ အိမ္၀ယ္လို႔ရတယ္။ တလကိုလစဥ္ ၁၅၀၀ေလာက္ ေပးရင္ ရတယ္ဆိုေတာ့ အိမ္ေထာင္လစာက တလကို ၅၀၀၀ေက်ာ္လို႔ အိမ္၀ယ္ျပီး၊ အိမ္မွာပဲ ေငြစုမယ္အၾကံနဲ႔ လက္ငင္းေပးေငြမရွိလဲ အိမ္ေကာက္၀ယ္ပစ္ၾကတယ္။ အိမ္ပိုင္တယ္ဆိုေတာ့ ပိုျပီး ဂုဏ္ရွိတာကိုး။ ဘဏ္ဆိုတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြကလည္း ေငြေခ်းစားတယ္။

ဘဏ္ရဲ့ အဓိကလုပ္စားတာကေတာ့ အတိုးယူတာပဲ။ အတိုးကို အမ်ားဆံုးယူမယ္။ အရင္းကို အနည္းဆံုး ဆပ္ခိုင္မယ္။ ႏွစ္ၾကာၾကာေခ်းစားမယ္ ..နဲ ေငြေခ်းစားတဲ့အလုပ္ပဲ။ ဘဏ္ထဲမွာ ေငြစုတာလည္း ေသခ်ာေပါက္ရံႈတယ္ဆိုတာ လူေတြနားမလည္ၾကဘူး။ ဘဏ္မွာ ေငြ၁၀၀ တႏွစ္စုရင္ အတိုးက ၁ရာႏံႈးပဲေပးတယ္။ ရတဲ့အတိုးအေပၚ အစိုးရက ၃၀ရာႏႈံးအခြန္ေကာက္ျပီး ေငြေဖါင္းပြႏႈံးက ၁၀ရာႏႈံးေလာက္ရွိေတာ့ ဒီႏွစ္ ေငြ၁၀၀က ထမင္း၁၀ခါ စားလို႔ရေပမဲ့၊ ေနာက္ႏွစ္ဆိုရင္ ၈ခါပဲ သြားစားလို႔ရသြားျပီ။ ဒီေတာ့ စီးပြားေရးသမားေတြက ဘဏ္မွာပိုက္ဆံမထားဘူး၊ Property ၀ယ္ထားတယ္ဆိုေတာ့ ဟုတ္တယ္ဆိုျပီး အိမ္ေတြ စေဘာ္မေပးရပဲ အေၾကြးနဲ႔ ၀ယ္ၾကတယ္။ ၂၀၀၈၊ ၂၀၀၉ မွာ  အေမရိကန္မွာ အိမ္ေတြျပန္အပ္လိုက္ၾကတာ Morgage Industry ျပိဳလဲက်သြားေတာ့တာပဲ။ အေမရိကားေရာက္ ျမန္မာမ်ားစြာလဲ အိမ္ျပန္အပ္ရတဲ့ဘ၀ ေရာက္သြားရွာတယ္။ အိမ္မအပ္ပဲ လစဥ္ေပးေငြကမ်ားျပီး၊ လစာက နည္းလာေတာ့ အိမ္ကို လူငွားတင္ရေတာ့တယ္။ အိမ္ကို ၂ျခမ္းခြဲျပီး ငွားစား .. အခန္းေတြကို မိတ္ေဆြေတြနဲ႔ စုေပါင္းေနၾကရတယ္။ အိမ္ရွင္မွာအျမက္မရွိဘူး။ ကိုယ္အိမ္ေနတဲ့လူေတြ အလုပ္မျပဳတ္ပါေစနဲ႔ ဆုေတာင္းေနရတယ္။ အိမ္မငွားရေတာ့ဘူးဆိုရင္ အိမ္ရွင္က တလဆို၊တလ ေတာ္ေတာ္နစ္နာတာေပါ့။ စီးပြားေရးကပ္ဆိုတာ ဒါပါလား။ အားလံုး အကုန္ နစ္နာေနတယ္ ဆိုတဲ့အထဲ အလုပ္လုပ္သူ လူတန္းစားကေတာ့ အနားဆံုးပါပဲ။ ၂၀၀၉ ေနာက္ပိုင္း သမတအိုဘားမား လက္ထက္မွာ အိမ္ေစ်းေတြ ျပန္က်သြားျပိး၊ အလုပ္ကိုင္နဲ႕စီးပြားျပန္ေကာင္းလာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အိမ္၀ယ္ဖို႕ ဆိုေတာေတာ့ အလုပ္အကိုင္ေသခ်ာမွပဲ ဘဏ္ကေငြေခ်းျပီးမွ ၀ယ္ရဲၾကပါေတာ့တယ္။ ဘဏ္ေတြကလည္း စီးပြားပ်က္ကာလလို အလြယ္တကူ ေငြမေခ်းေတာ့ပါဘူး။

၂။ ကားအေၾကြး နဲ႔ Vacation, Outing ..
ကားကိုလည္း အေမရိကားေရာက္သူမ်ား မ၀ယ္မေနရ ၀ယ္ရရွာပါတယ္။ ကားမ၀ယ္ပဲ Public Transportation ဆိုရင္ ေစ်းၾကီးတယ္။ အခ်ိန္ကုန္မယ္။ ကားကို အသစ္၊အေကာင္းစားကား ၀ယ္လိုက္ရင္ အေၾကြးနဲ႔ဆို တလ ေဒၚလာ ၆၀၀ ပဲေပးရတယ္ ဆိုျပီး ၀ယ္ျပစ္လိုက္တယ္။ ကားေဟာင္း တိုယိုတာ ၀ယ္ဖို႔ ၅၀၀၀ မတတ္ႏိုင္ေတာ့ အသစ္ကို ေဒၚလာ ၆၀၀ပဲေပးျပီး၀ယ္လုိက္တယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာ ဒါပဲကြ .. ကားအသစ္အနံ႔ေတာင္ မေပ်ာက္ဘူး .. ေပ်ာ္ရႊင္စြာနဲ႔ေပါ့။ ေနာက္ေတာ့ လစဥ္ေပးရတာနဲ႔ ကားေမာင္းျပီး ဒဏ္ေၾကးေတြ၊ ကားျပင္တာေတြ၊ ဓါတ္ဆီဖိုးေတြနဲ႔ မထိန္းႏိုင္ပဲ အရွိန္ကလြန္ေနျပီး၊ အေမရိကန္က Vacation, Outing ေတြက တယ္မ်ားတာပဲ။ အလုပ္ခ်ိန္က တေန႔ ၈နာရီေလာက္ပဲလုပ္ရေတာ့ ညပိုင္းဆို အားေနၾကတယ္။ အားေတာ့ ဘာလုပ္သလဲဆိုရင္ တီဗြီၾကည့္တယ္။ အင္တာနက္ အြန္လိုင္နဲ႔ ေစ်း၀ယ္တယ္။ ေရွာ့ပင္စင္တာၾကီးေတြကို သြား၀ယ္ၾကတယ္။ ၀ယ္ရမယ္ဆိုရင္ လူတိုင္းအၾကိဳက္ေပါ့။ ျပီးေတာ့ ကုိယ့္မိသားစုနဲ႔အတူ Vacation ထြက္ၾကေတာ့တယ္။ အေမရိကားက ၾကီးလြန္းေတာ့ ျပည္တြင္းမွာပဲ ကားေမာင္းသြားရင္သြား၊ ေလယာဥ္နဲ႔သြားရင္လဲ အေရွ႔ဖ်ား - အေနာက္ဖ်ား ေလယာဥ္ ၈နာရီေလာက္စီးရင္လဲ ေဒၚလာ၁၀၀ေလာက္ပဲေပးရတယ္။ ဘတ္စကား၊ ရထားစီးရင္ ပိုေတာင္ေစ်းၾကီးေတာ့ ကားငွားျပီးမိသားစုခရီးထြက္ၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေခြ်တာသံုးစြဲပါေစ ခရီးထြက္ျပီဆိုရင္ ေငြကုန္ျပီေပါ့၊ ခရီးကလည္း မထြက္လို႔မျဖစ္ဘူး ..အားလံုးက Vacation ထြက္ေနက်ဆိုေတာ့ ခရီးမထြက္တဲ့လူ မ်က္ႏွာငယ္ရတာေပါ့။ ျပီးေတာ့ အျပင္ထြက္ စားေသာက္ရင္လဲ တခါစား အနည္းဆံု ၁၅ ေဒၚလာ အထက္ရွိတယ္။ အေမရိကန္စစၥတမ္ အတိုင္း ကိုယ္စားတာကိုယ္ေပးရေပမဲ့ အျပင္မွာမ်ားမ်ားစားရင္ မ်ားမ်ားေငြကုန္တာပဲ။ ခ်က္စားႏိုင္ရင္ေတာ့ သက္သာ၊ေကာင္းေကာင္းစားရေပမဲ့လဲ တလကို ၅ခါေလာက္ေတာ့ မိသားစု ထြက္စားရတာပဲ။ တခါစားရင္ ၅၀ ၊ ၁၀၀ ေက်ာ္ကုန္ေပမဲ့ လစာနဲ႔ယွဥ္ရင္ မေထာင္းတာလွပါဘူး။


၃။ အျခားစရိတ္မ်ား တယ္လီဖုန္း၊ အင္တာနက္၊ အ၀တ္အစား၊အသံုးအေဆာင္
တယ္လီဖုန္းစရိတ္ကေတာ့ ျမန္မာမ်ားအတြက္ သာမက၊ အားလံုးအတြက္ ေတာ္ေတာ္ကုန္က်တယ္။ တလကို ရာနဲ႔ခ်ီကုန္တတ္တယ္။ အင္တာနက္ဖုန္းေတြဆိုရင္ iPhone, Black Barry စသျဖင့္ ေတာ္ေတာ္ကုန္က်ေပမဲ့ အေမရိကားမွာ လူတိုင္း အြန္လိုင္းနဲ႔ ဆိုေတာ့၊ ကုန္ရမွာေပါ့။ တျခားအသံုးအေဆာင္ေတြကေတာ့ ေနထိုင္၊အိမ္စရိတ္နဲ႔စာရင္ မဆိုစေလာက္ေပမဲ့ .. ဒါေတြထက္ပိုေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ အသံုးစရိတ္ရွိေသးတယ္။


၄။ အေပ်ာ္အပါး၊  ေလာင္းကစား
အထူးသျဖင့္ လူငယ္မ်ားနဲ႔ လူၾကီးေယာကၤ်ားမ်ားအတြက္ အၾကီးမားဆံုးရန္သူၾကီးပါပဲ။ အေမရိကားမွာ GPS ဆိုတဲ့ ေခတ္သစ္သံလိုက္အိမ္ေျမာင္ နဲ႔ ကားတစင္းရွိရင္ ဘယ္ေနရာမဆို အလြယ္တကူသြားႏိုင္တယ္။ အဲဒီမွာ Carsino, Night Club ဆိုျပီးႏွိပ္လုိက္ရင္ ေပါမွေပါပဲ။ တမိုင္ပတ္၀န္းက်င္မွာဆို အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ GPS မွာ ေျမပံု၊ တယ္လီဖုန္းနံပါတ္ ေတြေပၚလာတယ္။ သေဘာကေတာ့ ေပ်ာ္စရာ ေငြျဖဳန္းစရာေတြဆို အမ်ားၾကီးပဲ။ အရက္ေသာက္၊ ဘားကလပ္၊ အက Dancing .. ညပိုင္းဆိုရင္ ဒါေတြပဲ။

ဆန္ဖရန္စစၥကိုလိုေနရာမ်ိဳးဆိုရင္ အေျခာက္ကပြဲရံု၊ ေယာကၤ်ားရွာကလပ္၊ အႏွိပ္ခန္း၊ ကားစီနိဳေတြ ေပါမွေပါ .. ေနာက္ဆံုးေတာ့ လူေတြကို အခမဲ့အလကားေပးတဲ့ ခရက္ဒစ္ကပ္ဆိုတဲ့ ကပ္ျပားေလးေတြကို လိႈင္လိႈင္သံုရင္းနဲ႔ အေၾကြးရရင္ ဆင္ေတာင္၀ယ္တယ္ဆိုတဲ့အတုိင္း ေငြေတြသံုးရင္း၊ အလုပ္ကျပဳတ္၊ အေၾကြးေတြကမ်ား ... ေဆးရံုေတြကလည္း အလကားလုပ္ေပးတယ္ဆိုျပီး တကယ္ေတာ့ အလကားမရပဲ ခရက္တစ္ကပ္ကေန ပိုက္ဆံေတြေတာင္းလာတယ္။ ေပးႏိုင္တံုးကေတာ့ ေပးေနျပီး ခရက္တစ္ကပ္ကုမၼဏီေတြရဲ့ ေငြေခ်းျပီး၊ အတိုးအရမ္းအျမက္စားတဲ့ဒဏ္ကို ေနာက္ဆံုးကုိယ့္လစာနဲ့ အမွီမေပးႏိုင္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေဒ၀ါလီလူမြဲျဖစ္ျပီး ..အိမ္ကိုအသိမ္းခံရမယ္ျဖစ္လာတယ္။ ေယကၤ်ားဆိုးေပမဲ့ ဇနီးသည္၀င္ေငြေကာင္းရင္ေတာ့ အျဖစ္မဆိုးေပမဲ့၊ ဇနီးသည္က ၀င္ေငြမရွိရင္ေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။

အေမရိကားအစိုးရအေၾကြးတင္သလို ႏိုင္ငံသားမ်ားလည္း အေၾကြးတင္သြားရျခင္းကေတာ့ အေမရိကားေရာက္တဲ့ ျမန္မာမ်ားလည္း ပါ၀င္ေနၾကပါျပီ။  ရီဘာပလက္ကင္ပါတီ ေထာက္ခံတဲ့ ခရစ္ယန္မိရိုးဖလာမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေဒသေတြကိ ဘာသာေရးကိုင္းရိႈင္းၾကေတာ့ စီးပြားေရးေလာဘသိပ္မၾကီးၾကဘူ။ အိမ္ေစ်းေတြလည္း သိပ္မၾကီး .. လူေတြလဲ အလုပ္ကိုယ္စီရွိၾကတယ္။ လစာေတြကလည္း သိပ္မကြာၾကဘူး။ အထူးသျဖင့္ ေပ်ာ္ပါးစရာေတြ သိပ္မေပါပဲ .. ေရွာ့ပင္စင္တာၾကီးေတြလည္း ခပ္ေ၀းေ၀း၊ ကာစီႏို၊ ႏိုက္ကလပ္ေတြလည္း အမ်ားၾကီးမရွိေတာ့ လူငယ္ေတြလည္း သိပ္ၾကီးမပ်က္စီးၾကေသးပါဘူး။ အဲဒီ အလယ္ပိုင္ ျပည္နယ္ေတြမွာေတာ့ ၀က္သတ္စက္ရံု၊ အမဲသတ္စက္ရံု၊ ၾကက္၊ငါးစက္ရံု Low Technology Factory ေပမဲ့ မတိမ္ေကာတဲ့အလုပ္ဆိုေတာ့ အလုပ္ျပဳတ္မွာမပူပင္ရပါဘူး။ ျပီးေတာ့ အိမ္ေစ်းခ်ိဳေတာ့ ၂ႏွစ္ေလာက္ ေငြစုလိုက္ရင္ အိမ္၀ယ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကာလီဖိုးနီးယာ။၊ နယူးေယာက္က ျမန္မာမ်ားလည္း အဲဒီျပည္နယ္ဘက္ကို ေျပာင္းေရႊ႔လာၾကတာ အမ်ားၾကီးေတြ႔ရပါတယ္။

စီးပြားေရးအၾကပ္တည္းက လြတ္ေျမာက္ေရး
အေမရိကန္ေတြ ေငြျပန္စုႏိုင္ရင္ စီးပြားေရးနလံထူလာပါမယ္။  ေငြစုေဆာင္းျခင္းလုပ္ငန္းကို အားေပးလာတဲ့ အေမရိကန္အစိုးရလုပ္ရက္ေတြကို လိုက္နာရင္း..မိမိကိုယ္တုိင္က လိုအပ္တာနဲ႔ လုိခ်င္တာ ခြဲျခားျပီး၊ စီးပြားေရးအၾကပ္အတည္းက ျမန္ျမန္ထြက္ႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ တကယ္ဖတ္သင့္ျပီး လက္ေတြ႔က်င့္သင့္တာကေတာ့ေဖျမင့္ဘာသာျပန္တဲ့ ေဘဘီလံုမွအခ်မ္းသာဆံုးပုဂၢိဳလ္ စာအုပ္ပါပဲ။
.
.
.
၂၀၁၇ ျမန္မာႏိုင္ငံဆင္းရဲမြဲေတမႈ
ျမန္မာႏိုင္ငံ ၂၀၁၁ မွာ သမတဦးသိန္းစိန္ ေခါင္းေဆာင္ျပိး  ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ခ်မ္းသာသူမ်ား အလြန္ခ်မ္းသာသြားၾကေပမဲ့၊ အေျခခံလူတန္းစားမ်ား အရမ္းခက္ခဲသြားပါတယ္။ ပညာတတ္ နဲ႕ အလုပ္ၾကိဳးစားသူမ်ားအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြ ပြင့္သြားပါတယ္။ ေစ်းကြက္စိးပြားေရး စနစ္သစ္ကို အေကာင္ထည္ေဖာ္တဲ့အခ်ိန္ မသိနားမလည္တဲ့ ျပည္သူလူထု၊ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ပိုမိုခက္ခဲလာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ၀ိသမ စိးပြားေရးသမားမ်ားက ၾကီးစိုးလာေတာ့ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား၊ အေျခခံလူတန္းစားမ်ား အေၾကြးတင္၊ လယ္ဆံုး၊ အိမ္ျခံေျမေစ်းၾကီးလာေတာ့ ေရာင္းစား၊ ေငြလက္ထဲရွိလာေတာ့ သံုးစြဲမႈမ်ားဟာ ျဖဳန္းသလို ျဖစ္သြားျပီး၊ ဆင္းရဲသားမ်ား၊ လူလတ္တန္စားမ်ား ပိုမိုဆင္းရဲသြားပါတယ္
.
အေမရိကားမ်ာ ျမန္မာေတြ ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့
၁။ အိမ္အေၾကြး (သို႔မဟုတ္) အိမ္လခ ေပးရျခင္း
၂။ ကားအေၾကြး နဲ႔ Vacation, Outing ..
၃။ အျခားစရိတ္မ်ား တယ္လီဖုန္း၊ အင္တာနက္၊ အ၀တ္အစား၊အသံုးအေဆာင္
၄။ အေပ်ာ္အပါး၊ ေလာင္းကစား
အထက္ပါ ၄ခ်က္မွာ ျမန္မာေတြက နံပါတ္(၂) ကားအေၾကြး၀ယ္စိးသူ ရွားပါတယ္။ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္၀ယ္စီးၾကပါတယ္။ ရန္ကုန္ေနထိုင္သူမ်ားကေတာ့ ဘတ္စကားခ၊ တကၠစီခ ေတြ ကုန္ပါတယ္။  အကုန္က်ဆံုးကေတာ့ အစားစရိတ္က ျဖစ္ပါတယ္။ အျပင္မွာ ၀ယ္မစားႏိုင္ပါဘူး။ အိမ္မွာပဲ ခ်က္ျပဳတ္စားၾကပါတယ္။ ခက္တာက အျပင္အစားအစာမ်ား အာသာေျပေအာင္ ၀ယ္စားတဲ့အတြက္ ၀င္ေငြရဲ့ ၇၅% ေလာက္က အစားအေသာက္ကုန္က်စရိတ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားစုပါ။
.
ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား စီးပြားေရးအခက္ခဲက လြတ္ေျမာက္ဖို႕ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက စီးပြားေရးမဟာျဗဴဟာ၊ နည္းျဗဴဟာမ်ားနဲ႕ ၾကိဳးစားေနေပမဲ့ အခ်ိန္ေႏွးမယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ၾကီးပြားတိုးတက္လိုသူမ်ားအတြက္က ..
၁။ ႏိုင္ငံျခားသြားအလုပ္လုပ္ႏိုင္ရင္ ခ်က္ခ်င္းလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ပါတယ္။ မိမိမွာ အဆက္သြယ္၊ အရည္အခ်င္း နဲ႕ ေငြေၾကးရင္းႏွီးရပါမယ္။
၂။ ျမန္မာျပည္တြင္းက ႏိုင္ငံျခားကုမဏီမွာ အလုပ္ရရင္လဲ လစာေကာင္းပါတယ္။
၃။ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရး လုပ္ႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေပမဲ့၊ အေျပာလြယ္သေလာက္၊ တကယ္လုပ္ၾကည့္ေတာ့ မလြယ္လွပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္း မလုပ္ခင္ အစိုးရလခစား၊ ကုမဏီလခစား လုပ္ျပီး တတ္ႏုိင္သမွွ် လုပ္ငန္းခြင့္အတြင္း၊ အျပင္ ပညာဆည္းပူးေနဖို႕၊ အလုပ္ၾကိဳးစားဖို႕ပါပဲ။
.
ဇာနီၾကီး
၂၃.ဇြန္.၂၀၁၇

CORRUPTION, BUDDHIST is NOT TERROR by USA Time Magazine

စာေပေဟာေျပာပြဲႏွင့္ အေမးအေျဖမ်ား  (၇-ဇူလိုင္-၂၀၁၃၊ စင္ကာပူ)

ဆရာမ မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း) .. 
အနီး၊အေ၀း ..ေခါင္းစဥ္ျဖင့္၊ ျမန္မာမ်ား နီးလွ်က္ေ၀းေနရျခင္းမ်ားကို ဂ်င္နေရးရွင္းကြာျခားမႈ၊ အိုင္ဒီယိုလိုဂ်ီ အေတြးေခၚကြားျခားမႈ၊ လူမ်ိဳး၊ဘာသာ၊ႏိုင္ငံေရးကြာျခားမႈ၊ လြတ္လပ္ခြင့္လိုလားမႈ စသျဖင့္ အေၾကာင္းခ်က္မ်ားျဖင့္ ေျပာပါသည္။ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျပည္တြင္းေရးကိုပဲ လူအမ်ားစိတ္၀င္စားေနမႈမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာစာေပမ်ားကို သူမ၏ အင္းစိန္ေထာင္က်စဥ္ အေတြ႔အၾကံဳအခ်ိဳ႔ႏွင့္ယွဥ္ပါသည္။ လြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ ႏိုင္ငံျခားသို႔ထြက္ခြာလုပ္ကိုင္လိုသူမ်ားအေၾကာင္း၊ ဘာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားသို႔ ယခုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခ်ိန္အထိ ျမန္မာျပည္တြင္ေခတ္စားေနဆဲျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ မိမိအတြက္ ႏိုင္ငံ၃၀ခန္႔သြားေရာက္ခဲ့ေသာ္လည္း မည္သည့္ႏိုင္ငံတြင္မွ မေနလိုေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္၊ ျမန္မာပတ္စပို႔ကိုသာ လိုလားစြာကိုင္လိုေၾကာင္း၊ အနီး-အေ၀း ကြာျခားမႈမ်ားအတြက္

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏႇင့္ သမၼတအိုဘားမားတို႔ အိမ္ျဖဴေတာ္၌ သမိုင္း၀င္ ေတြ႕ဆံု

20-May-2013

ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ကမၻာ့စီးပြားေရး၊ႏိုင္ငံေရး၊ပညာေရးနဲ႔ဒီမိုကေရစီေရးေတြမွာ အေမရိကန္က နံပါတ္(၁) ျဖစ္ပါတယ္။ တရုပ္ျပည္ၾကီး စီးပြားဖြင့္၀ါဒကို အေမရိကန္ေထာက္ခံအားေပးမႈေၾကာင့္ ကမၻာနံပါတ္၂အဆင့္ကို တရုပ္ျပည္ေရာက္လာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ တရုပ္ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို အေမရိကန္က အခြန္ေလွ်ာ့ေပးျခင္းအားျဖင့္ တရုပ္စီးပြားေရးပို႔ကုန္မ်ား ေနရာရခဲ့ပါတယ္။ အခုလည္း ျမန္မာ့စီးပြားေရးပို႔ကုန္မ်ားအတြက္ အေမရိကန္မွာရွိတဲ့ျမန္မာအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ျမန္မာထြက္ကုန္အေမရိကားပို႔ေရးအတြက္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကို ျပိဳင္ဖို႔ တစ္ဦးခ်င္းၾကိတ္လုပ္လို႔ မရေတာ့ပါ။ စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္မွ ရမွာပါတယ္။
အစိုးရနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ အဖြဲ႔၊ကုမဏီေတြခ်ည္း

ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ ရွာေသာသူမ်ားသို႔ ႏွင့္ စကၤာပူေရာက္ ျမန္မာမ်ား ဘ၀ေရွ႕ေရး

စြန္႔စားရွာေဖြျမန္မာမ်ားအေၾကာင္း ၂၀၀၇ ေဆာင္းပါး၂ပုဒ္ကို ျပန္လည္ေဖၚျပပါသည္။

ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ ရွာေသာသူမ်ားသို႔
အဂၤါေန႔၊ ဇူလုိင္လ ၀၁ ရက္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ၁၉ နာရီ ၂၉ မိနစ္ ေဆာင္းပါး
၂၄ ရက္ ဇြန္လ ၂ဝဝ၈ မွာ မဇိၩမက ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ စာေရးဆရာ ဆန္းသစ္ ေရးတဲ့ “စကၤာပူေရာက္ ျမန္မာမ်ား ဘဝေရွ့ေရး” ေဆာင္းပါးကို ဖတ္မိၿပီး၊ အလြန္အားက်တာေၾကာင့္ ဒီစာကို ေရးပို႔လိုက္ရပါတယ္။ စာပါ အေၾကာင္းအရာေတြ အလြန္ေကာင္းပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားထြက္ၿပီး တကယ္ စြန္႔စားလိုသူေတြ မျဖစ္မေန ဖတ္သင့္တဲ့ စာတမ္းတခု ျဖစ္ပါတယ္။ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို သီးသန္႔ခြဲၿပီး တင္ျပပံုေတြလည္း မွတ္သားေလာက္ပါတယ္။ ဆက္ၿပီး တင္ျပဘို႔လည္း ဖိတ္ေခၚပါတယ္။ အခုလို ျပည့္စံုတဲ့ စာတမ္းတေစာင္ ရွိေနရက္နဲ႔ က်ေနာ္က ဘာ့ေၾကာင့္ ေရးရပါသလဲလို႔ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ က်ေနာ္ အားျဖည့္ကူညီ ေျမေတာင္ေျမႇာက္ေပးျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာလုပ္ျခင္း မဟုတ္ပါ ဆိုတာကို ႐ုိး႐ိုးပဲ ဝန္ခံပါရေစ။ 

စာ႐ႈသူေတြ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားမွာထြက္ၿပီး အလုပ္ရွာ စြန္႔စားလိုသူေတြ သတိထားဘို႔ <!--more-> အခ်က္ကေလးေတြကို ထပ္ျဖည့္လိုပါတယ္။ ေအာက္မွာ က်ေနာ္ တင္ျပထားတဲ့ ေယဘုယ် အခ်က္ကေလးေတြဟာ က်ေနာ့္ အယူအဆေတြ မဟုတ္ပါ။ ကမၻာေက်ာ္ ဒႆနိက ဆရာႀကီးေတြရဲ့ အယူအဆေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ မူကြဲေတြ ရွိေကာင္း ရွိပါမယ္။ ဘယ္မူက မွန္တယ္ ဆိုတာကို က်ေနာ္ ဉာဏ္မမီလို႔ မသိပါ။ ဒႆနိက ဘြဲ႔ရတေယာက္လည္း မဟုတ္ပါ။ စြန္႔စားရေတာ့မယ္၊ ဆံုးျဖတ္ရေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေအာက္ပါ အခ်က္ေလးေတြကို သတိျပဳပါ။

၁။ General Knowledge လို႔ေခၚတဲ့ အေထြေထြ ဗဟုသုတ ရွိရပါမယ္။ ရွိတဲ့သူနဲ႔လည္း ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ရပါမယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခား အေတြ႔အၾကံဳရွိေတြရဲ့ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို ေလ့လာ မွတ္သားရပါမယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ရွင္းေနလို႔ အထူးတင္ျပဘို႔ မလိုေတာ့ပါ။

၂။ Common Sense သာမန္အသိဉာဏ္ ရွိရပါမယ္။ ကိုယ့္အေၾကာင္းကို သူမသိေသးခင္ ကိုယ္လိုခ်င္တာကို ေတာင္းဆိုခဲ့ရင္၊ သာမန္ အသိဉာဏ္ရွိိတဲ့သူ တေယာက္လို႔ ေခၚႏိုင္ပါသလား။

၃။ Skepticism လို႔ေခၚတဲ့ သံသယ အယူဝါဒလည္း ရွိသင့္သေလာက္ ရွိရပါမယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ပါက လြယ္လြယ္နဲ႔ အလိမ္ခံရပါမယ္။ အားလံုးကို သံသယ အယူဝါဒ မ်က္ေစ့နဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနဘို႔ မဟုတ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံျခားမွာ အလိမ္ခံရရင္ ဘဝပ်က္ဖို႔ ျပင္ထားရလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ မိန္းကေလးေတြ သတိထားရမယ္။

၄။ တရားသူႀကီးေတြရဲ့ ျငင္အတိုင္း အလယ္လမ္းေၾကာင္း ေရြးၿပီး ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရမယ္။ 

၅။ Decisive Settlement အထက္ပါ ေပတံေတြနဲ႔ တိုင္းထြာၿပီး ယတိျပတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ရမယ္။ 

စြန္႔စားသူေတြရဲ့ လက္စြဲစာအုပ္မွာ အထက္ပါအတိုင္း ေရးထားတာကို အက်ဥ္းခ်ဳံးၿပီး ေဖာ္ျပပါတယ္။ ေခတ္စကားနဲ႔ ေျပာရရင္၊ ဉာဏ္ကို ပါးပါးလွီးၿပီး အသံုးခ်ႏိုင္ရမယ္။ စာေရးဆရာ ဆန္းသစ္ ေရးသားတဲ့ “စကၤာပူေရာက္ျမန္မာမ်ား ဘဝေရွ့ေရး” ေဆာင္းပါးဟာ ထမင္း ခြံ႔ေႂကြးေနတဲ့ ေဆာင္းပါးမ်ဳိး မဟုတ္ပါ (Spoon feeding) ၊ ကြယ္လြန္သူ ဆရာတင္မိုးရဲ့ “ဖန္မီးအိမ္” ကဗ်ာထဲက အပိုင္းေလးလို ...

ဖန္မီးအိမ္သည္
မၿငိမ္မသက္၊ စိတ္ေယာက္ယက္ႏွင့္
လမ္းပ်က္တူ႐ႈ၊ ေလွ်ာက္လာသူကို
အားကူမွ်သာထြန္းမည္တည္း။

အဘယ့္ေၾကာင့္ အခုလို တင္ျပရသည္မွာ၊ ျမန္မာျပည္ရဲ့ ပညာေရးစံနစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ထမင္းခြံ႔ေႂကြးတဲ့ စနစ္ေအာက္မွာ ေက်ာင္းသားေတြ ျပားျပားဝတ္ေအာင္ ခံစားေနရပါတယ္။ ေလွနံ ဓားထစ္မွတ္တဲ့ စနစ္မ်ဳိးနဲ႔ မူလတန္းေက်ာင္းက စၿပီး ပညာေရးဝန္ႀကီးအထိ “ျပန္မေျပာနဲ႔ ... ငါ ခြန္႔ေႂကြးတာ စား” ဆိုတဲ့ သံမိႈ ေခါင္းထဲမွာ ႐ိုက္သြင္းထားတာေၾကာင့္ ျမန္မာေတြ ျပည္ပမွာ အလုပ္လုပ္ေတာ့ အခက္အခဲမ်ားစြာနဲ႔ ၾကံဳေတြ႔ေတာ့တာပါပဲ။ တခ်ိန္က အာရွထိပ္တန္း တကၠသိုလ္ေတြထဲမွာ အၿမဲပါေနတဲ့ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ႀကီး အခု ဘယ္အဆင့္မွာ ရွိေနပါသလဲ။ ကမၻာ့ အဆင့္အမီဆံုး တကၠသိုလ္ ၂ဝဝ မွာမေျပာနဲ႔၊ အာရွအဆင့္ တကၠသိုလ္ ၂ဝဝ မွာေတာင္ ျမန္မာ့တကၠသိုလ္ တခုမွ မပါဘူးဆိုတာ ယံုတမ္းစကား မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ပညာေရးဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ ခ်မ္းျငိမ္း သိရဲ့လား။ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ စာမေတာ္လို႔ မဟုတ္ပါ၊ စနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ မေကာင္းလို႔ပါလို႔ေျပာရင္ အေပၚနဲ႔ေအာက္ အဆင့္ဆင့္ လက္ညိဳးထိုးေနေတာ့မွာပဲ။

နာဂစ္ ေလမုန္တိုင္းေၾကာင့္ ၿပိဳသြားတဲ့ မူလတန္းေက်ာင္းက အိမ္မဲ့ယာမဲ့ မိဘမဲ့ ကေလးေတြ ေက်ာင္းသြားအပ္ေတာ့ ေက်ာင္းဝင္ေၾကး ေတာင္းလႊတ္လိုက္တာေၾကာင့္၊ ကမၻာ့ အစြန္အဖ်ားမွာ ရွိေနတဲ့ နယူးဇီလန္ႏိုင္ငံက မူလတန္း ေက်ာင္းသားေတြက အလွဴေငြ ဝိုင္းထည့္ၿပီး အဲဒီ ေက်ာင္းသားေလးေတြအတြက္ ေက်ာင္းဝင္ေၾကး ပို႔ေပးတယ္ဆိုတာ သိရေတာ့ “ဗိုလ္ႀကီးရယ္ ... က်မႏြားကေလး ျပန္ေပးပါ” လို႔ မေျပာေတာ့ဘဲ၊ “ႏြားႀကီးရယ္ က်မသားကေလး ေက်ာင္းအပ္ခြင့္ ေပးပါ” လို႔ ေျပာရရင္ လြန္မယ္မထင္ပါ။

ဒါေပမဲ့ ဒီျဖစ္ရပ္ဟာ ကမၻာေက်ာ္ေနတာေၾကာင့္ ေအာက္က ဆရာဆရာမေတြ လုပ္ေနတာ ပညာေရးဝန္ႀကီး မသိဘူး၊ မၾကားဘူး ဆိုၿပီး ဘူးခံေနလို႔ မရပါ။ ဒုကၡေတြ ပင္လယ္ေဝေနတဲ့ မူလတန္းေက်ာင္းသားေလးေတြ ေက်ာင္းဝင္ေၾကးေပးဘို႔ မလိုဘူး ဆိုတာေလာက္ေတာ့ ပညာေရးဝန္ႀကီး ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ခြင့္ ရွိတယ္လို႔ ထင္တယ္။ အဲဒါကို ၾကပ္ေျပး ေနျပည္ေတာ္က ကက္ဘိနက္အထိ တင္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ရယူေနရရင္၊ ဒီႏိုင္ငံရဲ့ ပညာေရးအဆင့္ မီပါတယ္လို႔ ေျပာရင္ ယံုတဲ့လူ အမွားပဲ”

ဒါေပမဲ့ ျမန္မာေတြ စိတ္ပ်က္ဖို႔ မလိုပါ။ ပင္ကိုယ္က ခံႏိုင္ရည္ရွိၿပီးသား၊ ေလ့က်င့္ၿပီးသား ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ျမန္မာလုပ္သား အမ်ားစုဟာ နာမည္ရၿပီးသား ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႀကိဳးစားမႈ၊ အနစ္နာခံမႈေတြေၾကာင့္ တျခား ႏိုင္ငံသား အလုပ္သမားေတြနဲ႔ စာရင္ အလုပ္ရွင္ အႀကိဳက္မ်ားပါတယ္။ တခုပဲ ျမန္မာ အလုပ္သမားေတြရဲ့ အားနည္းခ်က္က ႏိုင္ငံနဲ႔ လူမ်ဳိးကို ထိလာရင္ ေႁမြေပြးႀကီးလို ထေပါက္ ပစ္လိုက္တာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုး နစ္နာတာပဲ၊ အဲဒီလို ထေပါက္လိုက္မယ့္အစား ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်းနဲ႔ ဒို႔ယဥ္ေက်းမႈအရ လူတေယာက္ရဲ့ ႏိုင္ငံကို မေစာ္ကားပါဘူးလို႔ ေျပာလိုက္ရင္ တီေကာင္ကို ဆားနဲ႔ တို႔လိုက္သလို ျဖစ္သြားတဲ့ အလုပ္ရွင္ေတြလို ခ်က္ခ်င္း ျပန္ေတာင္းပန္တာ မၾကာခဏ ေတြ႔ရပါတယ္။ မယံုရင္ စမ္းၾကည့္ပါ။

အထက္ပါ လူမႈေရး ျပင္ဆင္မႈမ်ားႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံျခားမွာ အလုပ္ ထြက္လုပ္လိုသူမ်ားအား ပိုမို အလုပ္ရလြယ္ၿပီး အဆင္ေျပေစရန္ တင္ျပလိုက္ပါတယ္။ ထို႔အျပင္ နယူးဇီလန္ႏိုင္ငံမွ ကၽြမ္းက်င္ အလုပ္သမားေတြ ေခၚယူေနေၾကာင္း အစိုးရရဲ့ ေၾကညာစာကုိလည္း ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ သင့္ေတာ္သလို ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ပါတယ္။ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ ဆိုသလို၊ နယူးဇီလန္ ႏိုင္ငံေလာက္ ေရၾကည္တဲ့၊ ျမက္ႏုတဲ့ႏိုင္ငံ ရွိမယ္မထင္ပါ။ လာၾကည့္ပါက ပိုသိပါမယ္၊ အထူးေျပာစရာ လိုမယ္မထင္ပါ။

ေမတၱာျဖင့္

မြန္ဦးေျမ

စကၤာပူေရာက္ ျမန္မာမ်ား ဘ၀ေရွ႕ေရး
| ဗုဒၶဟူးေန႔၊ ဇြန္လ ၂၅ ရက္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ၀၀ နာရီ ၀၀ မိနစ္

စကၤာပူမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနခဲ့တဲ့ အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ ျမန္မာျပည္၊ စကၤာပူ၊ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနမ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီး ဒီစာကို ေရးပါတယ္။ ကိုယ့္အျမင္နဲ႔ေရးေတာ့ တဦးခ်င္းရဲ႕ ဘ၀ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို မသိေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ သင့္တင့္သလို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္မႈမွာ အေထာက္အကူ အနည္းအက်ဥ္း ရတယ္သိရရင္ ေရးရက်ဳိးနပ္ပါတယ္။

ျမန္မာေတြ စကၤာပူ ေရာက္လာတာကေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာ အဆင္မေျပလို႔ပါပဲ။ ပိုခ်မ္းသာ၊ ၾကီးပြား၊ ပညာတတ္လာေအာင္ စင္ကာပူ ထြက္လာသူကေတာ့ အနည္းအက်ဥ္းပဲ ရွိမွာပါ၊ ကိုယ္ႏိုင္ငံတြင္းမွာ လစာေငြ ေကာင္းရင္ ၀င္ေငြနဲ႔ထြက္ေငြ ဖူလံုေလာက္ငရင္ ျပည္တြင္းမွာပဲ ေနမွာပါ။ ထားပါေတာ့။

အရင္ အပိုင္း (၁) မွာေတာ့ လက္ရွိ ေပၚပင္ျဖစ္ရပ္မ်ားကို အေျခခံၿပီး ေရးထားပါတယ္။ အခုအပိုင္းကေတာ့ ဘ၀ကိုမွန္ကန္စြာ ၾကိဳးစား တိုးတက္ခ်င္တဲ့ သူမ်ားအတြက္ အထူးျပဳပါမယ္။

အသက္အပိုင္းအျခားအလိုက္ သတ္မွတ္ရရင္

၁။ အသက္ ၂၀ နဲ႔ ၃၀ ၾကား လူငယ္ေက်ာင္းသား
၂။ အသက္ ၃၀ နဲ႔ ၄၀ ၾကား ပညာအသင့္တင့္ရွိသူ လူငယ္
၃။ အသက္ ၄၀ အထက္ ပညာ၊ လုပ္ငန္းအေတြ႔အၾကံဳ၊ လူမႈေရး အေတြ႔အၾကံဳ ရင့္က်က္စျပဳတဲ့ လူၾကီး စသျဖင့္ ၃ ဆင့္ ခြဲျခားခ်င္ပါတယ္။

၁။ အသက္ ၂၀ နဲ႔ ၃၀ ၾကား လူငယ္ေက်ာင္းသား

တခ်ဳိ႕ လူငယ္ေတြကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ မိဘ၊ ေမာင္ႏွမမ်ား အားကိုးနဲ႔ အေမရိကားကို အထူးသျဖင့္ ပညာသင္ဖို႔ ေရာက္လာတာပါ။ မိဘ၊ ဦးေလးမ်ားက အေမရိကားကို ေစာစီးစြာ ေရာက္ေနတဲ့အတြက္ ဂရင္းကဒ္ (သို႔မဟုတ္) အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ေနျပီဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ့ ႏွလံုးသားကို ရျပီးသူ လူငယ္ချမာ ဘာမွ ၾကိဳးစားစရာ မလိုဘဲ ျဖဳတ္ကနဲ ေရာက္လာပါတယ္။ ျမန္မာေတြ အေမရိကား ေရာက္ခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ေဆြမ်ဳိးစာရင္းကို အင္မီဂေရးရွင္းမွာ ေရးတင္ရေတာ့ သူတို႔ ခ်စ္ခင္တဲ့ တူ၊တူမ၊ ေမာင္ႏွမ နာမည္ေတြကို ေကာက္ေရး ထည့္ထားလိုက္တယ္။ အဲ - တေန႔ သူအဆင္ေျပတဲ့ အခ်ိန္ေတာ့ အေမရိကားကို အဲဒီလူေတြ ေခၚခြင့္ရတယ္။ ဒီေတာ့ သူတို႔ကို ေခၚဖို႔ တင္ေပးလိုက္တာေၾကာင့္ ဘ၀ေပးကုသိုလ္ (ေရွ႕ဘ၀ ကံ၊ တနည္းအားျဖင့္ ဘုရားသခင္ ေကာင္းခ်ီးရရွိသူ) လူငယ္မ်ား ျမန္မာတိုင္း တမက္တေမာ သြားခ်င္တဲ့ အေမရိကားကို ေရာက္လာရတယ္။

သူတို႔ကိုေတာ့ အေမရိကား အရင္ေရာက္ႏွင့္တဲ့ အေဒၚ၊ ဦးေလး၊ အေမ၊ အေမမ်ားက ေက်ာင္းပဲ တက္ခိုင္းတယ္။ ဒီလူငယ္ေတြကလည္း အလုပ္ပဲလုပ္ၿပီး ပိုက္ဆံရခ်င္တယ္။ အိမ္မွာထိုင္ျပီး စားေသာက္၊ ပညာသင္၊ အေဒၚဦးေလး ပူညံ ေျပာဆိုတာေတြ၊ အိမ္အလုပ္ေတြ ဘယ္လုပ္ခ်င္မလဲ၊ ဒီေတာ့ ပါးစပ္ အေျပာမတတ္တဲ့ အေဒၚဦးေလးအိမ္က ထြက္ျပီး ကိုယ္ဖာသာ အျပင္မွာေန၊ ေက်ာင္းမတက္ေတာ့ဘဲ တလကို ေဒၚလာ၂၀၀၀ ေလာက္ ရတဲ့အလုပ္ေတြမွာ ၀င္လုပ္တယ္။ ကားေကာင္း ၀ယ္စီးတယ္။ အိမ္မွာ စတီရီယို ဟိုင္ဖိုင္၊ တီဗီေတြ ၀ယ္ယူ ဇိမ္ခံျပီး ေလာကေက်းကြန္ဘ၀ ေရာက္သြားတယ္။ Rich Dad - Poor Dad စာအုပ္ကို ဖတ္ရင္ ဒီလူငယ္မ်ား သိပ္ၾကိဳက္ေပါ့။ လူတိုင္း သူေဌး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မင္းလည္း သူေဌးျဖစ္မယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆပါ။ ဟုတ္ပါတယ္။ သူေဌးအက်င့္အတိုင္း က်င့္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ေသခ်ာေပါက္ သူေဌးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မိဘ၊ ေဆြမ်ိဳးက အစိုးရ၀န္ထမ္း၊ သာမန္လုပ္ငန္းရွင္၊ သာမန္ဘြဲ႔ရ မိဘရဲ့ သားသမီးက ဘယ္လိုလုပ္ျပီး သူေဌးအက်င့္ ရပါမလဲ။ သူေဌး (သို႔မဟုတ္) သူေဌးသားနဲ႔ သြားေပါင္းရင္ သူတို႔ကြ်န္ဘ၀ပဲ ေရာက္ရံုပဲဆိုေတာ့ သူေဌးကြ်န္ မျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဒီလူငယ္လဲ သူေဌးမျဖစ္ဖို႔ လမ္းမ်ားပါတယ္။

ၾကံဳလို႔ေျပာရရင္ အခု အေမရိကားမွာ သမၼတေလာင္း အိုဘားမား ေတာ္ေတာ္ နာမည္ၾကီးေနပါတယ္။ လူမဲအမ်ိဳးသား ပထမဆံုးေသာ သမၼတေလာင္းပဲ။ ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီၾကီးက အရင္ သမၼတကေတာ္ ဟီလာရီ ကလင္တန္ကို အႏိုင္ယူျပီး ေရပန္း အရမ္းစားေနပါတယ္။ ေနာက္ နာမည္ၾကီး လူမဲ အမ်ိဳးသမီးကေတာ့ သမၼတ ေဂ်ာ့ဘြတ္ခ်္ရဲ့ လက္စြဲ၊ အၾကံေပး အရာရွိနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး ကြန္ဒိုလီစာ ရိုက္စ္ ပါ။ အဲဒီလူမဲ နာမည္ၾကီးေတြဟာ ငယ္စဥ္ဘ၀က အေမရိကားမွာ အႏွိမ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ သူတို႔လည္း ဘ၀နာခဲ့ေတာ့ လူျဖဴေတြ ေလးစားျပီး၊ တန္းတူအခြင့္အေရး ျဖစ္သြားေအာင္ ဘာလုပ္ရမလဲ စဥ္းစားေတာ့ သူတို႔ရဲ့ အေဖေျပာတယ္ - ဆင္းရဲ၊ ႏွိမ့္က်ျခင္းက ထာ၀ရ လြတ္ေျမာက္ေအာင္  "ပညာကို အစြမ္းကုန္ၾကိဳးစား၊ ေလ့လာလိုက္စားျခင္း"  တခုတည္းရွိတယ္လို႔ ဆံုးမေျပာဆိုခဲ့တယ္။

သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္ကလည္း လက္ခံျပီး ငယ္ရြယ္စဥ္မွာပဲ ပညာကို ထြန္းေပါက္ေအာင္ အရမ္းၾကိဳးစားတယ္။ ႏွိမ့္ခ်စြာ ဆရာေကာင္းမ်ားနဲ႔ ၾကိဳးစားေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈကို ရရွိတယ္။ အခုဆိုရင္ လူျဖဴေတြ ၾကီးစိုးတဲ့ အေမရိကားမွာ  အစိုးရ ထိပ္တန္းရာထူးေတြကို လူမည္းေတြ ရယူႏိုင္ျခင္းဟာ စံျပသက္ေသ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးကမၻာဦးကတည္းက ၾကိဳးစားတဲ့ သူကိုပဲ ေျမွာက္စားတဲ့ ပံုသက္ေသ ဥပမာေတြ အမ်ားၾကီးပါ။

မိဘ ေဆြမ်ိဳးမရွိေပမဲ့လည္း ၾကိဳးစားခ်င္တဲ့ စိတ္နဲ႔ အေမရိကား ထြက္လာသူ၊ ရွိပါရက္ မိမိဖာသာ ၾကံဖန္ ၾကိဳးစားထြက္လာတဲ့ လူငယ္ေတြ အမ်ားၾကီးပါ။ ဒီေနရာမွာ အၾကံတခု ေပးခ်င္တာကေတာ့ မသြားခင္မွာ အေသအခ်ာ ေလ့လာစုံစမ္းပါ။ ေမးျမန္းပါ။ စနစ္က်တဲ့ ျပင္ဆင္မႈ ျပဳလုပ္ပါ။

ဒါေၾကာင့္ အမွတ္စဥ္ (၁) လူငယ္မ်ားကိုေတာ့ ပညာၾကိဳးစားဘုိ႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။ အေမရိကားကို ဗီဇာရဖို႔ မိဘေဆြမ်ိဳး ေခၚမဲ့လူမရွိရင္ အလြယ္ကူဆံုးကေတာ့ Student Visa နဲ႔လာပါ။ လာျပီးရင္ ေက်ာင္း ျပီးေအာင္ တက္ပါ။ ေငြရတဲ့ အလုပ္ေတြေနာက္ မလိုက္ဘဲ ေက်ာင္းတႏွစ္ကေန ၄ ႏွစ္အထိ ျပီးေအာင္တက္မယ္ ရဲရဲဆံုးျဖတ္ပါ။ အေမရိကားမွာ ေက်ာင္းတက္ရင္ Part Time အလုပ္လုပ္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ မိတ္ေဆြတဦးရဲ့ ဆန္ဖရန္စစၥကို State University မွာ အာဖရိက ဂါနာ၊ အီသီယိုးပီးယားေတြက လာေရာက္ ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ၂ ေယာက္ကို စကားေျပာခြင့္ ရပါတယ္။ သူတို႔ကို တကၠသိုယ္က တပတ္မွာ နာရီ ၂၀ အလုပ္လုပ္ခြင့္ ေပးတယ္။ တကၠသိုလ္က ဆရာေတြနဲ႔လည္း အဆင္ေျပေအာင္ေနေတာ့၊ မိတ္ေဆြ တကၠသိုယ္၀န္ထမ္းရဲ့ ဌာနမွာပဲ အခ်ိန္ပိုင္း၀င္လုပ္ေတာ့ သက္သက္သာသာ ကြန္ျပဴတာေရွ႔ ထိုင္ျပီး တလ ေဒၚလာ ၁၀၀၀ ေလာက္ ရေနတယ္။ ေထာက္ပံေၾကး Grant ကလည္း အေမရိကားမွာ သိပ္မခက္လွဘူး။ ျမန္မာဆိုရင္ ပိုေတာင္ လြယ္ေသးတယ္။ (ျမန္မာေတြ စစ္အစိုးရ လက္ေအာက္မွာ ေတာ္ေတာ္ခံေနရတာ အေမရိကန္မ်ား ဂရုဏာသက္တာ ရွိပါတယ္)။ ဒီေတာ့ အဲဒီေက်ာင္းသားေတြ အျပင္ စားေသာက္ဆိုင္၊ အလုပ္ရံုေတြမွာ သြားလုပ္စရာ မလိုေတာ့ဘူး။ သြားလုပ္ခ်င္ရင္လည္း အလုပ္ရွာရတာ လြယ္ပါတယ္။

Student ဗီဇာရရွိျပီး အေမရိကားကိုသာ အရင္၀င္ခဲ့ပါ။ က်န္တဲ့ အရာမ်ားကေတာ့ အေမရိကားက ျမန္မာေတြကို ေသခ်ာေျပာျပ အကူအညီ ေတာင္းရင္ စာတကယ္ ၾကိဳးစားမယ့္ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြကို ကူညီမယ့္ အဖြဲ႔အစည္း အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ 

အပိုင္း (၁) မွာ ေရးခဲ့တာကို ျဖည့္စြက္ေျပာရမယ္ဆိုရင္…

အေမရိကားမွာ H1 visa, Student visa, Business visa, Medication visa, Social Charity visa စတာေတြအနက္ ျမန္မာ Passport ကိုင္ေဆာင္ထားသူေတြ အမ်ားဆံုး အသံုးခ်တဲ့ ဗီဇာကေတာ့ Student Visa ပါပဲ။ လူသိနည္းတဲ့ အေမရိကန္ ျပည္နယ္ေလးတခုက တကၠသိုလ္ တခုကို ကိုယ့္ကို ခင္မင္သူ တေယာက္ရဲ့ Bank Statement တခုနဲ႔ အဲဒီ တကၠသိုလ္ရဲ့ Website ကတဆင့္ ဆက္သြယ္ျပီး ေက်ာင္း၀င္ခြင့္ တင္လိုက္ပါ။ အလြယ္တကူ ရပါတယ္။ ဘယ္တကၠသိုလ္လဲေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ နီးစပ္သူေတြကို ေမးပါ။ နယူးေယာက္၊ ၀ါရွင္တန္၊ ဆန္ဖရန္စစၥကို၊ ေလာ့စ္အိန္ဂ်လိ၊ ခ်ီကာဂို စတဲ့ျမိဳ႔ၾကီးေတြ၊ ျပည္နယ္ၾကီးေတြေတာ့ ေယာင္ျပီး သြားမေလွ်ာက္လိုက္ေလနဲ႔၊ ၀င္ခြင့္ ရေကာင္းရမယ္ - အဲ ေငြကေတာ့ ေသာက္ေသာက္လဲ ကုန္သြားလိမ့္မယ္။

၀င္ခြင့္ရေၾကာင္း တကၠသိုလ္က တရား၀င္စာ တလ၊ ႏွစ္လ နဲ႔ ရလိမ့္မယ္။ ရျပီးရင္ေတာ့ စကၤာပူ အေမရိကန္ သံရံုးကို သြားျပီး ဗီဇာေလွ်ာက္ေပ ေတာ့။  ဘယ္လိုေလွ်ာက္ရမလဲဆိုတာ http://singapore.usembassy.gov/general_information.html  အင္တာနက္ ၀ဘ္ဆိုဒ္မွာ အေသးစိတ္ ေရးထားတယ္။ အေမရိကန္ကေတာ့ Talent ေတြအတြက္ လမ္းအမ်ားၾကီး ရွိတယ္။ Google, Yahoo, Microsft, .. စတဲ့ ကမၻာေက်ာ္ေတြ၊ ကမၻာ့ အခ်မ္းသားဆံုး လူေတြရဲ့ တ၀က္ေလာက္ကလည္း အေမရိကားမွာ ေနၾကေတာ့ သေဘာေပါက္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲ - ပ်က္စီး၊ က်ဆံုးတဲ့လူေတြလည္း အေမရိကန္မွာ ပိုဆိုးတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သိပ္အထင္ၾကီးျပီး လူၾကီး၊ သူငယ္ခ်င္းေကာင္း စကားနားမေထာင္ဘဲ ထင္ရာ ဇြတ္လုပ္သူမ်ားအတြက္ေတာ့ ငရဲႏိုင္ငံၾကီးေပါ့။

၂။ အသက္ ၃၀ နဲ႔ ၄၀ ၾကား ပညာအသင့္တင့္ရွိသူ လူငယ္

ဒီလူငယ္ကေတာ့ အိမ္ေထာင္က်ျပီးသူ ျဖစ္ဖုိ႔မ်ားပါတယ္။ အိမ္ေတာင္က်ျပီးသူ အမ်ားစုဟာ ျမန္မာျပည္ကေန စကၤာပူကို ေျပာင္းေရႊ႔႕လုပ္ကိုင္ျပီး အေျခက်ေနသူ မ်ားပါတယ္။ စကၤာပူကေန အေမရိကားကို ေရြ႕ေတာ့ ေရြ႕ခ်င္ေပမယ့္ ေန႔စဥ္ လုပ္ငန္းေတြ၊ အေပ်ာ္အပါးေတြနဲ႔ အလုပ္မ်ားေနတာေၾကာင့္ ထပ္မံ ေရြ႕ေျပာင္းဖို႔ မလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။

စကၤာပူေရာက္ ျမန္မာမ်ား ႏိုင္ငံခုန္ရန္ ၾကိဳးစားေနတဲ့ အထဲမွာ နံပါတ္ (၁) ႏိုင္ငံကေတာ့ ၾသစေၾတးလ်ား ျဖစ္ပါတယ္ဆိုရင္ လက္ေတြ႔နဲ႔ ပိုကိုက္ညီပါတယ္။ အေမရိကားေရာက္ ျမန္မာမ်ားက သိန္းဂဏန္းေလာက္ ေရာက္ေနေပမယ့္ စကၤာပူကတဆင့္ ေရာက္သူေတြ အေတာ္နည္းပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ားက စကၤာပူရဲ့ ဘြဲ႔နဲ႔ လုပ္ငန္းအေတြ႔အၾကံဳ (Singapore Certificates and Experience) ကို အသိအမွတ္ ျပဳပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ားရဲ့ Permanent Resident ေလွ်ာက္တဲ့ ေပၚလစီအရ စကၤာပူမွာ ဘြဲ႔တခုရျပီး ၃ ႏွစ္အထက္ လုပ္သက္ရွိရင္ အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေအာက္ကို အလြယ္တကူပဲ PR ေပးလုိက္ပါတယ္။ ေအးဂ်င့္ကတဆင့္ ေလွ်ာက္ရရင္ ပိုက္ဆံ ေထာင္နဲ႔ခ်ီျပီး ေတာ္ေတာ္ကုန္ေတာ့ ေငြအရင္းအနွီး မရွိသူေတြ Australia PR မေလွ်ာက္ျဖစ္ဘူး။ ေလွ်ာက္ရင္လည္း တႏွစ္အထက္ ၾကာတတ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း ၾသစေၾတးလ်ားမွာ အလုပ္ရေအာင္ရွာျပီး Work Permit ရမွ သြားတယ္။ ဟိုမွာေနျပီးမွ PR ဆက္ေလွ်ာက္တယ္။

ၾသစေၾတးလ်ား ဗီဇာကလည္း စကၤာပူက ထုတ္ေပးထားတဲ့ PR ဆိုရင္ ၁ နာရီအတြင္းမွာပဲ ထုတ္ေပးလုိက္ေတာ့ PR ရရွိထားသူေတြ အလည္အပတ္ ခရီးထြက္တဲ့ ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာမ်ား Touch and Go အေနနဲ႔ ၾသစေၾတလ်ားကို Tourist Visa eg. 3 days, 4 night စတဲ့ Tour Package နဲ႔ ခရီးသြားျပီး ျပန္လာသူ မ်ားပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ၾသစေၾတလ်ား ႏိုင္ငံမွာလည္း ျမန္မာေတြကို Work Permit လက္ခံေနပါတယ္။ အင္တာနက္မွာလည္း ပညာေရးအေၾကာင္း အမ်ားၾကီး ရွာေဖြ ဖတ္႐ႈႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ - http://www.mingalaronline.net/education/  ၾသစေၾတလ်ားကို ေျပာင္းေရႊ႕ဖို႔ အေျခခံ အေၾကာင္းေတြကိုလည္း အစိုးရ အင္တာနက္ ၀ဘ္ဆုိဒ္မွာ ေရးထားပါတယ္။ စကၤာပူမွာလည္း ၾသစေၾတလ်ား အလုပ္ပြဲစား အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ 

ထံုးစံအတိုင္း အၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ ရင္းႏွီးတဲ့ ၾသစေၾတးလ်ား ေရာက္ႏွင့္သူ မိတ္ေဆြေတြကို ဖုန္းဆက္ ေမးျမန္းပါ၊ တတ္ႏိုင္ရင္ Tourist Visa ယူျပီး သြားေရာက္လည္ပတ္ ေမးျမန္းပါ။

ကေနဒါ၊ အဂၤလန္၊ နယူးဇီလန္၊ ေနာ္ေ၀း စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို စကၤာပူကတဆင့္ ေျပာင္းေရႊ႕သြားသူေတြ ေတာ္ေတာ္ရွိေပမယ့္ သူတို႔ အေၾကာင္းထက္ အေမရိကန္၊ ၾသစေၾကးလ်ား အေၾကာင္းက ပိုစိတ္၀င္စားစရာ၊ လက္ေတြ႔ ပိုက်တယ္လုိ့ ထင္ပါတယ္။

အေမရိကန္ကို လာအလုပ္လုပ္ဖို႔ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ၾကိဳးစားရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းအရင္တက္တာကို တုိက္တြန္းပါတယ္။ အနည္းအက်ဥ္း ျမန္မာေတြ H1 Visa ရရွိပါတယ္။ ကံ၊ ဥာဏ္၊၀ီရိယ ေကာင္းသူမ်ား H1 Visa ရရွိသြားပါတယ္။ ကံကို နံပါတ္ (၁) မွာ ေရးထားပါတယ္။ ကံတရား (သို႔မဟုတ္) ဘုရားေကာင္းခ်ီးေပးျခင္း ဆိုတာ အင္မတန္ ထူးဆန္းေပမယ့္ ၀ိရိယ မရွိသူေတြဟာ ကံမေကာင္းသူေတြ ျဖစ္သြားေလ့ ရွိပါတယ္။ အဆင္ေျပေနသူေတြ ဘ၀ကို ေသခ်ာၾကည့္ရင္ ထင္သလို မိဘခ်မ္းသာလို႔ ဘာမွမလုပ္ပဲ သံုးျဖဳန္းေနသူ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘုရင့္သားဆိုတိုင္း ဘုရင္မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ မွားသြားရင္ ဘုရင့္သား အခ်င္းခ်င္း သုတ္သင္တဲ့ဘ၀ထဲ ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀ိရိယ ရွိရင္ ဥာဏ္နဲ႔ ကံ ေတြလည္း ေကာင္းလာေလ့ ရွိပါတယ္။

အပုိင္း (၁) တုန္းက ေရးျပီးသားကို ျပန္ထည့္ေပးလုိက္ပါတယ္။

အလုပ္ရွာခ်င္တဲ့ လူငယ္ေတြအတြက္ H1 Visa အေၾကာင္း နည္းနည္းပဲ ေရးပါမယ္။ အလုပ္ဗီဇာ H1 ကို ျမန္မာပတ္စ္ပို႔ ကိုင္သူေတြအတြက္ ရႏိုင္လမ္း ေတာ္ေတာ္နည္းပါတယ္။ စကၤာပူ Passport ကိုင္တဲ့ ျမန္မာေတြအတြက္ေတာ့ အိုေကေပမယ့္ ၂၀၀၈ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အေမရိကန္ စီးပြားေရးကပ္ ဆိုက္ေနေတာ့ စကၤာပူ လူငယ္ေတြက လစာ ပိုေကာင္းေနသလိုပါပဲ။ အေမရိကန္ ေဒၚလာေစ်းကလည္း သမၼတ ေဂ်ာ့ဘြတ္ခ်္ မတက္ခင္ US$1 = S$1.8 ကေန က်ဆင္းသြားလိုက္တာ အခုဆို US$1 = S$1.3 ေလာက္ ျဖစ္သြားေတာ့ စကၤာပူမွာ တလ ေဒၚလာ ၃၀၀၀ ေလာက္ရသူ အေမရိကားမွာ သြားလုပ္ရင္ ဒီေလာက္လစာ မ်ားမ်ားရဖို႔ နဲနဲခက္တယ္။ ရရင္လည္း လစာ ၅၀၀၀ အထက္ ရမယ္။ မရရင္လည္း ဆူရွိလိပ္ျပီး တလ ၂၀၀၀ ေလာက္နဲ႔ ေက်နပ္ေနရမယ္ ဆိုေတာ့ စကၤာပူက ျမန္မာမ်ား အေမရိကား အလုပ္လာရွာဖို႔ သိပ္မသင့္ေတာ္တဲ့ အခ်ိန္ကာလပါ။ အၿမဲတမ္း အေျခခ်ဘို႔ ဆိုရင္ေတာ့ တမ်ိဳးေပါ့။ 

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ H1 Visa ရခ်င္ရင္ အနည္းဆံုး ၆ လ  ကေန တႏွစ္ေလာက္ၾကာမယ္။ စကၤာပူလို အခု အီးပီ၊ အက္စ္ပတ္စ္၊ Work Permit တင္ျပီး တပတ္၊ ႏွစ္ပါတ္နဲ႔  အေျဖသိရတဲ့ ႏိုင္ငံမဟုတ္ဘူး။ Paper Work လုပ္တဲ့ေနရာမွာ Lawyer, Insurance ေတြနဲ႔ ရႈပ္ယွက္ခတ္ေနတာ တုိးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံၾကီးေတြရဲ့ သေဘာသဘာ၀ပါပဲ။ ျပီးေတာ့ အေမရိကားမွာ H1 Visa ဆိုရင္ အစိုးရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ လစာက တႏွစ္ကို US$65K အထက္ ေပးရမယ္ဆိုေတာ့ ပြဲစားကုမၼဏီေတြ အၾကိဳက္ေပါ့။ ကုမၼဏီေတြနဲ႔ ေပါင္းျပီး တႏွစ္ကို Us$30K ေလာက္ပဲေပးျပီး ပြဲစားနဲ႔ အလုပ္လုပ္သူ နားလည္မႈ ယူလိုက္တယ္။ စကၤာပူမွာလည္း ဒီလို ကလိန္ကက်စ္ လုပ္နည္းေတြ ရွိတယ္။ လစာကိုေတာ့ အမွန္အတိုင္း ဘဏ္ထဲ ထည့္ေပးျပီး ပြဲစားကို လစဥ္ Cash ျပန္ေပးရတဲ့ သေဘာပါပဲ။ အေမရိကား အရင္ ေရာက္ႏွင့္ေနတဲ့ တရုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဖိလစ္ပင္း၊ ဗီယက္နမ္၊ ကိုးရီးယားနဲ႔ မကၠဆီကို၊ အေမရိက အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံမ်ား ႏိုင္ငံေတြက လူေတြ လုပ္စားလာတာ ၾကာျပီပဲ။  ျမန္မာလူလည္ေတြ ေကာ္ပီ လိုက္လုပ္ရံုပါပဲ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေမရိကားလာျပီး အမွန္အကန္ H1 Visa လာရွာမယ္ဆိုရင္ ခန္႔မယ့္ ကုမၼဏီအသင့္ရွိေတာင္ ၆ လ ၾကာဦးမယ္။ ၂၀၀၈ အတြက္ H1 Visa ကိုတာ ကုန္သြားျပီလို႔ သိရတယ္။ အဲ - H1 Visa ရတိုင္း ဂရင္းကဒ္ မရႏိုင္ဘူး ဆိုတာလည္း သိထားရမယ္။

၃။ အသက္ ၄၀ အထက္ ပညာ၊ လုပ္ငန္းအေတြ႔အၾကံဳ၊ လူမႈေရး အေတြ႔အၾကံဳ ရင့္က်က္စျပဳတဲ့ လူၾကီး 

မႏွစ္က စကၤာပူက မိတ္ေဆြတေယာက္ ေရာက္လာပါတယ္။ သူက ျမန္မာျပည္မွာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းၾကီးကို ပိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔ အုပ္စု အနားယူသြားျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဘာမွ လုပ္စားလို႔မရေတာ့ဘူး။ စကၤာပူမွာ ေငြသိပ္မကုန္ဘဲ ေနထိုင္လုပ္စားဖို႔ အရင္ ၾကိဳးစားၾကည့္ပါတယ္။ Investment 1 millions ေပးရင္ေတာ့ စကၤာပူ ပီအာကို ခ်က္ခ်င္း ရပါတယ္။ အရင္ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ကေတာ့ Investment 0.1 million ဆိုရင္ အီးပီ ခ်က္ခ်င္းက်ျပီး ပီအာ ဆက္တိုက္ ရႏိုင္ေပမယ့္ အခုေတာ့ စကၤာပူက ေတာ္ေတာ္ တိုးတက္သြားေတာ့ အရင္ေလာက္ မလြယ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီေတာ့ စကၤာပူမွာ ေငြ ေဒၚလာ သိန္းခ်ီ ရင္းႏွီးမႈမရွိဘဲ စီးပြားေရးလုပ္ဖို႔ကို ၾကံတယ္။ ေငြဆိုတာ လူကလုပ္တာပဲ ခံယူထားေတာ့ နည္းလမ္းမ်ားစြာ စံုစမ္းေမးျမန္းတယ္။ ေရာက္ႏွင့္ျပီးသား အဆင္ေျပေနတဲ့ ျမန္မာ စီးပြားေရးသမားေတြကလည္း လုပ္နည္းကုိ မေျပာပါဘူး။

ဒီေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ျပီး စကၤာပူမွာ အဆင္ေျပေနတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြအေၾကာင္း စံုစမ္းတယ္။ ရိပ္ရိပ္ေတာ့ သေဘာေပါက္လာတယ္။ တုိးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံၾကီးေတြဟာ Talent ျဖစ္တဲ့ Entrepreneur ေတြကို အရမ္းလက္ခံပါတယ္။ အေမရိကား၊ ၾသစေၾတးလ်ားေတြမွာ ျမန္မာ အက ေကာင္းေကာင္း ကတတ္ရင္၊ (ပန္တ်ာေက်ာင္းဆင္း လက္မွတ္နဲ႔ ၾသစေၾတးလ်ားေရာက္ ျမန္မာအဖြဲ႔အစည္းတခုက ေထာက္ခံစာ) နဲ႔ Migrant Visa ရတတ္ပါတယ္။ ျမန္မာေတြအရင္ တရုတ္၊ အိႏိၵယ လူမ်ိဳးေတြ လမ္းေၾကာင္းျပ၊ လုပ္ျပီးသြားပါျပီ။ ျမန္မာေတြက Just copy and paste လုပ္လိုက္ရံုပါပဲ။   ဒီေတာ့ နည္းလမ္းသိသြားျပီး ၾကိဳးစားလုိက္တာ ၆ လအတြင္း ေငြသိပ္မကုန္ဘဲ စကၤာပူမွာ အေျခက်ေနထိုင္ခြင့္ ရသြားပါတယ္။ Entrepreneur Pass လို႔ ေခၚပါတယ္။

စကၤာပူ Immigration နဲ႔ Ministry of Labor / Company Registration စတဲ့ ေနရာေတြကို ေခါက္တံု႕ေခါက္ျပန္ သြားလိုက္ရတယ္။ အိႏၵိယက ႏြားႏို႔ကို စကၤာပူမွာ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ဖို႔ ဆိုင္ေလးဖြင့္ခ်င္တဲ့ အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ လူငယ္ေလးလည္း Entrepreneur Pass ၂ ႏွစ္ လုပ္ခြင့္ ေပးတယ္။ တရုတ္ျပည္က အသက္ ၄၀ ေလာက္ သြင္းကုန္၊` ထုတ္ကုန္ လုပ္ငန္း လုပ္ခ်င္သူကိုလည္း ေပးတာ မဟုတ္လား။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ့္ မိတ္ေဆြၾကီးက  ျမန္မာျပည္မွာ လယ္ယာလုပ္ငန္းကို အေျခခံတဲ့ စက္မႈလုပ္ငန္း စကၤာပူမွာလုပ္ဖို႔ တင္ျပေတာ့ အိုေကတယ္။

ဒီလိုကေန ရိုးသား ၾကိဳးစားလုပ္ကိုင္သူေတြ ေအာင္ျမင္လာတာ ရွိတယ္။ အဲ - မိတ္ေဆြတေယာက္ေတာ့ ေတြ႔ဖူးတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ႏွလံုးထီ၊ မိုးၾကိဳးသြား၊ က်ည္ႏိုင္ေဆး၊ ေရႊရွာေဖြေရး၊ ေရနံရွာေဖြေရး၊ ေရနက္ကြင္း၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္ လုပ္ငန္း စသျဖင့္ ျမန္မာျပည္တြင္းက ေပၚပင္ ျမန္မာ စီးပြားေရးသမားမ်ား လုပ္စဥ္အတိုင္း အကုန္ ေလွ်ာက္လုပ္တယ္။ ေငြအရင္း ထုတ္ေပးခ်င္သူေတြကို အာေဘာင္ရင္းသန္သန္ ေျပာရင္း အတူလုပ္၊ မိတ္ေဆြပ်က္၊ စစ္တပ္၊ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔လည္း နည္းမ်ိဳးစံု ေပါင္းသင္း လုပ္ကိုင္ေပမယ့္လည္း ေသြးသား မေတာ္စပ္ေတာ့ သူတို႔အထဲက အျဖစ္မရႏိုင္ဘူး။ ေသြးသားေတာ္စပ္ေအာင္လည္း ကိုယ္သမီးကို ေပးရေလာက္ေအာင္ သမီးလည္း မရွိ၊ ရွိေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးသားက ၾကိဳက္ဦးမွကိုး။

ေနာက္ဆံုးေတာ့ စကၤာပူေရာက္လာတယ္ - ျမန္မာျပည္က အက်င့္ဆိုးေတြ အားလံုး ဘုရားမွာ ကပ္လွဴပစ္လိုက္ေတာ့ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ ၾကီးပြားလာတယ္။ စကၤာပူ ပီအာျဖစ္လာျပိး အိမ္ပိုင္၊ ကားပိုင္ ျဖစ္လာတယ္။ အဲ - ဒီလို အဆင္ေျပလာေတာ့ အရင္က ဘုရားမွာ ကပ္ထားတဲ့ အက်င့္ဆိုးေတြ ျပန္ေပၚလာတယ္။ အခုေတာ့ အဆင္မေျပ ျဖစ္ေနျပီ ၾကားရတယ္။

အေမရိကားက ပညာတတ္သူ၊ ကြ်မ္းက်င္သူ၊ အတတ္ပညာရွင္၊ စီးပြားေရးပညာရွင္၊ ဆရာ၀န္၊ လုပ္ငန္း အေသးေလးကအစ အၾကီးအထိ လုပ္ႏိုင္သူမ်ားကို ၾကိဳဆိုေနပါတယ္။ ဒီမွာေတာ့ Credit Card System နဲ႔ အလုပ္လုပ္ေပမယ့္ ဆရာေဖျမင့္ ဘာသာျပန္တဲ့  ေဘဘီလံုမွ အခ်မ္းသာဆံုးပုဂၢိဳလ္ စာအုပ္ထဲက တကယ့္အျဖစ္အပ်က္ ဇာတ္လမ္းေတြလိုပဲ ခ်မ္းသာခ်င္ရင္ အက်င့္ေကာင္းေလးေတြ ရွိရပါမယ္။ ေငြကို ေငြလို ျမင္တတ္ရမယ္ဆိုတဲ့ ေရွးႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀၀ ေက်ာ္ ေဘဘီလံုေခတ္အတိုင္း အက်င့္ေကာင္းေလးေတြနဲ႔ ၾကိဳးစားရတာေတာ့ အဓိက အေျခခံအေၾကာင္းအရင္းပါ။

စိတ္နဲ႔ ကုိယ္ ၂ မ်ိဳးစလံုး ခ်မ္းသာဖို႔ ၾကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ စကၤာပူက ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဂိုေခ်ာက္ေထာင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ သူ အာဏာရွိစဥ္က စကၤာပူ ႂကြယ္၀ေစတဲ့ လူတန္းစား ၂ ရပ္အေၾကာင္းကိုို Straits Times သတင္းစာ မ်က္ႏွာဖံုးမွာ အျပည့္၊ အတြင္းထဲမွာေရာ အမ်ားၾကီး သူ႔မိန္႔ခြန္းကို ေဖၚျပခဲ့တယ္။ တမ်ိဳးက CEO Corporate နဲ႔ တကၠသိုလ္ ပညာတတ္အုပ္စု၊ ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ ပြဲစား၊ ေျမပိုင္ရွင္၊ ေငြတိုးေခ်းစား၊ ကုန္စံုဆုိင္ပိုင္ရွင္ အုပ္စု။ ႏိုင္ငံရဲ့ ႂကြယ္၀မွဳဟာ အဲဒီ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ခ်မ္းသာတဲ့ အုပ္စု ၂ စု လက္ထဲမွာ ရွိပါတယ္။ အစိုးရကေတာ့ အဲဒီအုပ္စုေတြနဲ႔ ေပါင္းလုပ္ေနရတဲ့ အေၾကာင္းေျပာခဲ့တယ္။

ခ်မ္းသာသူေတြကေတာ့ ခ်မ္းသာနည္းစာအုပ္ ေရးမွာ မဟုတ္ေပမယ့္ ပညာတတ္သူေတြကေတာ့ သူတို႔လိုပဲ ပညာတတ္ေစခ်င္တယ္။ ခ်မ္းသာသူေတြကေတာ့ သူတို႔ေဆြမ်ိဳးေတြကိုပဲ သို႔မဟုတ္ ကုိယ္ေစတနာ ရွိသူကိုလည္း ကိုယ္လုိ ခ်မ္းသာလာေအာင္ ကူညီတတ္ပါတယ္။ အဲ - ပညာတတ္ကေတာ့ ကုိယ့္ေဆြမ်ိဳးသာမက ကိုယ္နဲ႔နည္းစပ္သူေတြကိုလည္း ေျပာျပ၊ လမ္းျပ၊ လမ္းညြန္တတ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးေတာ့ အေမရိကားမွာ Opportunity ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ အေမရိကား ေရာက္ျပီး အနည္းဆံုး ၅ ႏွစ္ေလာက္ အခ်ိန္ယူ ၾကိဳးစားရတယ္လို႔ ရင္းႏွီးတဲ့ မိတ္ေဆြတဦးက ေျပာျပါပါတယ္။ ၾကီးပြားတိုးတက္ဖို႔ လုပ္နည္းကိုင္နည္း၊ အၾကံေပးမ်ား လိုအပ္သလို တုိက္ပြဲ၀င္ဖို႔အတြက္ လက္နက္ကရိယာ တန္ဆာပညာေတြလည္း ၀ယ္ယူ၊ တပ္ဆင္ရပါမယ္။ Certificates ေတြကေတာ့ အေရးၾကီးဆံုးပါပဲ။ Language and American Culture ကို ေကာင္းေကာင္း သိနားလည္ေအာင္ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီ  ၾကိဳးစားရပါမယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္ေတြဟာ အလုပ္အမ်ားၾကီး ေလွ်ာက္မလုပ္သလို၊ စကၤာပူ ကုမၸဏီေတြလို အလုပ္အားလံုး သိမ္းက်ံဳး မခိုင္းပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တခုခိုင္းရင္ ခိုင္းတာကို အေသးစိတ္ ေသခ်ာစြာ ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္တာ ၾကိဳက္တယ္။ မေအာင္ျမင္ရင္လည္း စကၤာပူ ကုမၸဏီေတြလို အလုပ္ျဖဳတ္၊ ဌာနေျပာင္း မလုပ္ပါဘူး၊ မေအာင္ျမင္ရတဲ့ အေၾကာင္းကို ေသခ်ာ ရွင္းျပေပးရင္ အိုေကပါတယ္။ Don't make the same mistake twice ကိုေတာ့ သတိထားျပီး အရင္ မေအာင္ျမင္တာကို သခၤန္းစာယူတတ္ဖို႔ပဲ လုိပါတယ္။

အေမရိကန္မွာ ျမန္မာတေယာက္ ၀င္လာလို႔ရွိရင္ ဗီဇာ ၆ လေပးပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ၆ လလည္း Extension အသာတၾကည္ ေပးပါတယ္။ စကၤာပူလို စေတးကုန္လို႔ အင္မီဂေရးရွင္း ေျပးျပီး Extension လုပ္ရ၊ တခါတိုးရင္ ၂ ပတ္ပဲ ရတယ္။ ၃ ခါတုိးေပးျပီးရင္ အင္မီဂေရးရွင္း အရာရွိက ဒါေနာက္ဆံုးပဲ၊ မေပးေတာ့ဘူး ခပ္မာမာ ေျပာခံရတာေတြ အေမရိကန္မွာ မရွိသေလာက္ပါ။ အေမရိကန္မွာ ေနာက္ထပ္ ၆ လ ဆက္ေနခ်င္ပါေသးတယ္ ေျပာျပီး Visa Extension ေတာင္းရင္ အေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ လည္ပတ္စရာေတြ အမ်ားၾကီး က်န္ေသးလို႔ပါ ေျပာလိုက္ရံုပါပဲ။

အေမရိကားမွာ ကုမၼဏီ ေထာင္ခ်င္ရင္ ႏိုင္ငံျခားသား Passport ျပျပီး ေထာင္လို႔ရတယ္။ ကုိယ့္မွာ Credit Card တခုရွိျပီးသားဆိုရင္ အေမရိကားမွာ ဘယ္ဘဏ္မွာမဆို အေကာင့္ဖြင့္လို႔ ရတယ္။ အေမရိကား Credit Card ရျပီးရင္ အေမရိကားမွာ လုပ္စားလို႔ နဲနဲေလး ရလာျပီေပါ့။ စကၤာပူ ကားေမာင္းလိုင္စင္ ရွိရင္ အေမရိကား တခြင္လံုးကို ၿပဲၿပဲစင္ ေမာင္းခ်င္ရင္ ေမာင္းလို႔ရျပီ။ စကၤာပူလို ကားေစ်းမႀကီးဘူး။

စကၤာပူ ကားေမာင္းလိုင္စင္ျပျပီး  အေမရိကန္အစိုးရရဲ့ DMV Department of Motor Vehicles ကုိသြားျပီး ျပည္နယ္ အိုင္ဒီ ID နဲ႔ Driving License Conversion လုပ္ခ်င္ပါတယ္ ေျပာရင္ လုပ္ေပးပါတယ္။ အေမရိကန္ကို တရား၀င္ လာတဲ့အေၾကာင္း ပတ္စပို႔နဲ႔ I-94 White Card ကိုေတာ့ ျပရမယ္။ ျမန္မာျပည္က တိုက္ရိုက္လာတဲ့ လူေတြကေတာ့ Driving License (In English) ရွိရင္ ေျပာတတ္ရင္ လုပ္ေပးပါတယ္။ မေျပာတတ္ရင္ေတာ့ စာေရးမက မင္းမွာ Social Security Number SSN  ရွိသလား ေမးခံရရင္ မရဘူးဆိုတဲ့ သေဘာပါပဲ။ ဒီမွာေတာ့ ျပည္နယ္ အိုင္ဒီ ID နဲ႔ ဒရိုင္ဘာ လိုင္စင္ ၂ခုရွိရင္ အေမရိကားမွာ သြားလာ၊ လုပ္ကိုင္ဖို ႔ အေတာ္အဆင္ေျပသြားပါတယ္။ SSN နံပါတ္ကေတာ့ အလုပ္လုပ္သူမ်ား မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ပါတယ္။ အေမရိကားကို ေက်ာင္းလာတက္သူ၊ Business Visa long term pass သမားေတြကိုလည္း ကုမၼဏီေထာက္ခံစာနဲ႔ SSN ထုတ္ေပးပါတယ္။

အေမရိကားမွာ ကုမၼဏီ အလြယ္တကူ ေထာင္ျပီးရင္ေတာ့ ကိုယ့္အေပၚမွာပဲ မူတည္ေတာ့တယ္။ စကၤာပူမွာ Bio Semiconductor လုပ္တဲ့ ကုမၼဏီတခုမွာ အလုပ္လုပ္တဲ့ ျမန္မာတဦး ေျပာျပခ်က္ကလည္း စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ အေမရိကားမွာ ပညာလာသင္တဲ့ လူတဦး ထူးခြ်န္ၾကိဳးစားလို႔ Stanford University က ေဒါက္တာဘြဲ႔ရျပီး၊ သူတို႔ ေက်ာင္းက အားေပးခ်က္နဲ႔ ေနာက္ဆံုး ကုမၼဏီတခုကို ေထာင္တယ္။ တကၠသိုလ္က နာမည္ၾကီးပဲ၊ သူတို႔ခ်င္း ေထာက္ခံစာေတြ ေရးေပးရင္း အေမရိကန္ သူေဌးကုမၼဏီ R&D လုပ္ဖို႔ စမ္းသပ္တဲ့စက္ Order ရတယ္။ စက္အမွာစာရေတာ့ ဘယ္မွာလုပ္ရမလဲ စဥ္းစားရင္း စကၤာပူ အစိုးရ EDB က Bio Technology လုပ္ငန္းေတြ အားေပးေနေတာ့ စကၤာပူ အစိုးရဆီကို Grant လွမ္းေလွ်ာက္တယ္။

အေမရိကန္ အစိုးရဆိုင္ရာနဲ႔ Stanford University မိတ္ေဆြေတြရဲ့ ေထာက္ခံစာေတြေရာ၊ အေမရိကန္မွာ ေအာ္ဒါ ရထားျပီးေၾကာင္း။ အေမရိကန္မွာ ၀ယ္မယ့္ ကုမၼဏီေတြ Potential Customers စာရင္းေတြနဲ႔ ဘယ္လိုဘယ္လို စကၤာပူမွာ ကုမၼဏီေထာင္ျပီး အရင္းအႏွီး ေဒၚလာ သန္း၂၀ လုိေၾကာင္း။ စကၤာပူ EDB ဆီက သန္း ၂၀ Grant ေတာင္းေတာ့ ၁၀ သန္း ေခ်းငွား ေပးလိုက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ငါတို႔ စကၤာပူ အတတ္ပညာရွင္ေတြ စာရင္းစစ္မႈ Audit ေအာက္မွာ လုပ္ရမယ္ဆိုျပီး အိုေကသြားပါတယ္။ အခုဆုိ အဲဒီ ကုမၼဏီက အေမရိကန္ ဆန္ဖရန္စစၥကိုမွာ ေတာ္ေတာ္ ၾကီးမားေနျပီး ျမန္မာ အင္ဂ်င္နီယာေတြကိုလည္း ခန္႔ထားပါတယ္။ စကၤာပူ ကုမၸဏီခြဲမွာလည္း အလုပ္သမား ၁၀၀ ေလာက္ တႏွစ္အတြင္း ျဖစ္လာျပီး စက္ေအာ္ဒါေပါင္း မ်ားစြာ ၃ ႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္ Research R&D ဌာနေတြကို ေရာင္းခ်ခဲ့ျပီးျပီလို႔ သိရတယ္။

ေနာက္တေယာက္လည္း ၅၀ ႏွစ္ မျပည့္ေသးပါဘူး။ သိပ္ခ်မ္းသာခ်င္တဲ့ ဇနီးသည္ အၾကံနဲ႔ ရိုးသားၾကိဳးစားတဲ့ သူငယ္ခ်င္းကို စီးပြားျဖစ္ မလုပ္ေတာ့ဘဲ သူတို႔ဖာသာ လုပ္ကိုင္လို႔ ခ်မ္းသာေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူမႈေရး မတည္ျငိမ္ေတာ့ အိမ္ေထာင္ေရး ဆံုးရွံဳးသြားပါတယ္။ အေမရိကားမွာ ႏွစ္ ၃၀ ေက်ာ္ေနျပီး စီးပြားေအာင္ျမင္လို႔ လင္မယားလည္း ေပ်ာ္ရြင္စြာရွိေနတဲ့ ျမန္မာဆိုင္ရာ အလႈဒါနျပဳ လုပ္ငန္းေတြမွာ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနတဲ့ မိတ္ေဆြ သူေဌး ဇနီးေမာင္ႏံွကိုလည္း ျမင္ရတာ စိတ္ခ်မ္းသာပါတယ္။ ျမန္မာလူငယ္မ်ားစြာကို တကၠသိုလ္ စေကာလားရွစ္၊ Grant ရေအာင္လုပ္ေပးျပီး အေမရိကားမွာ အေျခခ်ႏိုင္ေအာင္ အကူအညီေပးေနတဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳး တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡတဦးနဲ႔ မခ်မ္းသာေပမယ့္ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံေရးေတြမွာ ျမန္မာေတြကို ကူညီလုပ္ကိုင္ေပးေနတဲ့ ျမန္မာ ကူညီတတ္သူေတြကို ေတြ႔ရင္ အမ်ားၾကီး ေက်နပ္မိပါတယ္။ သူတို႔ကိုလည္း ေငြေၾကးအားျဖင့္ ပိုမိုဖူလံုေစလိုေပမယ့္ သူတို႔ဘ၀ဟာ Spiritual Rich ျဖစ္ေနေတာ့ ေလာကစည္းစိမ္ သိပ္လိုဟန္မတူပါဘူး။

ေနာက္ဆံုး နိဂံုးကေတာ့ အရင္ Revision 1 အတိုင္းပါပဲ။

စဥ္းစားၾကပါ မိတ္ေဆြတို႔။  ၾသစေၾတးလ်ားကို ေခ်ာင္းေနသူေတြလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ဆက္လုပ္ၾကပါ။ လူဆိုတာ ေရာက္ေနတဲ့ အရပ္ကေန တခါ စြန္႔စားေျပာင္းလဲဖို႔ရာ အင္မတန္ ၀န္ေလးပါတယ္။ ေၾကာက္တတ္ ရန္ကင္း၊ ေသမဲ့က်ား ေတာေျပာင္း စကားပံုေတြကို ယူထားတဲ့သူေတြက စကၤာပူ ပီအာတေယာက္ တျခားႏိုင္ငံကို မိုင္ဂရိတ္လုပ္ဖို႔ဆိုတာ ကန္ထုတ္ေလာက္တဲ့အထိ အေျခအေန ျဖစ္ေနမွ စကၤာပူက ထြက္မွာပါ။ 

ဘယ္သူမွ ကိုယ့္ေနရင္းေနရာကေန တျခားျပည္ကို Migrate မလုပ္ခ်င္ပါဘူး။ လုပ္သူေတြကိုေတာ့ ႏွစ္မ်ိဳး ခြဲျခားခ်င္ပါတယ္။

၁။ ကုိယ္ဘ၀ တိုးတက္ေရးအတြက္ စြန္႔စားခ်င္သူ
၂။ လက္ရွိ ႏိုင္ငံမွာ ေနလို႔မရႏိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္လာလို႔  စြန္႔စားရသူ

ဒီစာကိုဖတ္သူ မိတ္ေဆြကေတာ့ အဲဒီ ၂ မ်ိဳးထဲ ပါမယ္ မထင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီအဆင့္ ေရာက္ေနတဲ့ မိတ္ေဆြေတြကို ကူညီေျပာျပေပးႏိုင္ရင္ ဒီစာ ေရးရက်ဳိးနပ္ပါတယ္။

ဆန္းသစ္

မွတ္ခ်က္ ၂၀၁၃ မတ္လ
ယခုအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အလုပ္ကိုင္အခြင့္လမ္းမ်ား တိုးတက္လာျပီျဖစ္ေသာ္လည္း ဆင္းရဲတြင္းနက္လွေသာ ျမန္မာျပည္တြင္းမွ လူငယ္မ်ားအတြက္ ျပည္ပ အလုပ္အကိုင္၊ ျပည္ပ ေက်ာင္းတက္ခြင့္ (ပညာသင္ဆု)မ်ားမွာ အလြန္အေရးၾကီးလိုအပ္ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပည္ပသို႔ထြက္ခြာ စြန္႔စားရွာေဖြမႈမ်ားမွာ ေခတ္မကုန္ေသး၊ ေနာင္၁၀ႏွစ္အထိ ျပည္ပအလုပ္ကိုင္ႏွင့္ ပညာေရးမွာ ျမန္မာမ်ားအတြက္ အေရးပါေနဦးမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထပ္မံတင္ျပရျခင္းျဖစ္သည္။ အစိုးရသစ္ ေစတနာစိတ္ျဖင့္ တိုင္းျပည္အက်ိဳးအတြက္ Nationalists မ်ားကို ေနရာေပးႏိုင္ပါေစ...။ ေဇာ္ေအာင္